အဲးခိုး
အတွဲ(၁၁)၊ အမှတ်(၃၆)၊ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၈၄၊ နတ်တော်လဆန်း ၁၀ ၊ ၂ – ၁၂- ၂ဝ၂၂၊ မြန်မာသံတော်ဆင့် (The Myanmar Herald) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။
တစ်မျိုးသားလုံးဆင်ခြင်
အရှင်တို့တိုင်းပြည်ဟာ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံရေးစနစ် တက်ကြွလှုပ်ရှားမှုကြောင့် မဖော်ကျူးနိုင်တဲ့ စနစ်မဲ့နိုင်ငံရေးစနစ်တွေ သံသရာလည်ခဲ့တာ ကြာနေပါပြီ။ အစဉ်အဆက် အာဏာထိန်းကျောင်းကြတဲ့ အုပ်စုတွေရဲ့ ခေါင်းပုံဖြတ် သုံးစွဲနေကြတဲ့ နိုင်ငံရေးအာဏာကြောင့် တိုင်းပြည်မှာရှိတဲ့ အမျိုးသားရေး စည်းရုံးရေးကိစ္စတွေ အစည်းပြေသော ဝါးပမာလို ဖြစ်နေကြပါပြီ။ အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအတွက် အားတက်စွာ ကြိုးစားအားထုတ် လာခဲ့ကြတဲ့ မိဘဘိုးဘွားတို့ခေတ်ကို ပြန်ပြီးကြည့်လိုက်ရင် အဓိပ္ပာယ်ပိုပြီးနက်ရှိုင်း နေပါသေးတယ်။
အရေးကြီးတဲ့ အောင်မြင်မှု ရည်ရွယ်ချက်ရှိတဲ့အလုပ်ကို မလုပ်ကိုင်နိုင်ကြဘဲ အရင်းအမြစ်မဲ့တဲ့ အချေအတင် အကွပ်အဖျက် ပြုကြတာဟာ မြန်မာတစ်မျိုးသားလုံး ဆင်ခြင်ရမယ် မဟုတ်လား။
ရိုးစင်းလွယ်ကူသော စည်းရုံးရေးနည်း
ကမ္ဘာကြီးဟာ လူဦးရေတွေပေါက်ကွဲ မြင့်တက်လာသလိုပဲ မြန်မာ့လူဦးရေဟာလည်း တိုးပွားနှုန်း မြင့်တက်လာနေတယ်။ သဘာဝအရင်းအမြစ်တွေ ရှားပါးလာတာရယ်၊ ပတ်ဝန်းကျင်ပျက်စီးမှုတွေ အမျိုးမျိုးကြုံတွေ့လာရမှုကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာတွေ၊ စွမ်းအင်နဲ့ အခြားကုန်ပစ္စည်းတွေ ပိုမိုပြီးသုံးစွဲလာရလို့ ကမ္ဘာကြီးဟာ ပူနွေးလာရာကစပြီး ပူပြင်းမှုတွေ ကြုံတွေ့လာခဲ့ရတယ်။
လူ့ဘဝသမိုင်းဆိုတာ အလှည့်အပြောင်း မနှေးပါဘူး။ အဖြစ်အပျက်တစ်ခု အကြောင်းကို ပြန်ပြီးတွေးကြည့်လိုက်ရင်ပဲ ဘယ်လိုဖြစ်ပျက် ပြောင်းလဲသွားခဲ့ကြသလဲ ဆိုတာကို မြန်ဆန်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် တို့မြန်မာတွေ ရိုးစင်းလွယ်ကူသော စည်းရုံးရေးနည်းကို ပြန်ပြီးစဉ်းစား ကြည့်သင့်ကြတယ် မဟုတ်လား။
လူတန်းစားကွာဟမှု
ကမ္ဘာပေါ်မှာ လူနေမှုစနစ် ပြောင်းလဲလာတာကြောင့် နိုင်ငံတိုင်းလိုလိုက မိမိတို့ရဲ့ တိုင်းပြည်လူနေမှု အဆင့်အတန်းစနစ်ကို ဘယ်လိုပြုလုပ်ကြမည်လဲ ဆိုတာကို စဉ်းစားလာနေကြပါပြီ။
ယနေ့လူဦးရေ အရွှေ့အပြောင်းတွေ ပေါ်လာလို့ ကိုယ်ကျင့်တရား ကောင်းမွန်ပြီး စည်းရုံးမှုရှိသော လူနေမှုစနစ် ဖြစ်ပေါ်ဖို့ဟာ ဘယ်လောက်ကြာနေကြဦးမည်လဲ ဆိုတာကို စဉ်းစားကြည့်ရင် မြင်နိုင်ပါတယ်။
ဆန်းသစ်တီထွင်
ကိုယ်ကျင့်တရားကောင်းမွန်ပြီး စည်းလုံးသော လူနေမှုစနစ်တစ်ခု ဖြစ်လာဖို့ အရှင်တို့ မြန်မာတွေ ကြိုးစားရဦးမယ်။ လက်ရှိ ပင်ကိုရှိရင်းစွဲဖြစ်တဲ့ အခွင့်သာမှုနဲ့ဆိုင်တဲ့ လူနေမှုစနစ်ဟာ မလုံလောက်သေးပါဘူး။
ဓလေ့ထုံးစံအတိုင်း ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ လူမှုရေးပုံစံတွေကို ထားပစ်လိုက်ကြဖို့ အာရုံထားကြတယ်။ ရိုးရာဓလေ့ တန်ဖိုးရှိ အခြေခံကျတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုကို ဆန်းသစ်တီထွင်လိုကြတယ်။ နည်းပညာတွေကို အခြေခံကနေ ဖယ်ရှားပြီး နည်းလမ်းသစ်တွေ ရှာဖွေချင်ကြတယ်။ အရာဝတ္ထုတိုင်းကို ဆင်ခြင် သုံးသပ်တာမဟုတ်တဲ့ ပညာရပ်တွေကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် သင်ယူနေကြတယ်။ သဘာဝအတိုင်းရှိတဲ့ လျှို့ဝှက်နက်နဲမှုတွေ၊ နူးညံ့သိမ်မွေ့မှုနဲ့ နက်နဲခက်ခဲသော အဓိပ္ပာယ်ရှိသော ဘာသာစကားတွေကို အလေးမထားဘဲ ကြဉ်ဖယ်ထားချင်ကြတယ်ဆိုတဲ့ အချက်တွေ တွေ့မြင်လာခဲ့ရတယ်။
ကိုယ်ကျင့်ကောင်းသော မြန်မာလူမှုစနစ်
တကယ်တော့ လူဆိုတာ ဒိဋ္ဌ (လက်ငင်း) အကျိုးကို ကြည့်တဲ့ စဉ်းစားချက်ကိုပဲ (စဉ်းစားဉာဏ်ကိုပဲ) သိအောင်လုပ်ကြရမယ်။ အဓိပ္ပာယ်မရှိတဲ့ အကျိုးအကြောင်းတရားတွေကို ဆင်ခြင်သုံးသပ်ပြီး ဖယ်ထုတ်တတ်ရမယ်။ ယနေ့အကျိုးမရှိတဲ့ အဓိပ္ပာယ်မဲ့မှုတွေကို စံနှုန်းထားပြီး တိုက်ခိုက်ကြတာဟာ မြန်မာတွေ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ဆုံးဖြတ်ရတော့မယ်။ မြန်မာတွေဟာ ဦးတည်ချက်ပြောင်းလဲမှုကို သည်းခံနိုင်အောင် အင်အားရှိရမယ်။ ယှဉ်ပြိုင်မှုအတွက် တွန်းအားပေးတဲ့အရာတွေကို (အင်အားတွေကို) ကိုယ်တွေ့ ဆောင်ရွက်တတ်ရမယ်။ အကြင်နာတရားကင်းမဲ့ကြလို့ အကျိုးကျေးဇူးမရှိတဲ့ ပြိုကွဲမယ့်ပုံရိပ်ကို ဖြေရှင်းတတ်အောင် အားထုတ်ရမယ်။ နိုင်ငံရေးဘဝကို ပုံဖော်ပေးနိုင်တဲ့ နည်းစနစ်ကောင်းကို စဉ်းစားပုံနည်းလမ်းတွေ လက်တွေ့ ကျရမယ်။
ကမ္ဘာ့ပထမဒေသ
အရှင်တို့မြန်မာလူမှုစနစ်ဟာ ချွတ်ယွင်းမှု အလွန်များပြားလာတာကြောင့် တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ပြီးပြည့်စုံမှုမရှိတဲ့ အခြေအနေတွေဘက်ကို ရောက်လာတယ်။ ကိုယ်ပိုင်ယဉ်ကျေးမှု အနုပညာအပေါ်မှာလည်း အာရုံစူးစိုက်မှု လျော့နည်းလာကြတယ်။ မတည်ငြိမ်တဲ့ အခြေအနေတွေလည်း အမျိုးမျိုးဖြစ်လာကြတယ်။
ကမ္ဘာပေါ်မှာ အသက်ရှည်စွာ၊ အနာမဲ့ရေး၊ ရန်ဘေးကင်းတဲ့ ဒေသကြီး ၅ ခုရှိပါတယ်။ အဲဒီဒေသကြီး ၅ ခုထဲက ပထမဒေသကြီးဖြစ်တဲ့ ပစိဖိတ်မြစ်ဝှမ်းဒေသဟာ အရှင်တို့ မြန်မာနိုင်ငံလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ဒီဒေသကို မှီခိုနေထိုင်ကြတဲ့သူတွေဟာ ပဋိပက္ခနည်းပါးကြပြီး ကိုယ်စိတ်ချမ်းသာစွာနဲ့ စည်းလုံးညီညွတ်ကြတယ်။ ခုတော့ ဒီဒေသကိုအ နိုင်ကျင့်စိုးမိုးရေးဝါဒသားတွေက စစ်ပွဲနဲ့ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ဖို့ အမျိုးမျိုး လှည့်ကွက်တွေ လုပ်နေကြတယ်။ ဒီဒေသကို ထိန်းချုပ်ရေးအတွက် ဒေသထဲမှာရှိတဲ့ ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနိုင်တဲ့ နိုင်ငံရေးမီးတွေကိုလည်း တစ်စတစ်စ စတင်ပြီး ရှို့တယ်။ စီးပွားရေးက တစ်မျိုး၊ ထိန်းချုပ်ရေးက တစ်သွယ်၊ အနိုင်ကျင့်ရေးဝါဒမှိုင်းက တစ်သီးနဲ့ ပြဿနာရပ်ဝန်းကြီး ဖြစ်လာအောင် ကြိုးစားနေကြတယ်။
ဒီဒေသကို သူတို့တွေ ထိန်းချုပ်နိုင်သွားရင် ဒေသတွင်းမှာရှိတဲ့ နိုင်ငံတိုင်းရဲ့ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေးတွေအားလုံးဟာ သူတို့လက်ထဲမှာ ရပ်တည်ရတော့မယ်။ ဒီအတွက် ဒီအကွက်ကို အရှင်တို့မြန်မာပြည်အတွက်က ဘယ်လိုရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းကြမည်လဲ ဆိုတာကို ကြိုတင်သိထား သင့်တယ်မဟုတ်လား။ ခုတိုင်းပဲ မညီမညွတ်ကြဘဲ (မရိုသေကြဘဲ၊ မလေးစားကြဘဲ) ဖြစ်နေကြရင် အနှောင့်အယှက်တွေ ပိုပြီးတော့ ဖြစ်လာတော့မယ်ဆိုတာကို ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားရမယ် မဟုတ်လား။
အန္တရာယ်ခေါင်းလောင်းသံ
ကမ္ဘာပေါ်မှာ နိုင်ငံရေးသြဇာချဲ့ကားကြတဲ့ အုပ်စုတွေဟာ သူတစ်ပါး ပြည်တွင်းရေးနိုင်ငံရေး အခြေအနေတွေကို ကြည့်ပြီး သူတို့ရဲ့ နိုင်ငံရေးကျားကွက်တွေပါအောင် အမြဲတမ်းရွေ့နေကြတယ်။ အထူးသဖြင့် အန္တရာယ်များစွာ ကျရောက်နိုင်မယ့် တိုင်းပြည်တွေကို သူတို့တွေ ပိုပြီးအာရုံရောက်ကြတယ်။
တိုင်းပြည်ထဲမှာရှိတဲ့နိုင်ငံရေး အားနည်းချက်တွေကို အကြံကောင်း ဉာဏ်ကောင်းတွေ မပေးကြဘဲ အားနည်းမှုကိုကြည့်ပြီး အခွင့်ကောင်းယူကြတယ်။ ဒီထက် အခွင့်ကောင်းပိုရမည်လားဆိုတဲ့ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားသူအချို့က GDP ဒေါ်လာ ၆၆ဝ ဘီလီယံကျော်မှာ ပိုင်ဆိုင်ထားကြတဲ့တိုင်းပြည်ထဲကို ပြေးဝင်ပြီး မိမိနေထိုင်ကြီးလာခဲ့တဲ့ တိုင်းပြည်ကို သူတို့ရဲ့နိုင်ငံရေးအာဏာ ပြန်လည်ကြီးထွားလာဖို့အတွက် သွားရောက်ပြီး အခြေချနေတာကို တွေ့ရတော့ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအန္တရာယ် ခေါင်းလောင်းသံဟာ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိနဲ့ တိုင်းပြည်ရဲ့ အကျိုးစီးပွား ပျက်သုဉ်းရေးကို အာရုံစူးစိုက် ခြေလှမ်းနေကြပြီဆိုတာကို ဒီအတွက် မြန်မာအစိုးရ သိထားသင့်တဲ့ အချက်ပါပဲ မဟုတ်ပါလား။
နယ်စပ်စည်းမျဉ်း သတ်မှတ်ရေး
အရှင်တို့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နယ်စပ်စည်းမျဉ်းဟာ ယနေ့ယခုအချိန်မှာ အလွန်အရေးကြီးလာနေပါပြီ။ ပြည်တွင်းနိုင်ငံရေး မငြိမ်မသက်အောင် လှုပ်ရှားကြတဲ့သူတွေက နိုင်ငံရေးကို ကိုယ်တိုင်အမြတ်တွေထုတ်ပြီး အကြမ်းဖက်လွှမ်းမိုးနိုင်မယ့် နည်းလမ်းတွေ တိုးချဲ့နေကြတာကို တွေ့ရတယ်။ အရှင်တို့တွေဟာ တစ်သီးတခြားနေတတ်မှုနဲ့ အမြင်ကျဉ်းမြောင်းမှုကို ပြင်ရမယ်။ အရပ်မျက်နှာ အမျိုးမျိုးကို ဖြာထွက်နိုင်တဲ့ တိုင်းပြည်တွေရဲ့ အပြုအမူကို သေသေချာချာ သိထားရမယ်။ အရှင်တို့တိုင်းပြည်ကို အတွင်းကျကျ အုပ်စိုးနိုင်သည့် အစိုးရမျိုး ထွက်ပေါ်လာအောင် လုပ်ရမယ်။
အရှင်တို့ရဲ့ အားနည်းချက်ကို အခွင့်ကောင်းယူနိုင်မယ့် တိုင်းပြည်ဟာ အရှင်တို့ရဲ့ အိမ်နီးနားချင်း တိုင်းပြည်ကြီးတွေပါပဲ။ ဒါကြောင့် အရှင်တို့ရဲ့ ကျော်ဖြတ်သွားရမယ့် နိုင်ငံရေးခရီးကို လွတ်လပ်စွာဖြတ်ကျော်တတ်ဖို့ တိုင်းပြည်ရဲ့နယ်စပ်စည်းမျဉ်းကို သေချာစွာ သတ်မှတ်ထားရတော့မယ်။
ကြွယ်ဝလာရေးအတွက်
ကမ္ဘာ့အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံရေး မြင်ကွင်းဟာ ပဋိပက္ခရပ်ဝန်းကြီး မဖြစ်အောင် ကြိုးစားကြပေမယ့် ရာခိုင်နှုန်း အပြည့်အဝ မအောင်မြင်နိုင်ပါဘူး။ အခွင့်အရေးယူချင်ကြတဲ့သူတွေက အမျိုးမျိုးစွန့်စားကြမှာပါပဲ။ အင်အားကြီးတဲ့ တိုင်းပြည်ကြီးတွေက အရင်းကြီးလေ ပိုချမ်းသာချင်လေမှာပဲ။ ပိုကြွယ်ဝလိုကြတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကြောင့် အထီးကျန်စေနိုင်တဲ့ အပြုအမူတွေ ရှောင်ရှားရမှာပဲ။ သို့သော် အခွင့်ကောင်းရစရာ ဖြစ်ရင်တော့ အားမနာတမ်း အကုန်သိမ်းကျုံး ယူမှာပါပဲ။
ရှင်းရှင်းပြောရရင် အရှင်တို့ မြန်မာပြည်ဟာ အတွင်းအပြင် နိုင်ငံတော်အုပ်ချုပ်ရေးနည်းစနစ် လက်တွေ့ကျကျ လိုက်နာကျင့်သုံးခြင်း (ကျင့်သုံးမှု) မပြုနိုင်လေသမျှ ကာလပတ်လုံး သူတစ်ပါးကို အပြစ်ပုံလို့ အချင်းချင်းကို အပြစ်ပုံချလို့ ပြီးဆုံးနိုင်ကြမှာ မဟုတ်။ ဒါကြောင့် မြန်မာဟာ ကြွယ်ဝလာရေးအတွက် ဖန်တီးပေးနိုင်မယ့် နိုင်ငံရေးစနစ်ကောင်းရှိဖို့ လိုအပ်နေပါပြီဆိုတာကို တွေ့ရပါတယ်။
(ဆက်ရန်)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၈) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၇) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၆) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၅) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၄) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၃) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၂) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၁) – မဟာပညာ (mahar.asia)