အဲးခိုး
မြန်မာပြည်ဟာ ခေတ်ကာလအပိုင်း အခြားအနေနဲ့ကြည့်ရင် ပဒေသရာဇ်ခေတ်၊ ကိုလိုနီခေတ်၊ မျက်မှောက်ခေတ် ခေတ်သုံးခေတ်နဲ့ ပိုင်းခြားထားနိုင်ခဲ့ပေမယ့် ဘယ်ခေတ်မှ တိုးတက်စည်ပင် အောင်မြင်သောခေတ်လို့ မဆိုနိုင်ပါဘူး။ အလိုအလျောက်သာ တည်ငြိမ်အေးချမ်းနေကြတဲ့ သဘောလောက်သာရှိတယ်။ ကြီးပွားရေး၊ စီးပွားရေး အသီးအခြား အောင်မြင်ဖြစ်ထွန်းတဲ့ခေတ်ရယ်လို့ မရှိသလောက်ပါပဲ။ နိုင်ငံတကာကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ရတဲ့ စစ်ပွဲလည်း မရှိသလောက်ပါပဲ …
အတွဲ(၁၁)၊ အမှတ်(၃၃)၊ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၈၄၊ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်ကျော် ၄ ၊ ၁၁ – ၁၁ – ၂ဝ၂၂၊ မြန်မာသံတော်ဆင့် (The Myanmar Herald) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။
ကျိုးကြောင်းမဲ့စိတ်
ကမ်းခြေမဲ့ ရေကြောင်းဒေသကြီး နေရာတွေမှာ တစ်ချိန်က သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့တဲ့ တိုင်းပြည်ကြီးရှိခဲ့ပေမယ့် ယနေ့ ယခုအချိန်အခါမှာ ခေတ်သစ်နိုင်ငံရေးစနစ်ကို ဦးဆောင်လာကြတဲ့ တိုင်းပြည်တွေဟာ ဒီအရေးကို စိတ်မဝင်စားကြတော့ဘဲ ကိုယ်ပိုင်စီးပွားရေး၊ ကိုယ်ပိုင်နည်းပညာနဲ့ ကိုယ်ပိုင်ယဉ်ကျေးမှု ထိန်းသိမ်း အားထုတ်နိုင်တဲ့ တိုင်းပြည်တွေကပဲ ဒီကမ္ဘာကြီးကို အံ့ဩလောက်အောင် ကြီးစိုးနေကြမယ်ဆိုတာကို အကြွင်းမဲ့ ယုံကြည်စေချင်တယ်။ ယနေ့ကမ္ဘာပေါ်မှာ ကြွေးကြော်နေကြတဲ့ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံရေး ခေါင်းစဉ်ဟာ သိသိသာသာ ကျဆုံးသွားတော့မယ်။ ယုံကြည်မှုလွန်ကဲပြီး ကိုယ်ပိုင်ယဉ်ကျေးမှု မလုံခြုံတဲ့ တိုင်းပြည်တွေဟာ အနာဂတ်ကာလမှာ ကိုးရိုးကားရားနဲ့ ပေါင်းစပ်ခံစားရမယ့် တိုင်းပြည်တွေ ဖြစ်သွားကြမှာပါပဲ။ ဒီနေ့ချိန်မှာလည်း တချို့တိုင်းပြည်တွေမှာ အလူးအလိမ့် ခံစားနေကြရပြီ မဟုတ်လား။
မြန်မာတွေ ယနေ့တွေ့ကြုံနေကြရတဲ့ အခက်အခဲပြဿနာဟာ အခြားကြောင့်မဟုတ်ပါ။ နိုင်ငံရေးပါဝါ ထိပ်ဆုံးဖြစ်အောင် ရှေ့ဆောင်ချင်တဲ့စိတ်ကြောင့် အရွယ်ရောက်တဲ့ လူရွယ်တွေ အကျပ်အတည်းထဲကို တွန်းပို့ပေးသလို ဖြစ်ခဲ့ရတာပဲ မဟုတ်လား။ ဒါကြောင့် နိုင်ငံရေး ဦးဆောင်သူတွေရဲ့ ကျိုးကြောင်းမဲ့တဲ့ စိတ်ထားကြောင့် သူရဲကောင်းလုပ်ခြင်းနဲ့ စိတ်ပျက်အားလျော့ခြင်းတွေ ဖြစ်လာခဲ့ရတယ်။ ခေတ်သစ်နိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်ဖို့ ကမ္ဘာ့ဇာတ်ခုံပေါ်မှာ ထင်ရှားလိုတဲ့ အဲဒီအတွေးကြောင့် နုပျိုငယ်ရွယ်သေးတဲ့ နိုင်ငံရေးဇာတ်ခုံအလယ်မှာ အထင်သေး အမြင်သေးခံလိုက်ရတယ် မဟုတ်လား။ သတိထားပေါ့ မြန်မာတို့ရယ်။
ယဉ်ကျေးမှုစရိုက်လက္ခဏာ နိုင်ငံရေးပါဝါ ရရှိရေးအတွက် ယုတ္တိဗေဒနည်းနဲ့ကြည့်ရင် အဲဒီတိုင်းပြည်ဟာ ယဉ်ကျေးမှု အပြည့်အဝရှိရမယ်။ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်တဲ့ အပြုအမူတွေ လုံးဝမရှိကြဘဲ ရိုးရာယဉ်ကျေးမှု အဆင့်အတန်း ပုံသေရှိရမယ်။ စိတ်ဓာတ်အင်အား ကြီးမားရမယ်။ ဒါပေမဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဆိုတာ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်ခြင်း၊ ယဉ်ကျေးခြင်းနဲ့ သံသယဖြစ်ခြင်းဆိုတဲ့ လက္ခဏာ အမှတ်အသား ရှိနေတာကြောင့် ဘာသာဝါဒအပေါ် လွှမ်းမိုးခံရတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဖြစ်ခဲ့ရင် နိုင်ငံရေးအရ မအောင်မြင်နိုင်ဘဲ ယဉ်ကျေးမှုလည်းပဲ တဖြည်းဖြည်း ယိုယွင်းလာနိုင်သဖြင့် (လာနိုင်လို့) အနာဂတ်မြန်မာပြည်တွင် (မြန်မာပြည်ဟာ) ဘယ်လိုပုံ ဘယ်လိုနည်းနဲ့ အမှန်တရားအတွက် စိန်ခေါ်နေကြတာလဲ ဆိုတာကို မြင်တွေ့နေရပြီမဟုတ်လား။ ဒီလို အလားတူပဲ ၁၆ ရာစုနှစ်ထဲက ဥရောပဟာ ဘာသာရေးအပေါ် ကိုယ်တိုင် ယုံကြည်သက်ဝင်မှုနဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေကို အသုံးပြုပြီး အောင်မြင်မှုကို ပထမဆုံးရယူနိုင်ခဲ့ကြတယ်။
၁၈ ရာစုနဲ့ ၁၉ ရာစုနှစ်တွေမှာ ဥရောပဟာ ယဉ်ကျေးမှုတွေကို စိုက်ထူနိုင်ခဲ့ကြပေမယ့် တဖြည်းဖြည်း ယိုယွင်းလာကြပြီး ၂ဝ ရာစုနှစ်ကာလမှာ ပြိုကွဲသွားကြတဲ့ သာဓကတွေ ရှိခဲ့တယ်။ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဟာ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုအတွက် မတည်ထောင်ပေးနိုင်ခဲ့ရင် ဥရောပတိုက်ရဲ့ ပုံစံမျိုးလို မဖြစ်လာနိုင်ဘူးလို့တော့ မထင်မိပါနဲ့။ အလဲလဲအပြိုပြိုများလာရင် အကွဲကွဲအပြဲပြဲ ပုံပျက်ပန်းပျက် တိုက်ရိုက်မကျလာနိုင်ဘူးလို့တော့ မအောက်မေ့သင့်ပါလို့ ဝေဖန်ပါရစေ။
အိမ်နီးနားချင်း နိုင်ငံရေးအကွက်
မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဟာ ကြည့်တော့ ဘာမှမဟုတ်ဘူးလို့ ထင်ရပေမယ့် သဘောထားကွဲလွဲမှုတွေဟာ ဆက်တိုက်ဖြစ်လာတာကို တွေ့ရတယ်။ နိုင်ငံရေးမူဝါဒ အကောင်းဆုံးနည်းနဲ့ ပေါင်းစည်းရင် ပေါင်း၊ မပေါင်းစည်း နိုင်ခဲ့ရင်တော့ ၂၁ ရာစုနှစ်အတွင်း အလဲလဲအပြိုပြို အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေ မြင်တွေ့ လာနိုင်စရာရှိတယ်။ ဥပမာ ဆိုဗီယက် ပြည်ထောင်စု ပြိုကွဲပြီးတဲ့နောက် ကမ္ဘာပေါ်မှာ အမေရိကန်ခေတ် စတင်နိုင်ခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့ပါဝါအရှိဆုံးတိုင်းပြည် ဖြစ်လာခဲ့တယ်။ ၂၁ ရာစုနှစ်အဝင် ၂ဝဝ၁ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၁၁ ရက်နေ့မှာ သူတို့ တိုင်းပြည်မှာရှိတဲ့ အခြေစိုက်တဲ့ ကမ္ဘာ့ ကုန်သွယ်ရေးအဆောက်အအုံနဲ့ သူတို့တိုင်းပြည်မှာ အရေးကြီးတဲ့ ပင်တဂွန်ကို လေယာဉ်နဲ့ အသေခံအဖွဲ့တွေက ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်ခံလိုက်ရတယ်ဆိုတဲ့ ဒီအဖြစ်အပျက်ဟာ အမေရိကန် တိုင်းပြည်အတွက် စမ်းသပ်ခံလိုက်ရတဲ့ ပထမဦးဆုံး အခြေအနေပါပဲ။
မြန်မာပြည်အနေနဲ့ကတော့ တိုင်းပြည်ငယ်၊ တိုင်းပြည်သေးဆိုပေမယ့် အရှေ့တောင်အာရှထဲက ကမ္ဘာ့ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံရေးကို ကျင့်သုံးတော့မယ်ဆိုတဲ့ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် နိုင်ငံရေးအရွေ့ဟာ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အရောက်လေးမှာပဲ ပထမဦးဆုံး အစမ်းသပ်ခံလိုက်ရတယ်။ ဒီပဋိပက္ခဟာ ရှေရှည်ပဋိပက္ခဆိုပေမယ့် (ဖြစ်ပေမယ့်) ဒီကိစ္စအတွက် မဟာဗျူဟာမြောက်တဲ့ စိန်ခေါ်မှုပါဝါက ဒေသပထဝီနိုင်ငံရေးအရ တစ်နည်း ပထဝီနိုင်ငံရေးရှုထောင့်အရ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးကို လုံလောက်တဲ့ နိုင်ငံရေးစမ်းသပ်ချက်ပါပဲ။ တစ်နည်းအားဖြင့် မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံရေး အာဏာတည်မြဲရေးအတွက် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေရဲ့ သတိပေးလိုက်တဲ့ အကွက်ပါပဲ။
အာရပ်ကမ္ဘာအောက် ရောက်ကြမည်လား
ဒီနိုင်ငံရေးအကွက်မျိုးဟာ တစ်ခြားသော တိုင်းပြည်တွေမှာ မထိခိုက် နိုင်ပေမယ့်လို့ မြန်မာပြည်အတွက်ကတော့ ကြီးမားတဲ့ ထိခိုက်မှုလို့ပဲ ဆိုနိုင်ပါတယ်။ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံတွေမှာ အာဏာပါဝါကြီးထွားလာမယ့် မြန်မာကို ဒေသပထဝီ အိမ်နီးနားချင်း တိုင်းပြည်တွေက ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး စနစ်ကြီးတစ်ခုထဲကို ဝင်ရောက်တော့မယ့် မြန်မာပြည်ကို မြန်မာတွေနဲ့ ပျော့ညံ့မှုအတွက်ကို ထုတ်ဖော်ပြသလိုက်တာပါပဲ။ အရှေ့တောင်အာရှကမ္ဘာမှာ အာရပ်ကမ္ဘာနိုင်ငံရေးအာဏာ အမြဲတည်တံ့ရေးအတွက် သူတို့တွေ မသိမသာ ယာယီအခြေစိုက်လာခဲ့ကြတဲ့ နိုင်ငံရေးမက်လုံးတွေ အများကြီး တွေ့မြင်နေကြရပါပြီ။ အာရပ်ကမ္ဘာအာရှမှာ (အာရှတိုက်မှာ) လွှမ်းမိုးသွားဖို့ သူတို့တွေ အထူးကြိုးစား အားထုတ်နေကြတာ ဆယ်စုနှစ် နှစ်စု (နှစ် ၂၀) ရှိနေပါပြီ။ ဒီအချက်ဟာ မသိမသာရာကနေ ယနေ့ ယခုအချိန်မှာ လှုပ်ရှားမှုကြီးကျယ် လာနေကြပါပြီ။
ဒါကြောင့် အရှေ့တောင်အာရှက ပေါင်းစည်းအင်အားစု မလုပ် (မပြု) နိုင်ရင် တစ်နေ့နေ့တစ်ချိန်ချိန်မှာ အာရပ်ကမ္ဘာအောက်မှာ အကုန်ရောက်သွားကြမယ်။ ဒီကိစ္စအတွက် အစိုးရိမ်ဆုံးက ပထမက အမေရိကန်၊ ဒုတိယက တရုတ် ဖြစ်ပြီး အခြားက မြန်မာအပါအဝင် တိုင်းပြည်အချို့ပါပဲ။ ဒီသုံးသပ်ချက်ဟာ ယနေ့ (ယခု) ချိန်မှာ မမှန် (မဟုတ်) သေးဘူးဆိုပေမယ့် ၂၁ ရာစု နှစ်နောက်ပိုင်း ၂၂ ရာစုမပြီးဆုံးမီမှာ နိုင်ငံရေးဟန်ချက်တွေ ပျက်ယွင်းသွားကြပြီး အလိုလို အလျောက်လျောက်နဲ့ပဲ အာရပ်ကမ္ဘာအောက်ကို ရောက်ကြကုန်မယ်လို့ ပထဝီဒေသ နိုင်ငံရေးလေ့လာကြတဲ့သူတွေက မြင်ထားကြပါတယ်။
စစ်အောင်နိုင်သူ အားပျော့ကွက် ရဲ့နောက်ကွယ်
အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံ သမိုင်းတွေကို ပြန်လေ့လာကြည့်ကြတဲ့အခါ ဒုတိယကမ္ဘာစစ် ပြီးစီးတဲ့ အချိန်ကစပြီး စစ်အောင်သူတွေရဲ့ အားပျော့တဲ့ အကွက်တို့ကိုကြည့်ပြီး အာရပ်ကမ္ဘာအုပ်စုအဖွဲ့တွေက လူမျိုးဆိုင်ရာနိုင်ငံ သို့မဟုတ် ကိုးကွယ်ရာ ဘာသာတစ်ခုခုကို အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံထဲမှာ ချန်ရစ်နိုင်ခဲ့ကြတယ်။ ကုန်သွယ်မှုနဲ့ စစ်ရေးနောက်မှာ ဒေသအတွင်း နေထိုင်ကြတဲ့သူတွေကို အချင်းချင်း အမုန်းပွားဖို့ ဖန်တီးတယ်။ ဒေသဆိုင်ရာ ယဉ်ကျေးမှု အဆောက်အအုံတွေကို (အထိမ်းအမှတ် အဆောက်အအုံတွေကို) ဖျက်ဆီးပစ်ခဲ့တယ်။ ဒီအတွက် ခွင့်လွှတ်ခြင်းနဲ့ မေ့ပျောက်ခြင်း မရှိတော့တဲ့ ဒေသဖြစ်အောင် အမွေတွေ ပေးထားခဲ့ကြတယ်။ ဒီအကြောင်းတွေကို မလေ့လာမသိထားကြရင် နိုင်ငံတွင်း အချိန်မရွေးပြိုကွဲသွားနိုင်တယ် ဆိုတာကို သတိပေးပါရစေ။
နိုင်ငံရေးစနစ်အဖျက်သစ်
မြန်မာပြည်အနေအထားမှာ နှစ်ပေါင်း ၇ဝ ကျော် ချုပ်ထားနိုင်ခဲ့ကြတဲ့ ချစ်ခြင်း၊ မုန်းခြင်းစတဲ့ ဆန္ဒတွေဟာ တဖြည်းဖြည်းပေါက်ကွဲလာတယ်။ ပြည်တွင်းထဲမှာ ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ထူးခြားတဲ့ အခြေအနေတွေဟာ တစ်နေ့ပြီး တစ်နေ့ပါပဲ။ ဒီဖြစ်စဉ်ကြောင့် အရှင်တို့ မြန်မာလူမျိုးတွေရဲ့ ဘဝမှာ စစ်ပြေးရှောင် (တစ်နည်းစစ်ဘေးရှောင်) ဘဝသို့ ရောက်ခဲ့ရတယ်။ ဒီချစ်ခြင်း၊ မုန်းကြခြင်းကြောင့် ပြဿနာအရပ်ရပ်တွေ ဖြစ်ပေါ်လာကြပြီး မြန်မာဟာ တစ်ကမ္ဘာလုံးသို့ ပြောင်းရွှေ့ ရောက်ရှိသွားကြရတယ်။ တကယ်တော့ မြန်မာတွေရဲ့ ဘဝသရုပ်အမှန်က ဒီလိုပုံစံမျိုးနဲ့ ဖြစ်နိုင်စရာ အကြောင်းမရှိပါဘူး။ နိုင်ငံရေးသစ္စာတည်ငြိမ်မှု အားနည်းခြင်းကြောင့် တစ်နည်း နိုင်ငံရေးအာဏာကို ရူးရူးမူးမူး၊ ငမ်းငမ်းတက်၊ မက်မော ငမ်းတက်ကြတဲ့ နိုင်ငံရေးစားကွင်းကြီး ဖန်တီးကြတဲ့သူတွေရဲ့ နိုင်ငံရေး စနစ်အဖျက်သစ်တွေ ကြောင့်ပါပဲ။
လက်လွှတ်ခဲ့ရမယ့် တိုင်းပြည်နယ်နိမိတ်ရှိလာခဲ့ပြီလား
မြန်မာပြည်ဟာ ခေတ်ကာလအပိုင်း အခြားအနေနဲ့ကြည့်ရင် ပဒေသရာဇ်ခေတ်၊ ကိုလိုနီခေတ်၊ မျက်မှောက်ခေတ် ခေတ်သုံးခေတ်နဲ့ ပိုင်းခြားထားနိုင်ခဲ့ပေမယ့် ဘယ်ခေတ်မှ တိုးတက်စည်ပင် အောင်မြင်သောခေတ်လို့ မဆိုနိုင်ပါဘူး။ အလိုအလျောက်သာ တည်ငြိမ်အေးချမ်း နေကြတဲ့ သဘောလောက်သာရှိတယ်။ ကြီးပွားရေး၊ စီးပွားရေးအသီးအခြား အောင်မြင်ဖြစ်ထွန်းတဲ့ ခေတ်ရယ်လို့ မရှိသလောက်ပါပဲ။ နိုင်ငံတကာ ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ရတဲ့ စစ်ကြီးလည်း (စစ်ပွဲလည်း) မရှိသလောက်ပါပဲ။ နိုင်ငံရေး ဆန့်ကျင်ရေးဝါဒတွေနဲ့ပဲ ပြည်တွင်းထဲမှာ သဘောထား ကွဲလွဲကြတယ်။ အဲဒီ ကွဲလွဲမှုတွေနဲ့ပဲ အမုန်းပွားမွေးစားကြတယ်။ အတွင်းကြိတ်နိုင်ငံရေးသမားတွေက ပဋိပက္ခတွေ အမျိုးမျိုးပေါက်ကွဲ ထကြွနေကြလို့ အချင်းချင်းမုန်းတီးရေး ဖြစ်လာကြတယ်။
လူမျိုးကို အခြေခံယူပြီး ဘာသာရေးအရ ကြီးစိုးလိုကြတဲ့သူတွေက နယ်ခြားစည်းတွေ သတ်မှတ်ကြတော့မယ် ဆိုတာကို မမြင်ကြဘဲ (အရေးကြီးတဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို သတိတွေ မထားနိုင်ကြတော့ဘဲ) အိန္ဒိယနိုင်ငံ သမိုင်းအရ ပါကစ္စတန်ကို လက်လွှတ်ခဲ့ရသလိုမျိုး တိုင်းရင်းသားတွေ အခြေတည်ထားကြတဲ့ ဒေသနယ်နိမိတ်တွေထဲမှာ တောင့်တင်းခိုင်မာတဲ့ အားပေးမှုတွေ နိမ့်ကျလာနေတယ်ဆိုတာကို နိုင်ငံရေး ဦးဆောင်ကြတဲ့သူတွေ သိထားသင့်ပါတယ်။ သို့မဟုတ်ရင် လက်လွှတ်ခဲ့ရမယ့် တိုင်းပြည်နယ်နိမိတ်တွေ ရှိလာတော့မည်လားဆိုတာကို သတိကြီးစွာ ထားရတော့မယ် မဟုတ်ပါလား။
(ဆက်ရန်)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၆) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၅) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၄) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၃) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၂) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၁) – မဟာပညာ (mahar.asia)
