လူကျင့်ဝတ်တရားအရ ပြောင်းလဲခြင်းသဘောကို လိုလားကြတယ်။ လူသိက္ခာတရားအရ မတွေဝေအောင် နေကြတယ်။ ထိန်းကြတယ်။ ပြောင်းလဲတဲ့သဘောနဲ့ ကြုံလာတဲ့အခါ မကျေနပ်တာ၊ ညဥ်းတွားတာ၊ စိုးရိမ်တာ၊ ဝမ်းနည်းပူဆွေးဖြစ်ကြရတာဟာ ဓမ္မတာပါ။ သို့သော် ပြောင်းလဲခြင်းနဲ့ ချမ်းသာမှုကို ခံစားနေလိုသမျှတော့ ရတဲ့ ချမ်းသာခြင်းဟာ စစ်မှန်တဲ့ ချမ်းသာမှု မဖြစ်နိုင်ပါ။ ချမ်းသာမှုမဖြစ်ရင် (မရရင်) ဆန့်ကျင်ဘက် တရားသဘောကတော့ ဖြစ်ပေါ်လာနေမှာပါပဲ။
နိုင်ငံရေးပြုမှုအားထုတ်ခြင်းဟာ –
(၁) ဖြူစင်မြင့်မြတ်သည့် ရည်ရွယ်ချက်
(၂) အပြစ်သက်ရောက်မှု ရည်ရွယ်ချက်
(၃) ကောင်းကျိုးများကို ပေးသော ရည်ရွယ်ချက် ထားရမယ်။
ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ ဉာဏ်နဲ့ယှဉ်တဲ့၊ မတိုက်တွန်းရဘဲ ထက်သန်မှုရှိတဲ့စိတ်နဲ့ နိုင်ငံရေးကို လုပ်ရင် ဖြူစင်မြင့်မြတ်တဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကို ဖော်ပြနေတယ်။ အဲဒီရည်ရွယ်ချက်နဲ့ နိုင်ငံအကျိုး၊ ပြည်အကျိုးတွေကို ရွက်ဆောင်ပါက အစွန်းရောက်တဲ့အလုပ် မဖြစ်နိုင်ပါ။ မကြိုက်တဲ့သူက ဆိုလို့ ပြောလို့သာ ဖြစ်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။
အဲဒီလို လုပ်နည်းလုပ်လုပ်ဟန် မမှန်တဲ့ နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းတွေကြောင့် (အက်ကြောင်းပေါ်အောင်) (ပဋိပက္ခဖြစ်အောင်) လူထုအချင်းချင်း ပြဿနာ၊ သင်းဖွဲ့အချင်းချင်း ပြဿနာ၊ လူတန်းစားအချင်းချင်း ပြဿနာတွေ ထလာတယ်။ တစ်ဖက်သူတို့ရဲ့ အပြစ်အနာအဆာတွေကို ပြတယ်။ ထုတ်ပြတယ်။ ဟုတ် မဟုတ်၊ မှန် မမှန် ဦးသူစနစ်နဲ့ လူထုဆက်သွယ်မှု နည်းပညာ(မီဒီယာ)နဲ့ လိုသလို (ကြိုက်သလို) ထုတ်ပြောတယ်။ အတင်းအဖျင်းတွေ ပြောတယ်။ မကောင်းသတင်း ကျော်အောင် ပြောတယ်။ ရစရာမရှိအောင် ဝေဖန်တယ်။ ဒီလိုနည်းလမ်းတွေ သုံးတဲ့ နိုင်ငံရေးဟာ လူထုကို လိမ်ညာတာပါပဲ။ လူထုကိုလိမ်တဲ့ နိုင်ငံရေးစနစ်ဟာ နောက်ဆုံး လူထုကပဲ အမှိုက်ပြန်ကျုံးရတယ်။
တောမှီရဟန်း၏ “အဝိဟိံသာနိုင်ငံရေး (၂၀၁၆)၊ စာမျက်နှာ ၁၁၉၊ အဝိဟိံသာနိုင်ငံရေး (၈)” မှကောက်နုတ်ရေးသားဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။
