အဲးခိုး
အရှင်တို့တိုင်းပြည်ဟာ ဘက်မလိုက်သော နိုင်ငံခြားရေးဝါဒကို ကျင့်သုံးတဲ့ တိုင်းပြည်ဖြစ်တယ်။ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ နိုင်ငံအချင်းချင်း မိတ်ဝတ်မပျက် ပေါင်းဖက်ဆက်ဆံရေးကို ရှေးရှုတဲ့ တိုင်းပြည်ဖြစ် …
အတွဲ(၁၁)၊ အမှတ်(၃၂)၊ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၈၄၊ တန်ဆောင်မုန်းလဆန်း ၁၂၊ ၄ – ၁၁- ၂ဝ၂၂၊ မြန်မာသံတော်ဆင့် (The Myanmar Herald) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။
ကမ္ဘာ့အရေးအခင်းဖန်တီး
ကမ္ဘာ့ပါဝါ (အင်အား) ရှိတဲ့ တိုင်းပြည်တွေက ကမ္ဘာ့ဇာတ်ခုံကြီးအပေါ်မှာ (အမြင့်တန်းပေါ်မှာ) အမြဲတမ်း ထိုင်ချင်နေကြတယ်။ နိုင်ငံငယ်တွေရဲ့အပေါ်မှာ မသိမသာညှဉ်းဆဲဖို့ အားထုတ်ချင်ကြတယ်။ ကမ္ဘာကြီးကို စစ်ပွဲကြီးဖြစ်ဖို့ သူတို့တွေ သွေးဆူနေကြတယ်။ အကျိုးမရှိ (အကျိုးမဲ့) တဲ့ အလုပ်တွေနဲ့ အလုပ်တွေ များနေကြတယ်။ သူတို့ယုံကြည်တဲ့ နိုင်ငံရေးသဘောထားတွေဟာ စစ်သား အရပ်သား များများသေဆုံးဖို့အတွက်ပဲလားတောင် မပြောတတ်ပါ။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးတုန်းက စစ်သား အရပ်သား သန်း ၅၀ မက သေဆုံးခဲ့ရတာကို အားမရကြသေးပဲလား မပြောတတ်ပါ။ ခုကျတော့ သွေးတွေ ဆူပွက်လာကြလို့ နိုင်ငံရေးကို ထိန်းချုပ်နိုင်မယ့် အခွင့်အရေးတွေကို ကြီးစိုးချင်တဲ့စိတ်တွေနဲ့ အတူ ကံကြမ္မာပုံစံတွေ အမျိုးမျိုးပြပြီး ပုံဖော်နေကြတယ်။ စစ်မြေပြင်တိုက်ပွဲ ဖန်တီးတယ်။ နိုင်ငံရေးမူဝါဒအသစ်နဲ့ အသစ်တွေနဲ့ သွေးဆောင်တယ်။ စီးပွားရေးတွေဆင်ပြီး အကြွေးစနစ်နဲ့ သိမ်းပိုက်တယ်။ နယ်မြေချဲ့ထွင်ဖို့အတွက် ရေထဲ ပင်လယ်ထဲမှာ ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားကြတယ်။ ဒီအချက်အလက်တွေဟာ ကမ္ဘာကြီးကို ကာကွယ်ဖို့ မဟုတ်ဘဲ နယ်မြေချဲ့ထွင် သိမ်းပိုက်ဖို့လုပ်နေတာ မဟုတ်လား။ ကမ္ဘာ့အရေးအခင်းဖြစ်အောင် ဖန်တီးတဲ့အလုပ်ဟာ ယနေ့ဘယ်သူတွေမှ မမြင်ချင်ကြတော့ပါဘူး။
စစ်အေးချိန် နိုင်ငံရေးသိမ်းသွင်းမှု
ကမ္ဘာပေါ်မှာ ယနေ့ (ရုတ်တရက်) ကျရောက်လာတဲ့ ဘေးဒုက္ခကြီးဖြစ်တဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါဟာ ဘယ်တိုင်းပြည်နိုင်ငံတွေကမှ ကယ်တင်သောနိုင်ငံ မလုပ်ကြပါဘူး။ သတိထားမိကြပါလိမ့်မယ်။ ဒီအကျပ်အတည်းကို ဘယ်နိုင်ငံမှ ထိပ်ကနေ ဦးမဆောင်ကြဘဲ စစ်အေးတိုက်ပွဲ အရေးအခင်း ဖြစ်အောင်လိုက်ပြီးတော့ လုပ်ကြံဖန်တီးနေကြတယ်။ အမွေဆက်ခံချင်ကြတဲ့ အခွင့်အလမ်း (အခွင့်အရေး) သမားတွေက မသေချာမရေရာဘဲ ရည်ရွယ်ထားခြင်းမရှိတဲ့ အခြေအနေတွေကို ဖြစ်ပေါ်လာအောင် အရေးကြီး ဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်ကြတယ်။
ဒီအတွက်နဲ့ (ဒီအကွက်နဲ့) တိုင်းပြည် အုပ်ချုပ်တဲ့ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းတွေကို လည်မျိုကို ညှစ်ထားသလို လုပ်ထားကြတယ်။ ဒီအဖြစ် ဒီစနစ်ဟာ ယနေ့ကမ္ဘာပေါ်မှာ နိုင်ငံတိုင်းလိုလို ဖြစ်လာနေတယ်။ ဒီအလေ့အထဟာ လျှို့ဝှက်ချက်ထားတဲ့ လူတစ်စုံတစ်ဖွဲ့ရဲ့ အကြံအစည်တွေရဲ့ ပုံဖော်နေမှုတွေပဲလားဆိုတာကို ယနေ့ ချိန်ထိ ထုတ်မပြောကြသေးပါဘူး။
သို့သော် ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးအပေါ်မှာ သြဇာ ညောင်းလိုတဲ့ စစ်အေးတိုက်ပွဲချိန်အတွင်း နိုင်ငံရေးသိမ်းသွင်းနည်း စနစ်သစ်တစ်ပါး (တစ်မျိုး) ဖြစ်လာနေကြပြီ ဆိုတာကိုတော့ သိထားသင့်နေပါပြီ။ အနာဂတ် ဘယ်လိုဖြစ်လာကြဦးမည်လဲ ဆိုတာကိုတော့ ရှုကြပေါ့ ပြည်သူတို့ရယ်။
ကမ္ဘာ့ပင်လယ်ကြီးထဲမှာ
ပထဝီအနေအထားကို ကြည့်ပြီး ကမ္ဘာကိုထိန်းချုပ်ချင်တဲ့သူတွေက အဆပေါင်းများစွာ ကျယ်ဝန်းတဲ့ သမုဒ္ဒရာကြီးတွေထဲမှာ ရေတပ်စစ်စခန်းကြီးတွေ တည်ဆောက်ထားကြသလို ကမ္ဘာ့စိုးမိုးရေးအတွက် ပြင်ဆင်ထားကြတာ ပြည်သူတွေ အသိပါပဲ။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ရေကြောင်းတပ်မတော် လွှမ်းမိုးထားနိုင်ရင် သို့မဟုတ် ရေကြောင်းစီးပွားရေး လွှမ်းမိုးထားနိုင်ရင် ကမ္ဘာ့အင်အားအကြီးဆုံး ဖြစ်မယ်ဆိုတာကို ဘယ်သူမှ မငြင်းဆန်ရဲ ကြပါဘူး။ ရေကြောင်းသွားလာနိုင်တဲ့ သင်္ဘောအုပ်စု အများဆုံးက ယနေ့ဘယ်တိုင်းပြည်နိုင်ငံတွေက ဖြစ်သလဲဆိုတာကို လေ့လာကြည့်ပါ။ သိမြင်နိုင်ပါတယ်။
ကမ္ဘာ့ရေကြောင်းကို ကာကွယ် ထိန်းသိမ်းနိုင်တဲ့ တိုင်းပြည်ဟာ ယနေ့ကမ္ဘာပေါ်မှာ သူတို့တွေ ချမ်းသာကြမှာပါပဲ။ ယနေ့ ကမ္ဘာမှုပြုလာတဲ့ စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေးကို မသိဘဲ (မလေ့လာဘဲ) နေရင်တော့ အကျပ်အတည်း ထိပ်တိုက်တွေ့ကြုံမှုတွေ ခံရမှာပါပဲ။
ဒါကြောင့် ကမ္ဘာ့ရေကြောင်း ဥပဒေတွေနဲ့ ပင်လယ်ကြောင်းဒေသကို မထိန်းသိမ်းနိုင်ရင် ကမ္ဘာ့ပင်လယ်ထဲမှာ ငြင်းပယ်ခွင့်မရနိုင်တဲ့ ကုန်သွယ်မှုတွေ များပြားလာနေမှာပါပဲ။ ဒီအချက်ကို အကြံအစည်ပုံဖော်နေတဲ့ တိုင်းပြည်ကြီးတွေက ဘယ်တိုင်းပြည်ကပါလဲဆိုတာကို ကြိုတင်သိထားရမယ် မဟုတ်လား။
ရေကြောင်းကုန်းကြောင်း စစ်အေးစစ်
ကမ္ဘာ့ပင်လယ် ကုန်သွယ်ရေးဟာ နိုင်ငံတကာရေကြောင်း ကုန်သွယ်မှုစနစ် နဲ့ ထုထည်ကြီးမားတဲ့ ဈေးကွက်တွေ အသုံးချနေကြတာ ကြာနေပါပြီ။ မသိသူက မအံ့သြကြပါဘူး။ နားလည် သိမြင်ကြတဲ့သူတွေက သမုဒ္ဒရာ ပင်လယ်ပြင်ကြီးဒေသကို အပြီးအပိုင် အုပ်ထားနိုင်ကြဖို့ သူတို့ရဲ့ အခွင့်အရေးကို ဥပဒေနဲ့ ကာကွယ်ပြုပြီး နိုင်ငံတကာစစ်ရေး၊ စီးပွားရေး ယှဉ်ပြိုင်နေကြတယ်။
အရှင်တို့ မြန်မာတွေကတော့ ခုချိန်ထိ လေးလေးနက်နက် (အလေးအနက်) မရှိကြသေးပါဘူး။ နောင်တစ်ချိန်ကျရင် ဘယ်လိုပုံ ဘယ်လိုနည်းနဲ့ အဖြတ်အတောက် ခံရမယ်ဆိုတာလည်း တွေးမထင်ထားကြပါဘူး။ ဒါဟာ အရေးကြီးတဲ့ တိုင်းပြည်အတွက် အကွက်တစ်ကွက် ဖြစ်နေပြီဆိုတာကို သိထားစေချင်ပါတယ်။
ကုန်းတွင်းဒေသမှာ အင်အားကြီးမားတဲ့ စစ်ရေး ကုန်သွယ်ရေး အားကောင်းတဲ့ တိုင်းပြည်ကြီးတွေက ကျူးကျော်နိုင်မယ့် ကုန်းကြောင်းအင်အားကို ကာဆို့ပြီး နေရာယူထားကြတာ ကြာနေပါပြီ။ သူတို့တွေဟာ မဟာမိတ် ပြုထားကြတဲ့ တိုင်းပြည်တွေနဲ့ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးအရ ထောက်ခံမှုတွေ၊ ထောက်ပံ့မှုတွေ၊ နည်းပညာပံ့ပိုးမှုတွေ ပံ့ပိုးထားကြတာတွေ တွေ့ရတယ်။ ဒီသဘော သဘာဝဟာ စစ်အေးကာလချိန်မှာ တိုက်ကြတဲ့ စစ်အေးစစ်တစ်မျိုးပဲ ဆိုတာကို သိထားသင့်ပါတယ်။ (သိထားရမယ်။)
သရုပ်မှန်နိုင်ငံရေး ရင့်ကျက်မှု
စစ်အေးစစ်တိုက်ပွဲကာလ (ယခုအချိန်) ချိန်မှာ မိမိကိုယ်ကို မိမိကာကွယ်နိုင်တဲ့ စိတ်ဓာတ်တွေ ထားရမယ်။ ပြင်းထန်တဲ့ ဝေဖန်တိုက်ခိုက်ရေးကို စိတ်အေးအေးနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင် မပျက်စီးအောင် ဖြေရှင်းတတ်ရမယ်။
ပတ်ဝန်းကျင် ရှုပ်ထွေးမှုကို လက်လွှတ်မှုမထားဘဲ နိုင်ငံရေးအာဏာ ရယူလိုကြတဲ့ အုပ်စုတွေနဲ့ စီကာပတ်ကုံး ရည်မှန်းချက် အမှန်တရားကို ရအောင်လုပ်တတ်ရမယ်။ နိုင်ငံရေးအတွက် သရုပ်မှန်ဝါဒ (Realism) ကို ကျွမ်းကျင်စွာ သိထားရမယ်။ (လေ့လာသိကြား တတ်မြောက်ထားရမယ်။) သရုပ်မှန်နိုင်ငံရေးဝါဒ (Political Realism) ဆိုတာ ရင့်ကျက်မှုများတဲ့ နိုင်ငံရေးပါပဲ။
ဒီအတွက် ယနေ့ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေးကို ဦးဆောင်တဲ့ တိုင်းပြည်တွေဟာ မိတ်ဖက်နိုင်ငံ စီးပွားရေးအကျိုးတွေ ဘယ်လိုပုံ ဘယ်လိုနည်းနဲ့ အခွင့်အရေးရအောင် လုပ်ပေးရမည်လဲဆိုတာကို စစ်ရေးအရ မဆုံးဖြတ်ကြတော့ဘဲ ခေတ်နောက်ကျ ကျန်နေခဲ့မယ့် တိုင်းပြည်ပြိုကွဲနိုင်တဲ့ ကိစ္စတွေကို အထူးရှောင်ကြဉ်နေကြပါတယ်။ အရှင်တို့ မြန်မာလူမျိုးတွေ ဒီအကြောင်းအရာတွေကို ပိုပြီးတော့ သိထားသင့်တယ်။ အရှင်တို့တိုင်းပြည်ဟာ လွတ်လပ်၍ တက်ကြွပြီး ဘက်မလိုက်သော နိုင်ငံခြားရေးဝါဒကို ကျင့်သုံးတဲ့တိုင်းပြည်ဖြစ်တယ်။ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ နိုင်ငံအချင်းချင်း မိတ်ဝတ်မပျက် ပေါင်းဖက်ဆက်ဆံရေးကို ရှေးရှုတဲ့ တိုင်းပြည်ဖြစ်သလို နိုင်ငံအချင်းချင်း ငြိမ်းချမ်းစွာအတူ ယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေးမူကို စောင့်ထိန်းတဲ့ တိုင်းပြည်ဖြစ်တယ်။ အရှင်တို့ဟာ မည်သည့် နိုင်ငံကိုမျှ စတင်ကျူးကျော် တိုက်ခိုက်ခြင်း မပြုတဲ့တိုင်းပြည် ဖြစ်သလို နိုင်ငံတော်အတွင်း မည်သည့်နိုင်ငံခြား တပ်ဖွဲ့တွေကိုမျှ တပ်ချထားခွင့်မပြုဘူး ဆိုတာကိုလည်း သိသင့်တယ် မဟုတ်လား။
ကမ်းခြေမဲ့ဒေသပါဝါ
ယနေ့ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ်တွေ အတော်လေး ကြီးမား လာနေကြပြီ။ အတ္တလန္တိတ်သမုဒ္ဒရာ၊ ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာဆိုတဲ့ ကမ်းခြေမရှိတဲ့ ဒေသအဝန်းကို ထိန်းချုပ်လိုတဲ့ တိုင်းပြည်ကြီးတွေရဲ့ ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ်တွေဟာ အတော်လေး ဝန်လေးစရာပါ။ ဒါပေမဲ့ ဒီဒေသကို ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ရင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်ရေးစနစ်ဟာ နောက်တစ်ချိန်ချိန်မှာ သူတို့နေထိုင်တဲ့ တိုက်ကြီးဟာ ဗဟိုချက်မကြီး ဖြစ်လာမယ်လို့ သူတို့မျှော်မှန်းထားကြတယ်။ ဖြစ်နိုင်မဖြစ်နိုင် (ဖြစ်နိုင်ချေရှိ၊ မရှိ) ဤအရှင်လည်း တွေးမိပါတယ်။ အနာဂတ်ကာလဆိုတာ ပုံသေနည်းနဲ့ တွက်ချက်ယူလို့ မှန်ကန်ပေမယ့် သင်္ချာဗေဒသာ မှန်ပါလိမ့်မယ်။ လူမှုဆောက် တည်မယ့် (အားထုတ်မယ့်) အကြောင်းတရားတွေက ဖြစ်လာချင်မှ ဖြစ်လာမယ်။ ယနေ့ထက်တိုင် အဲဒီကမ်းခြေမရှိတဲ့ ဒေသဟာ ဘယ်သူ့ ဘယ်ပါဝါစက်ကွင်း အောက်မှာမှ မကျရောက်နိုင်သေးပါဘူး။ စိတ်ကူးယဉ် ထိန်းချုပ်နိုင်မယ်လို့ပဲ တွက်ဆတဲ့ သဘောလောက်ပဲ ရှိနေပါသေးတယ်။ လောဘကြီးခြင်းဟာ အမုန်းခံရမှု ကြီးခြင်းပါပဲ။
(ဆက်ရန်)
အဲးခိုး
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၅) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၄) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၃) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၂) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၁) – မဟာပညာ (mahar.asia)
