ကျာ်
…….
ပါဠိရင်းမြစ်*”စေတိယ”
…ကရင်လူမျိုးတို့သည် စာပေအရေးအရ”လိက်ထူ့လီ”ရှေးဟောင်းစာပေတွင်
“စ”ဗျည်းသံ ကို စာအသံအားဖြင့်/ စ/ ဟုရွတ်ဖတ်သော်လည်း
အပြောဘာသာစကား၌
“စ “ကို>/ကျ/သံ ဖြင့်
ပြောဆိုတတ်ကြလေ့ရှိသည်။
….ပါဠိ”စေတိယ”မှ
မြန်မာ “စာတီ”….(ပင်းယခေတ် မြင်စိုင်းရွှေပြည်ကဗျာပါ၊တောင်ထွက်ဖျားဆီရွှေစာတီ)….အသုံးကဲ့သို့ ဖြစ်လာကာ ထိုမှတစ်ဆင့်
“စေတီ”ဝေါဟာရ ဖြစ်လာပုံကိုတွေ့ရသည်။
ပါဠိ”စေတိယ”>
မြန်မာ “စာတီ”>
ထိုမှတစ်ဆင့်”စေတီ”ဟူ၍
ဝေါဟာရကို အဆင့်ဆင့်လေ့လာမိသည်။
……..
*ထိုဝေါဟာရ အစဉ်သက်လာသကဲ့သို့ပင်
ပါဠိ”စေတိယ”မှ>>“စာတီ”ကရင်အပြောဘာသာစကားအသံ
/ကျာတီ/
ထို/ကျာတီ/အသံမှ
/ကျာ်တီ/ဟူ၍
ကရင်ဝေါဟာရဖြစ်စဉ်ကို
လေ့လာသိရသည်။
“စာ”အသံမှ /ကျာ/
/ကျာ/အသံမှ/ကျာ်/
အဆင့်ဆင့်ဖြစ်လာကြောင်းလေ့လာသိမိ
သုံးသပ်ရပါသည်။
…..ထိုဖြစ်စဉ်ကို
အထောက်အထားမဲ့စွာဆိုခြင်းမဟုတ်။
ကရင့်ဝေါဟာရ၌
“ကၠံင်ကျာ်တီ” ဟူသောဝေါဟာရရှိခဲ့ပေသည်ကိုထောက်ထား၍ချင့်ချိန်နိုင်သည်။
….ယခုခေတ်လူငယ်များအကြား၌မူ
“ကၠံင်ကျာ်တီ”ဆိုသည်ကို
ကြားဖူးကောင်းကြားဖူးနိုင်ပါပေဦးမည်။
……
ကရင့်ရှေးဝေါဟာရအသုံး စေတီကိုခေါ်ဝေါ်သောအသုံး၌ “က္လံင်ကျာ်တီ”အသုံးရှိခဲ့သလို အချို့ကရင့်ရပ်ရွာများ၌ပင် “က္လံင်ကျာ်တီ”ရှေးဟောင်းစေတီများကျန်ရှိနေပေသေးသည်။ …..အချုပ်ဆိုရသော်
*ပါဠိ”စေတိယ”မှ”စေတီ”
ထိုမှ
*”စာတီ”=ကျာတီ
*”ကျာတီ”မှ”ကျာ်၊
စေတိယ>စေတီ>စာတီ
ကျာတီ>ကျာ်တီ>ကျာ်
“……ဟူ၍
ကရင့်ဝေါဟာရအဆင့့်ဆင့်ကို လေ့လာသုံးသပ်မိသည်။
*”ကျာ်”ဆိုသည်မှာ
ပါဠိရင်းမြစ်
“စေတိယ”မှလာ၍
“စေတီ”ကို ခေါ်ဝေါ်ခြင်း
ဖြစ်သလို
ကရင့်ဝေါဟာရစစ်စစ်
စေတီကိုခေါ်ဝေါ်သည့်
စကားလုံး
“ကၠံင်”ဆိုသည်နှင့် ရှေးက့တွဲသုံးလာခဲ့ကြသည်။
*ကၠံင်+ကျာ်တီ=ကၠံင်ကျာ်တီ။
*နောင်အခါ
ကရင့်ဝေါဟာရစစ်စစ်
စေတီ ကိုခေါ်ဝေါ်သည့်အသုံး/ကၠံင်/ကသာ
“စေတီ “ဟူသောအနက်ဖြင့်ဆက်လက်သုံးစွဲလာခဲ့ပြီး
/ကျာ်တီ/ဟူသောစေတီအနက်ပြ
ပါဠိရင်းမြစ်စကားလုံးက
“ဘုရား”ဟူသော
အနက်အဓိပ္ပါယ်/ကျာ်/အဖြစ်သို့
ကရင်တို့ရောနှောအမှတ်ပြုသုံးနှုန်းလာခဲ့ရာသည်ဟု
သုံးသပ်မိပါသည်။
*အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော်
လိက်ထူ့လီ ကရင်ရှေးဟောင်းပေစာများမှာ
“ဘုရား”အနက်ပြ စကားလုံး ကရင်ဝေါဟာရစစ်စစ်ကိုလေ့လာတွေ့ရခြင်းကြောင့်ဖြစ်ပေသည်။
…သို့ဆိုလျှင်
ရှေးကရင့်ဝေါဟာရ
“ဘုရား”အနက်ပြစကားလုံးက ပသို့ နည်းကို ရှာဖွေထောက်ရှုပြရသော်
*ရှေးဟောင်းပေစာအသုံးများ၌
“ဖူဆီ မင်ယွာ”ဆိုသည့့်စကားလုံးရှိခဲ့သလို၊ “ယွာ”၊””က်ုဆာႋယွာ”အသုံးနှုန်းတို့ကို ဆင်ခြင်အောင့်မေ့ကြရန်သင့်ပေသည်။
…….”ကျာ်”ဆိုသည်မှာအမှန်မူလက
စေတီကိုခေါ်ဝေါ်ခြင်းသာဖြစ်သည်ဟု
ကောက်ချက်မိပါပေသည်။
…..ကၠံင်
….ယွာ
…ဖူဆီမင်ယွာ ဟူသော
ကရင်စကားလုံးတို့နှင့်ပက်သက်၍ အကျယ်ကို
ဆက်လက်တင်ပြပါဦးမည်။
…..ယခုတင်ပြသည်မှာ
အမှန်အမှားအငြင်းပွားလို၍မဟုတ်ဘဲ
ကရင်ဘာသာစကား၊
ဘာသာစကား၏
ယုတ်လျော့မှုဘာသာစကား၏တိုးပွားမှု ဘာသာစကားတို့၏သဘောတရားကို ပြဆိုခြင်းသာဖြစ်ပါကြောင်း သတိချပ်ရန်သင့်ပါသည်။စောဝဏ္ဏထွန်း
