Categories
စကားလက်ဆောင် နံနက်ခင်းသြဝါဒကထာ

။ နံနက်ခင်းစကား ။

။ မေတ္တာဖွေးဖြူ ၊ သင်းလှိုင်ကြူ ၊ ကြည်ဖြူအေးမြစေ, ဆိုတဲ့ မေတ္တာပေးဆုပေးသည့်ကဗျာဆောင်ပုဒ်လေးကို ယနေ့နံနက်ခင်းချိန်မှာ ရွတ်ဖတ်ပူဇော်ပြီး တပည့်ဒါယကာအယောက်တိုင်းဆီကို မေတ္တာဝေငှပေးလိုက်ပါပြီ။

။ မိုးလင်းလာတော့ အလုပ်ကစပြီပေါ့။ အလုပ်နဲ့လူ မအားကြတော့ နိုးတာနဲ့ အလုပ်စတာပါပဲ။ ရှိပြီးအလုပ်လုပ်ရသလို မရှိသေးတဲ့အလုပ်တွေ ကြံစည်စိတ်ကူးနေကြရတာပါပဲ။ အဆင်ပြေသူက အေးအေးချမ်းချမ်း အိပ်ယာထရတာပေါ့။ မပြေသူကတော့ တစ်ညပါတ်လုံး လူးကာလှိမ့်ကာ လှည့်ကာနဲ့ မပျော်ရဘဲအိပ်ကြရတာပေါ့။ အကြွေးများသူဖြစ်ရင် ပိုဆိုးနေပေါ့။

။ အင်းပါလေ…. လူဘဝမှာ တကယ်တမ်းတော့ အဟုတ်အမှန်ရယ်လို့ မမြင်ကြသေးရင် အမှန်ကိုမြင်သိဖို့ မလွယ်ကူပါဘူး။ သူသူငါငါ အခက်အခဲတွေနဲ့မို့ ခက်ခဲသလောက် ခက်ခဲကြတာပါပဲ။ အဲဒါကြောင့် မိုးလင်းလာကြပြီးဆိုရင် သည်နေ့ ဘယ်လိုအခက်အခဲများ မြင်ရတွေ့ရဦးမည်လဲပေါ့။ တွေးမိကြလေမှာပါပဲ။ မတွေ့ပါစေနဲ့လေ။

။ သည်နေ့ ဒါယကာတွေအားလုံးကို ”ဘယ်လိုဘယ်လို ခက်ခဲပိုလည်း စိတ်ကိုစိတ်ကို မတိုနဲ့” ဆိုတဲ့ နံနက်ခင်းစကားလေးကို နှလုံးသွင်းပြီး အေးမြရင်မှာ ပြည့်ပါစေ။ နှလုံးစိတ်ဝမ်းအေးမြကြည်သာကြပါစေ။

တောင်ကလေးဆရာတော်
(၂၅-၁၁-၁၇) ရက်နေ့။

Loading

Categories
ဗုဒ္ဓဘာသာ

။ လူ့ပဋိသန္ဓေက ဘာကြောင့် အသိတရားမြင့်ရပါသလဲ ။ (၃)

။ ပဋိသန္ဓေနဲ့ပတ်သက်လာရင်

၁ ။ အဏ္ဍဇပဋိသန္ဓေ = အဥ( ဥခွံတွင်း)၌ ဖြစ်သော ပဋိသန္ဓေ။
၂ ။ ဇလာဗုဇ = သားအိမ်တွင်း၌ ဖြစ်သော ပဋိသန္ဓေ။
၃ ။ သံသေဒဇပဋိသန္ဓေ = အညှီအဟောက် အပုပ်အစပ်စသည်၌ ဖြစ်သော ပဋိသန္ဓေ။
၄ ။ သြပပါတိကပဋိသန္ဓေ = ( အလိုအလျောက် ၊ သူ့အလိုလိုသာဖြစ်လာသော) ဥပပတ်ပဋိသန္ဓေ ၄ မျိုးရှိပါတယ်။

။ လူတွေနေတဲ့ပဋိသန္ဓေက အမှတ်စဉ်ပြ နံပါတ်(၂) ပါပဲ။ဒီနေရာမှာ ကိုယ်ဝန်တည်နေရတာနဲ့ပတ်သက်လို့ ကိုယ်ဝန်တည်နေခြင်းအကြောင်းတရားအဖြစ်
(၁) ကံ၏အစွမ်းသတ္တိကြောင့် ကိုယ်ဝန်တည်ခြင်း၊
(၂) ဘဝယောနိ၏(ဖြစ်ခြင်းလမ်းကြောင်း) အစွမ်းသတ္တိကြောင့် ကိုယ်ဝန်တည်ခြင်း၊
(၃) အမျိုးဇာတ်၏ အစွမ်းသတ္တိကြောင့် ကိုယ်ဝန်တည်ခြင်း၊
(၄) ဆုတောင်းပတ္ထနာ၏ အစွမ်းသတ္တိကြောင့် ကိုယ်ဝန်တည်ခြင်း ဆိုပြီးတော့ စာပေကျမ်းဂန်တွေမှာပြထားတာကို လေ့လာဖတ်ဖူးမိကြမှာပါ။

။ အချို့စာပေတွေမှာတော့ ” ကိုယ်ဝန်တည်ကြောင်း ၃ပါး” ကိုလည်း ခုလိုမျိုးပြထားတာတွေကို တွေ့မြင်ရပါတယ်။
(၁) မိဘနှစ်ပါးတို့ ကူးလူးဆက်ဆံပြီးခြင်း၊
(၂) မိခင်သည် ဥတုလာပြီးစ ဖြစ်ခြင်း၊
(၃) ကိုယ်ဝန်တည်မည့် သတ္တဝါသည် မိခင်ဝမ်းဗိုက်သို့ ရှေးရှုတည်ခြင်း ။

။ ကိုယ်ဝန်မတည်ကြောင်းအနေနဲ့က
(၁) ပိုးကြောင့် မတည်ခြင်း( ပါဏကေဟိ)
(၂) လေဖျက်ခြင်းကြောင့် မတည်ခြင်း( ဝါတကုပ္ပေဟိ)လို့ စာပေမှာပြပါတယ်။

။ မေးခွန်းလွှာ ။ ။ သတ္တဝါတွေထဲက ဘာကြောင့်လူပဋိသန္ဓေက အသိတရားအမြော်အမြင်ကြီးရပါသလဲ? ဆိုတာကို သုံးသပ်ဝေဖန်ကြည့်ပါ။

။ ဥပမာ တိရိစ္ဆာန်က အသိအမြင်နိမ့်ခြင်း၊ လူသတ္တဝါက အသိအမြင်မြင့်မားခြင်းကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ရှုနိုင်သည်။

အောင်ဖေတို့စကားဝိုင်း
(၂၉-၁၀-၁၇) ရက်နေ့။

Loading

Categories
ဗုဒ္ဓဘာသာ အောင်ဖေတို့စကားဝိုင်း

။ လူသားမျိုးစေ့က ဘယ်ကဖြစ်လာပါသလဲ ။ ( ၂ )

။ မမေးလို့မသိကြ မတိကျရင် ခဏခဏစကားတွေများကြရလို့ ဒီနေ့အောင်ဖေတို့ စဉ်းစားစရာမေးခွန်းတစ်ခု (တစ်မျိုး) ဖြစ်လာပြန်တာပေါ့။အောင်ဖေတို့ လူ့ဘဝရလာတာ (လူလာဖြစ်တာ) အကြောင်းအကျိုးတရားနဲ့ကင်းကြမယ်မထင်ပါဘူး။ အကြောင်းမလွတ်တော့အကျိုးလည်းမလွတ်နိုင်ကြတဲ့ လူ့လောကသတ္တဝါမှာ အသက်ရလာကြဖို့ အသက်လို့သတ်မှတ်ခေါ်ဆိုထားကြတဲ့ မျိုးစေ့နဲ့လည်းမကင်းကြပါဘူး။ အဲဒီတော့ မျိုးစေ့နဲ့ပတ်သက်လာကြပြီးဆိုရင်

၁ ။ မူလဗီဇ = အမြစ်မျိုးစေ့
၂ ။ ခန္ဓဗီဇ = ပင်စည်မျိုးစေ့
၃ ။ ဖဠုဗီဇ = အဆစ်မျိုးစေ့
၄ ။ အဂ္ဂဗီဇ = အညွှန့်မျိုးစေ့
၅ ။ ဗီဇဗီဇ = အစေ့မျိုးစေ့ဆိုပြီး ၅ ပါးပြထားတာတွေ့ရပါတယ်။

မေးခွန်းလွှာ ။ ။ လူတွေရလာတဲ့အသက်နဲ့မျိုးစေ့ဟာ ဘယ်ကဖြစ်လာတဲ့ မျိုးစေ့ပါလဲဆိုတာကို မေးပါရစေ။ ဖြေကြားပေးပါ။

။ သိသလိုပဲ ဖြေကြားကြည့်လိုက်ကြပါဦး။ ပျော်ပျော်ပါးပါးစကားဝိုင်းဆိုတော့ ဘယ်သူကအမှားအမှန်ဆိုတာ တိတိကျကျမသိကြရပေမယ့် ဗဟုသုတလေးတော့ တိုးနေမှာပါ။ အေးမြကြပါစေ ။

အောင်ဖေတို့စကားဝိုင်း
(၂၈-၁၀-၁၇) ရက်နေ့။

Feature image: This artwork was created with the help of Artificial Intelligence. Create your own AI-generated artworks using NightCafe Creator.

Loading

Categories
အောင်ဖေတို့စကားဝိုင်း

။ စကားအင်္ဂါ ၄ ပါး ။

။ ဒီနေ့ အောင်ဖေတို့စကားပြောကြရအောင်နော်။ စကားဆိုလို့ စကားအင်္ဂါ ၄ ပါးရှိပါတယ်။

၁။ အပြစ်မရှိဘဲဆိုခြင်း
၂။ တရားနှင့်ညီခြင်း
၃။ ချစ်ခင်ဖွယ်ဆိုခြင်း
၄။ အမှန်ကိုဆိုခြင်းပါပဲ။

။ ဒီနေ့ အောင်ဖေတို့ပြောဆိုလိုတဲ့စကားဝိုင်းက အခြားမဟုတ်ပါဘူး။ လူတိုင်းစိတ်ပါဝင်စားကြမယ့်အကြောင်းအရာလေးတွေကိုပြောပြချင်တာပါ။ ဒီစကားလေးကို မေးခွန်းထားပြီးတော့ အတတ်နိုင်ဆုံး ဆွေးနွေးဖြေကြားကြပါစို့လား။

မေးခွန်းလွှာ (၁) မ/သေချင်တဲ့သူတစ်ယောက်ကို မ/သေချင်အောင်အားပေးတာ အပြစ်ရပါသလား? မိမိသိတဲ့အတိုင်းပဲဖြေပါနော်။ စဉ်းစားပြီးမှဖြေပါ။ စကားမများကြအောင်လည်းဖြေဆိုကြပါ။

အောင်ဖေတို့စကားဝိုင်း
(၂၇-၁၀-၁၇) ရက်နေ့။

Featured image: whispering | at the temple “ Jougan-ji” , Nakano | mloge | Flickr

Loading

Categories
စကားလက်ဆောင်

။ နှိပ်စက်ခြင်း ။

။ ရုပ်တရားက မတရားစွာ မရှိပါဘူး အချိန်မှန်
ပုံမှန်လေးနဲ့ ခန္ဓာကို နှိပ်စက်သွားပေါ့။

။ စိတ်ကလေးက ပုံမှန်လေးနဲ့လိုက်သိသွားရင်
အသိတစ်သိ သိနိုင်ပြီ။

တောမှီရဟန်း

Loading

Categories
တောင်ကလေးဆရာတော် (တောမှီရဟန်း) ရေးသားသော စာအုပ်များ

တောမှီရဟန်းရေးသားပြုစုသော ပိဋကတ်တော်နှင့် သုတေသနစာတမ်း

ဝေသာလီမှကုသိနာရုံခရီး

ရှရီကာလိုင်းသည် ပရိနိဗ္ဗာဆင်းတုတော်မှ ပြုတ်ထွက်၍ ပြန့်ကျဲနေသော အပိုင်းအစများကို စုဆောင်းပြီး ဆင်းတုတော်ကြီး၌ နေရာမှန်အတိုင်း ပြန်ရောက်အောင်လုံ့လပြုသည်။ နေသားတကျဖြစ်သောအခါ မျက်နှာတော်၊ လက်တော်၊ ခြေတော်တို့ကို အရောင်တင်သည်။ ဆံတော်ကိုအနက်ရောင်ဆိုးသည်။ သူသည်ကျောင်းတော်မှ ကိုယ်တော်ကြီးကိုမူလအတိုင်း ပြန်ဖြစ်အောင် ပြုပြင်လိုက်လေသည်။ ပြီးလျှင်သူသည် လျောင်းတော်မူကျောင်းတော်၏ အတွင်းပိုင်းတံခါးအနီးတွင် လုပ်ငန်းစပြန်သည်။ တံခါး၏ဘေး (၂) ဘက် (၂) နေရာစလုံး၌ တွင်းငယ် (အပေါက်ငယ်) များတွေ့ရသည်။ မင်းတုံးပေါက်များဟု ထင်ရသည်။ မီးလောင်ထားသော တံခါးမကြီး၊ မီးသွေးများ၊ မီးလောင်ထားသည့် အရိုးများနှင့် မီးလောင်ထားသော အခြားအရာဝတ္ထုအမျိုးမျိုးကို တွေ့ရသည်။ ကျောင်းတော်ကြီးသည် မီးလောင်ခြင်းခံခဲ့ရသည်မှာ သေချာလှ၏။

ရှရီကာလိုင်းသည် သူ၏လုံ့လဖြင့် ကျောင်းတော်၏အမိုးကိုပြန်လည်မွမ်းမံပြင်ဆင်သည်။ ဆင်းတုတော်ကို လေးဘက်လေးတန်မှ သံတိုင်စိုက်၍ ကာကွယ်ထားလိုက်သည်။ တံခါးပေါက်များကိုလည်း သံစကာဖြင့် တပ်ဆင်သည်။ ကျောင်းတော်၏တောင်ဘက်နှင့်မြောက်ဘက်တွင် လက်ရန်း (၂) ခုတပ်ဆင်သည်။

မြောက်ဘက်စင်္ကြံကိုပြန်ပြင်သည်။ ပို၍ခိုင်ခံအောင် သစ်သားလက်ရန်းတပ်ဆင်သည်။ ကျောင်းတော်၏အနောက်ဘက်တွင် အောက်သို့ဆင်းသွားရန်အတွက် ရှေးခေတ်လှေခါးတစ်ခုကိုလည်း ပြင်ဆင်လိုက်သည်။

ကျောင်းတော်၏ နံရံတွင် ကျောက်နက်ဖြင့်ထုလုပ်ထားသော ထိုင်နေပုံ မာယာဒေဝီရုပ်တုတစ်ခုတွေ့ရသည်။ ကျိုးပဲ့နေသော ဗိသျှနိုးရုပ်ထုကိုလည်း တွေ့ရသည်။ ၎င်းမှာ တောင်ဘက်နံရံပေါ်တွင်ရှိသည်။ ရှရီကာလိုင်းသည် ဤရုပ်ထုအားလုံးကို ပရိနိဗ္ဗာနကျောင်းတော်နံရံမှာပင် ပြန်ထားလိုက်သည်။ ၎င်းတို့ကိုယနေ့တိုင် တွေ့မြင်နိုင်သည်။

ထိုနှစ်မှာပင် ပရိနိဗ္ဗာနကျောင်းတော်ရှေ့ရှိ ရေတွင်းကိုတွေ့ကြသည်။ တူးဖော်ကြည့်ရာ (၁၂)ပေရှိသည်။ ရေထွက်နေသော ထိုရေတွင်းကိုလည်း ကောင်းမွန်စွာပြင်ဆင်လိုက်သည်။

ရှရီကာလိုင်းက တရုတ်ဘုန်းတော်ကြီး ဟူအင်ဆင်တွေ့သော ရေတွင်းသည် ဤရေတွင်းပင်ဖြစ်သည်ဟု ယူဆသည်။ ထိုရေတွင်းကို တရုတ်ဘုန်းတော်ကြီးသည် အလွန်အမွှမ်းတင်ခဲ့လေသည်။ ရေတွင်းသည် အောက်ပိုင်း၌ လေးထောင့်သဏ္ဍာန်ရှိပြီး အပေါ်ပိုင်းတွင် အဝိုင်းသဏ္ဍာန်ရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။

မြန်မာတို့သိသော ကုသိနာရုံ

မဇ္ဈိမဒေသသို့ ဘုရားဖူးသွားကြသူအပေါင်းသည် အသောကခေတ် တရုတ်ဘုရားဖူးများခေတ်မှ ယနေ့ခေတ်တိုင် ကုသိနာရုံသို့သွားရောက်ဖူးမြော်ကြသည်ချည်းသာဖြစ်သည်။အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ကုသိနာရုံသည် စတုသံဝေဇနိယဌာနတွင် အဝင်အပါဖြစ်သောကြောင့်တည်း။

မြတ်စွာဘုရားသည် နောင်အခါ သဒ္ဓါတရားနှင့်ပြည့်စုံသော အမျိုးသားကောင်းသားတို့ ဖူးမြော်ထိုက်၍ လှည့်လည်ဖူးမြော်ရင်း သံဝေဂယူခြင်းဖြင့် ရအပ်သောသဒ္ဓါတရားဖြင့် သေလွန်လျှင် ကောင်းရာသုဂတိသို့ ရောက်နိုင်သော သံဝေဂယူစရာ စတုသံဝေဇနိယ လေးဌာနကို ပရိနိဗ္ဗာန်စံတော်မူခါနီး၌ ရှင်အာနန္ဒာကို ဟောကြားတော်မူခဲ့ပါသည်။ ထိုလေးဌာနကား …

(၁) လုမ္ဗိနီဌာနကားမြတ်စွာဘုရား ဖွားတော်မူရာဌာနဖြစ်ချေ၏။
(၂) မဟာဗောဓိပင်ပေါက်ရာ ဗောဓိမဏ္ဍိုင်ကား မြတ်စွာဘုရားသခင် သဗ္ဗညုတဉာဏ်တော်ကို ရ၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူရာဌာနဖြစ်ချေ၏။
(၃) ဣသိပတနမိဂဒါဝုန်တော်ကား မြတ်စွာ့ဘုရားသခင် ဓမ္မစကြာတရားဟောတော်မူရာဌာန ဖြစ်ချေ၏။
(၄) ကုသိနာရုံကား မြတ်စွာဘုရားသခင် ပရိနိဗ္ဗာန်စံတော်မူရာဌာနဖြစ်ချေ၏ ဟု သံဝေဂပွားစရာလေးဌာနပင်တည်း။

အရှည်ပေ ၆၀၀ ၊ အကျယ်ပေ ၁၀၀ မှ ၃၀၀ အထိရှိသော မာထာကိုဝရကုန်း၏ အမြင့်ဆုံးနေရာတွင် ပေ ၃၀၀ခန့်ရှိသည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏မှန်းဆချက်အရဆိုလျှင် ၎င်း၏အောက်ပိုင်းတွင် ခရစ် ၁၀၀ မှ ၆၀၀ အကြားကာလတွင် တည်ဆောက်ထားခြင်းဖြစ်ပေလိမ့်မည်။

မာထာကိုဝရသည် ရာမဘာရမှ အနောက်မြောက်ဘက်ကိုက် ၁၆၀၀ခန့်တွင် တည်ရှိခဲ့ပေသည်။ သို့သော် သုတေသီပညာရှင် ဘူခါနန် (Buchanan)ကမူ ကိုက် ၄၀၀ ရှိသည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။

ကျောက်မည်းညိုဖြင့် ထုထားသော ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်တစ်ဆူ ညောင်ပင်ကြီးအောက်တွင် တည်ရှိသည်။ ၎င်းကျောက်ဆင်းတုသည် ခရစ် (၁၁) ရာစု၊ သို့မဟုတ် (၁၂) ရာစုလောက်တွင် ထုလုပ်ခြင်းဖြစ်ပေလိမ့်မည်။ စင်စစ် ၎င်းကျောက်ဆင်းတုမှာ အလွန်ရှေးကျသည်မဟုတ်ပေ။

၎င်းမှ ကိုက် ၁၀၀၀ဝေးသော နေရာတွင် အုတ်ချပ်များဖြင့် တည်ဆောက်ထားသော စေတီကြီးတစ်ဆူရှိသည်။ မာထာကုံဝရနှင့် ရာမဘာရအကြားတွင် ကြီးမားသော ကုန်းတန်းကြီးတစ်ခုရှိသည်။ ၎င်းမှာ လေးထောင့်သဏ္ဍာန်ရှိပြီး (အနုရုဒ္ဓါ)ကုန်းတန်းဟုခေါ်ကြသည်။

တရုတ်ဘုန်းတော်ကြီး ဟူအင်ဆင်သည် ကုသိနာရုံမှ လီပေါင်း(၇၀၀)ခန့်သွားသောအခါ ဗာရာဏသီသို့ရောက်သည်ဟု ဆိုထားသည်။ စင်စစ်ကုသိနာရုံနှင့် ဗာရာဏသီမှာ တောင်ဘက်မိုင်ပေါင် (၁၁၂) မိုင်ရှိပေသည်။ ၎င်းကမှန်းဆသည်မှာ မျက်မှောက် မာထာကုံဝရသည်ပင် ဘုရားရှင်၏ ပရိနိဗ္ဗာနဌာနဖြစ်ပြီး အနုရုဒ္ဓါရွာသည်ပင် ကုသိနာရုံမြို့တော်ဖြစ်သည်ဟုဆိုသည်။

ကုသိနာရုံကို တူးဖော်ရာတွင် တွေ့ရှိရသော အချက်အလက်များကို ထောက်ရှု၍ ဂျင်နရယ်ကန်နင်ယန်ညွှန်ပြထားသော ဌာနအားလုံးသည် အမှန်ချည်းပင်ဖြစ်နေပေသည်။ မျက်မှောက်ခေတ်တွေ့ရသော မဟာပရိနိဗ္ဗာနကျောင်းတော်၌ပင်လျှင် ဘုရားရှင် ပရိနိဗ္ဗာန်စံတော်မူခဲ့ပေသည်။ မာထာကုံဝရသည် ရှေးခေတ် ဥပဝတ္ထနအင်ကြင်းတောဖြစ်ပြီး အနုရုဒ္ဓါရွာ သည် ရှေးခေတ်ကုသိနာရုံနေပြည်တော်ဖြစ်ပေသည်။

ကုသိနာရုံသည် အိန္ဒိယပြည် ဥတ္တရာပဒေသနယ် ဒေဝရိယခရိုင်၌ ပါဝင်သည်။ ဂေါရက္ခပူရ်ဟု အရှေ့ဘက်(၃၂)မိုင်ကွာတွင် ရှိသည်။ ယခုအခါ ကာမိယဟုခေါ်သည်။ ရှေးအမည်အတိုင်း ကုသိနာရလည်းခေါ်သည်။ ကုသိနာရုံလည်းခေါ်သည်။ ထိုကုသိနာရာ (ကုသိနာရုံ)၌ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်စံတော်မူဟန် လျောင်းတော်မူရုပ်ပွားတော်တစ်ဆူရှိသည်။ ထိုရုပ်ပွားတော်ကြီးမှာ အလျားပေ(၂၀)ရှိသည်။ ရုပ်ပွားတော်ကြီးမှာ မြောက်အရပ်သို့ ဦးခေါင်းပြုလျက် လက်ယာလက်တော်ကို ခေါင်းအုံး၍ လက်ဝဲလက်တော်က ရင်ဘတ်ပေါ်တင်လျက်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ဖူးမြော်ရသူတို့မှာ သက်တော်ထင်ရှားရှိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည်မိမိတို့မျက်စိအောက်၌ပင် ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူသကဲ့သို့ထင်ရသဖြင့် ရင်ဝ၌ပူလောင်ကာ မျက်ရည်ဖြိုင်ဖြိုင်ကျရသည်သာဖြစ်ပါသည်။

ပရိနိဗ္ဗာနစေတီကို တူးဖော်ခြင်း

ခရစ် ၁၉၀၇ ခုနှစ်တွင် ဒေါက်တာဂိုဂယ်(လ)က ပရိနိဗ္ဗာနစေတီတွင် ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများ ရှာဖွေရန်အတွက် တူးဖော်ရန်သင့်ပြီးဖြစ်ကြောင်း တင်ပြခဲ့၏။

တင်ပြသည့်အတိုင်း ဒေသန္တရ အုပ်ချုပ်ရေးအစိုးရထံမှ အမိန့်ရခဲ့ပါသော်လည်း လောလောဆယ်တူးဖော်ရန်အခြေအနေမပေးသောကြောင့် ဆိုင်းငံ့နေရ၏။

ဤအတော်အတွင်း ကလကတ္တားမြို့ရှိ မြန်မာဗုဒ္ဓဘာသာများသည် ငွေတစ်သောင်း စုဆောင်းရရှိရာ ထိုငွေဖြင့် မြန်မာတို့က ပရိနိဗ္ဗာနစေတီပြန်လည်မွမ်းမံပြုပြင်ရန် သက်ဆိုင်ရာအစိုးရထံ အခွင့်တောင်းခံခဲ့ကြသည်။

အစိုးရသည် ပြင်ဆင်ခွင့်အမိန့်ထုတ်မပေးမီ ရှေးဦးစွာ စေတီတော်၏အတွင်းပိုင်းကို ရှေးဟောင်းသုတေသနဌာနက စစ်ဆေးကြည့်ရှုရန်လိုနေပြီးဖြစ်၍ ခရစ် ၁၉၁၀ ဇန်နဝါရီလတွင် ဒေါက်တာဟိရာနန္ဒကို ဦးဆောင်စေပြီး ပရိနိဗ္ဗာနကျောင်းတော် မြေပုံအမှတ်(ဘီ)အနောက်ဘက်ရှိ မြေကုန်းသင်္ကေတ(အေ)ဖြစ်သော ပရိနိဗ္ဗာနစေတီတော်ကို ထိုအချိန်ကစ၍ တူးဖော်လေသည်။

စတင်တူးဖော်သောအခါ ရှေးဦးစွာ မြေအောက်ခန်းကို အပေါ်မှနေပြီး ဖယ်ရှားပစ်လိုက်ရသည်။ ထိုသို့ဖယ်ရှားပစ်လိုက်သောအခါ စေတီတော်၏အတွင်းပိုင်းတွင် ရုပ်ကြွအုတ်ခွက်များအများအပြားရရှိ၏။ အုတ်ခွက်များနှင့်အတူ ဇယဂုတ္တမင်း၏ ဒင်္ဂါးများလည်းရခဲ့၏။ အောက်ခန်း၏ဝဲဘက်တွင် မြင်းရုပ်(၆)ခုကိုတွေ့ရသည်။ ယာဘက်အပေါ်ပိုင်းတွင် ဖယဂုတ္တဿ ကမ္ဗည်းရေးထိုးထားသည်။ 

စေတီတော်၏အထက်ပစ္စယံ မျက်နှာပြင်အမြင့်မှာ ပေ (၂၀) မြင့်သည်။ ဒေါက်တာဟိရာနန္ဒသည် (၁၀)ပေကျယ်သော အမာခံတိုင် (Shaft)ကို စေတီတော်၏အတွင်းပိုင်း၌ တပ်ဆင်ထားလိုက်သည်။

ပြီးနောက်ထိပ်ပိုင်းမှ တူးဆင်းရာ (၅) ပေအနက်တွင် အုတ်ဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော စက်ဝိုင်းပုံ အမှတ်အသား(၂)ခုကို အလယ်မဏ္ဍိုင်ပိုင်း၌ တွေ့ရသည်။ ထို (၂) ခုကို ဘေးတွင်ယှဉ်ထားလိုက်ပြီး ဆက်၍တူးရာ သဲများကိုသာတူးဆျွေနရသည်။ (၁၄)ပေအနက်သို့ရောက်သောအခါ အောက်၌အပေါက်တစ်ပေါက်ကို တွေ့ရသည်။ အပေါက်၏ဝန်းကျင်မှ အုတ်များကို ဖယ်ရှားလိုက်သောအခါ အောက်၌ အဝိုင်းသဏ္ဍာန်အခန်းငယ်တစ်ခုတွေ့ရသည်။ အဝကိုပိတ်ထားသော ကြေးပြားကိုဖွင့်လိုက်သောအခါ ကြေးအိုးတစ်အိုးကို တွေ့ရသည်။

ထိုကြေးအိုးနှင့်အတူ မီးလောင်ထားသော သစ်သားအတိုအစများ၊ မီးသွေးများ၊ တန်ဖိုးထိုက်လျသော ကျောက်သံပတ္တမြား၊ ပုလဲလုံးများလည်းရရှိသည်။ ကုမာရဂုတ္တ၏ ငွေဒင်္ဂါး(၆)ပြားလည်းရရှိသည်။

တူးဖော်ရရှိသော ကြေးအိုးသည် (၁၆ ဒသမ ၂ လက်မ) ရှည်ပြီး (၆ ဒသမ ၂ လက်မ) ကျယ်သည်။ (၁/၈ လက်မ) ထူသည်။ အလေးချိန် (၂ပေါင် ၁/၄ အောင်စ) လေးသည်။

ကြေးညှိအလွန်တက်နေသောကြောင့် ရေးထိုးထားသည့် အက္ခရာများမှာ ပျက်စီးလျက်ရှိနေပေပြီ။ ၎င်း၏အောက်ပိုင်းတွင် စာတန်း(၁၃)တန်းမျှ ရေးထိုးထားသည်။ ထိုအက္ခရာများမှာ ဂုတ္တအက္ခရာများဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့မှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည် –

(၁) ဧဝမ်မယာဂြုတမ် = ဧကသ္မိံ သမယေနဘဂဝါန် ကြသသျှာမ် ဝိဟရတိသ္မ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍ ဒသျာရာမေ

(၂) တတြ(ခလုဘ)ဂဝါန် = ဘိက္ခူနာ (—)မ (ရ်မာဏာမ်ဝေါဘက္ခိဝေ—ဒေဝ) ယိဗျာမိ၊ အပစယမ်စ တစ္စဂြီ (ဏုဘ—သာဓုစ)

(၃) သုမဌုစ မနသိကရုတဘာမိဗျေ (ဓရ်မာ) နော (မာစယး ကဟမောယဒုဟသ္မိံသတိဒါမ်ဘဝ) တိ၊ အသျောတ္ပါဒါဒိ (အဒုတ္ပာဒါတေယဒုတာ)

(၄) အဝိဒျာသြတျယား သံသ္ကာရား သံသ္ကရပြတျယမ်ဝိညာနာမ် (ဝိညာနပြတျယမ်နာမရုပမ်နာမရူပပြတျ) ယ (၁ယမ်) မဍာယတနမ်မဍာ (ယတနပြတျယးသ္ပရ်မး)

(၅) သ္ပရ်ဂပြတျယယာ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာ ပြတျယာတရိမ္ဏာ တရိမ္ဏာ(ပြတျယမ် ဥပါဒါနမ် ဥပါဒါန ပြတျယောဘုဝေါဘုတပြတျယာဇာတိ (ဇာတိပြတျယာဇရာ)

(၆) မရဏဂေါယပရိဒေ၀ ဒုးခဒေါရ်မနသျောပါ (ယာသာဘဝန္တိဧဝမ်အသျကေဝလ)သျမယာ (ကောဒူး) ခသ္ကန္ဓသျသမုဒ (ယောဘဝတိ—အယ)

(၇) (မု)ဈတေဓရ်မာဏာမ် အာစယးဓရ်မာဏာမ်အပစယးကတမ်(—)တဒနဘဝတျသျှနိရောဂါဒိ(—)နိရုဓျတေ (အဝိဒျာနိရောဓါဒ သံသ္ကာရ)

(၈) နိ (ရော) ဓးသံသ္ကာရနိရောဓါဒ ဝိညာန နိရောဓါ် ဝိညာနနိရောဓါနနော (မရုပနိ (ရောဓားနာမရူပနိရောဓါတ် ပဋာယတန နိရောဓါးဗ) ဍယတနနိရောဓါတ်သ္ပရ်ဂနိရောဓါး)

(၉) သ္ပရ်ဂနိရောဓါဒ ဝေဒနာ နိရောဓေါဝေဒနာနိ (ရောဓါယ်ဘရိမ္ဏာ) နိ (ရောဓားတရိမ္ဏာ) နိရောဓား ဥပဒါ(န)နိရောဓါးဥပဒါနနိရောဓါဒ ဘဝနိရောဓါး (ဘုဝနိရောဓါဇာတိနိရောဓေါ)

(၁၀) ဇာ(တိ)နိရောဓါဇရာ မရဏသောက(ပရိဒေဝ)ဒုံးခ(ဒေါရ်မနသျော)ပါရာသာနိရုဇ္ဈန္တေ ဧဝမ်အသျကေဝလသျမဟ(တော)ဒုးခ(သ္ကန္ဓသျ နိရောဓေါ)

(၁၁) ဘဝတိ အယမုဈတေဓရ်မ္မာ(ဏါမ်အပစ)ယးဓရ်မ္မာ ကါမ်ဝေါဘိက္ခဝး အာ(စယ)မ် ဂယိဂျာမိ အပဝယမ်စဣတိမယ (ဒုတ္တမဣဒမေ)။

(၁၂) (တ)တ်ပြတျူတ္တမိ (ဒမအ)ဝေါစဒဘဂဝါနာ(ဣမ)နာသတ္ထေဘိက္ခဝေါ (ဘာမိတမ်အ)ကျနန္ဒ(န်-ဒေ)ယဓရ်မောယံမာနေ (ကဝိဟာရ)သွာမိနောဟရိဗလသျယ (ဒ-အ)

(၁၃) (ဝြာ) ပု (ဏမ်) ဘာ(ဘ)ဝဘုသရ်ဝသတွာနမ် အနုတ္တရညာဏါဝါပတျေ၊ သာကျ(ဘိ)က္ခုဓရ်မာ နန္ဒောသရ်ဝတြာနုမောဒတေ (မဟာပရိနိ)ရ်ဝါဏ်ဝေတျေဘမြပဍိဣတိ။

မြန်မာပြန်သော်

(၁) ကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ကြားဖူးပါ၏။ အခါတပါး၌ ဘုရားရှင်သည် သာဝတ္တိပြည် အနာထပိဏ်သေဋ္ဌေးအရာမ်၌ဖြစ်သော ဇေတဝန်ကျောင်း၌နေတော်မူ၏။

(၂) ထိုအခါ ဘုရားရှင်သည် ရဟန်းတို့အား (ခေါ်တော်မူ၏)။ ရဟန်းတို့အရှင်ဘုရားဟု ဆုလျက် ရဟန်းတို့သည် ဘုရားရှင်အား ကြားလျောက်တော်မူကြကုန်၏။မြတ်စွာဘုရားသည် ဤသို့ဟောတော်မူ၏။ ရဟန်းတို့ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်တရားတော်ကို ငါဟောတော်မူမည်၊ ၎င်းတို့ကို ရိုသေစွာ (ကောင်းစွာ)နာကြားကြကုန်လော့။

(၃) ဟောတော်မူအပ်သော တရားတော်ကို ကောင်းစွာနှလုံးသွင်းလော့။ ရဟန်းတို့ ….ဘဝသည်အဘယ်သို့ဖြစ်သနည်း။ ၎င်းသည်ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်စသည်တို့ဖြစ်ပေါ်ခြင်းပင်တည်း။

(၄) အဝိဇ္ဇာ၏အကြောင်းကြောင့် သင်္ခါရဖြစ်၏။ သင်္ခါရ၏အကြောင်းကြောင့် ဝိညာဉ်ဖြစ်၏။ ဝိညာဉ်၏အကြောင်းကြောင့် အာယတနခြောက်ပါးဖြစ်၏။ (ခြောက်ပါးသော အာယတနကြောင့် ဖဿ )

(၅) ဖဿ အကြောင်းကြောင့် ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာအကြောင်းကြောင့် တဏှာ၊ တဏှာ၏အကြောင်းကြောင့် ဥပါဒါန်၊ ဥပါဒါန်၏အကြောင်းကြောင့် ဘဝ၊ ဘဝ အကြောင်းကြောင့် ဇာတိ၊ ဇာတိအကြောင်းကြောင့် ဇရာ။

(၆) သေခြင်း စိုးရိမ်ငိုကြွေးခြင်း၊ ဆင်းရဲခြင်း၊ နှလုံးမချမ်းမြေ့ခြင်း၊ ကြေကွဲဝမ်းနည်းခြင်းတို့ဖြစ်ကုန်၏။ (ဤနည်းတူခပ်သိမ်းသော) ဒုက္ခဆင်းရဲတို့ကောင်းစွာဖြစ်ပေါ်၍ (လာကြကုန်၏)

(၇) ဤတရားတော်ကို ဤသို့ဆိုအပ်၏။ (အဘယ်သို့)ဤတရားမဖြစ်ခြင်းကြောင့် ဤတရားမဖြစ်ပါသနည်း။ ဤတရားချုပ်ငြိမ်းခြင်းကြောင့် ဤတရားချုပ်ငြိမ်းရသနည်း။ အဝိဇ္ဇာချုပ်ငြိမ်းခြင်းကြောင့် သင်္ခါရ …

(၈)ချုပ်ငြိမ်း၏။ သင်္ခါရချုပ်ငြိမ်းခြင်းကြောင့် ဝိညာဉ်ချုပ်ငြိမ်း၏။ ဝိညာဉ်ချုပ်ငြိမ်းခြင်းကြောင့် (နာမ်ရုပ်)ချုပ်ငြိမ်း၏။ နာမ်ရုပ်ချုပ်ငြိမ်းခြင်းကြောင့် အာယတန ခြောက်ပါး ချုပ်ငြိမ်းခြင်းကြောင့် ဖဿ ချုပ်ငြိမ်း၏။

(၉) ဖဿ ချုပ်ခြင်းကြောင့် ဝေဒနာချုပ်၏။ ဝေဒနာချုပ်ခြင်းကြောင့် တဏှာချုပ်၏။ တဏှာချုပ်ခြင်းကြောင့် ဥပါဒါန်ချုပ်၏။ ဥပါဒါန်ချုပ်ခြင်းကြောင့် ဘဝချုပ်၏။ ဘဝချုပ်ခြင်းကြောင့် ဇာတိချုပ်၏။

(၁၀) ဇာတိချုပ်ခြင်းကြောင့် ဇရာမရဏ သောက(ပရိဒေဝ)ဒုက္ခ(ဒေါမနဿ )နှင့် ပြင်းစွာစိုးရိမ်ငိုကြွေးရခြင်းတို့ ချုပ်ငြိမ်းကုန်သည်။ 

(၁၁) ဖြစ်၏ ဤတရားတော်ကို ငါဟောအပ်၏။ အို…ရဟန်းတို့ငါတရားတော်ကိုဟောအံ့။ ငါဟောသော တရားတော်ကို ရိုသေစွာကြားနာသင့်၏။

(၁၂) ဘုရားရှင်သည် ဤတရားတော်ကို ဟောတော်မူပြီ။ ထိုရဟန်းတို့သည် ဝမ်းမြောက်ကြကုန်လျက် ဘုရားရှင်ဟောတော်မူအပ်သော တရားတော်မြတ်ကို နှစ်သက်ကြကုန်၏။ ဤအရာသည် ကျောင်းပေါင်းများစွာ၏ အရှင်ဟရိဗလ၏ဓမ္မဒါနပင်ဖြစ်သည်။

(၁၃) ဤကုသိုလ်ကောင်းမှုကြောင့် ခပ်သိမ်းသော သတ္တဝါတို့၏(ထက်)အတုမရှိမြင့်မြတ်သော ဉာဏ်တော်ကိုရပါလို၏။ အရာခပ်သိမ်းအကျိုးငှာ ဘိက္ခုဓမ္မနန္ဒသည် အနုမောဒနာပြုတော်မူလေ၏။ ဤကြေးအိုးကား မဟာပရိနိဗ္ဗာနစေတီ၌ရှိ၏။

ကြေးအိုးမှ (၁၂)ကြောင်းမြောက်စာကို ကြည့်ရခြင်းအားဖြင့် ကုမာဂုတ္တခေတ်တွင် သူကြွယ်ဟရိဗလသည် မြတ်စွာဘုရားအား ပရိနိဗ္ဗာန်စံရာနေရာ၌ပရိနိဗ္ဗာနစေတီကြီးကို တည်ထားပူဇော်ခဲ့သည်။ ထူးသည်မှာ ထိုစေတီကြီးအတွင်း၌ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်ဒေသနာကို ကြေးအိုးတွင် ရေး၍ ဓမ္မစေတီအဖြစ် ပူဇော်ခဲ့ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ဟရိဗလသည် ပရိနိဗ္ဗာနစေတီတော်ကြီးနှင့်ကပ်လျက်ရှိသော ပရိနိဗ္ဗာနလျောင်းတော်မူရုပ်ပွားတော်ကြီးနှင့် ပရိနိဗ္ဗာနကျောင်းတော်၏ဒါယကာလည်းဖြစ်သည်။

ကြေးအိုး၏ (၁၃) ကြောင်းမြောက် စာကြောင်း၌ပါရှိသော ဘိက္ခုဓမ္မနန္ဒာသည် ဟရိဗလ၏ဆရာအရှင်ဖြစ်၍ ငါးရာစုနှစ်ပထမပိုင်းတွင် ကုသိနာရုံပရိနိဗ္ဗာနကျောင်းတော်၏ သံဃနာယကဖြစ်သည်ကို တွေ့ရပေသည်။

ဤကြေးအိုးကို ကုမာရဂုတ္တ(ခရစ်ငါးရာစု)ခန့်က ပစ္စည်းဖြစ်သည်ဟု ပညာရှင်တို့က ဆုံးဖြတ်ကြသည်။ ထို့ကြောင့် အခြားသောရှေးဟောင်းပစ္စည်းများလည်းတွေ့နိုင်စရာအကြောင်း ရှိတန်ရာသည်ဟု ဆုံးဖြတ်ကာ ထိုနေရာအောက်ပိုင်းကို ဆက်လက်တူးဖော်ကြ၏။

ထိပ်ပိုင်းမှ (၃၄) ပေနက်သောနေရာ၏ မျက်နှာပြင်မှ (၉) ပေအရောက်တွင် ဆွေးမြည့်နေသော သစ်တိုသစ်စများမှတပါး ဘာမျှမတွေ့ရ။ ထိုတွင် ရေများစိမ့်ထွက်လာသဖြင့် နောက်ထပ်ဆက်မတူးတော့ဘဲ ရပ်လိုက်ရလေ၏။

ပွဲစားကြီး ဦးချီဇာရှိ

အိန္ဒိယအစိုးရရှေးဟောင်းသုတေသနဌာနမှ ရှရီကာလိုင်း ဦးစီးသောအဖွဲ့သည် ကုသိနာရုံ၌ ပရိနိဗ္ဗာနလျောင်းတော်မူ ရုပ်ပွားတော်ကြီးနှင့်ကျောင်းတော်ကိုပါတည်ဆောက်၍ ပြီးစီးလေပြီ။

အနီးတွင်ရှိနေသော ပျက်စီးယိုယွင်း၍ စေတီငုတ်တိုမျှ ဖြစ်နေသော ပရိနိဗ္ဗာနစေတီတော်ကိုမူ တူးဖော်ဆဲပင်ရှိနေသည်။ ထိုအချိန်တွင် အိန္ဒိယပြည်သားဘိက္ခုမဟာဝီရသည် ကုသိနာရုံသို့ရောက်လာပြီး တဲငယ်ကလေးဆောက်ကာ အနီးအနားရှိ ဆင်းရဲသားများကို အမှီပြု၍ နေ၏။

ခရစ် ၁၉၁၂ ခုနှစ်တွင် စစ်တကောင်းနယ်၊ ပန်းဝါ(ရာမူး)မြို့မှ ပွဲစားကြီးဦးချီဇာရှိ ကုသိနာရုံသို့ ဘုရားဖူးရောက်စဉ် ရပ်ဝေးဘုရားဖူးများ တည်းခိုနိုင်ရန် သာလာယံဇရပ်တစ်ဆောင် ဆောက်လုပ်မှ ဖြစ်တော့မည်ဟု စေတနာပေါ်လာသည်နှင့် စတုဒိသာလာလာသမျှသော ဘုရားဖူးများတည်းခိုရန် ဇရပ်တစ်ဆောင် ဆောက်လုပ်ပါဟု ဘိက္ခုမဟာဝီရအား ငွေတစ်သောင်းလှူဒါန်းခဲ့၏။ 

ယနေ့တွေ့မြင့်ရသော ပရိနိဗ္ဗာနလျောင်းတော်မူကျောင်းအရီး၌ လေးထောင့်အုတ်ဇရပ်ကြီးမှာ ဦးချီဇာရှိ၏ ကောင်းမှုနှင့် ဘိက္ခုမဟာဝီရ၏လုံ့လဝီရိယပင် ဖြစ်ပါသည်။

ထိုအကြောင်းကို အတွင်းပိုင်း တိုက်နံရံတွင် အောက်ပါအတိုင်း ကမ္ဗည်းတင်ထားသည်ကို ဖတ်ရပါသည်။

ကမ္ဗည်းစာ

အရဟံ သာလာယကုသလပုညမော်ကွန်း

လေးသင်္ချေနှင့်ကမ္ဘာတသိန်းအတွင်း ပြည့်အပ်ပြီးသော ပါရမီပုည၊ ဒဗ္ဗရတို့ကြောင့် သင်္ခါရသတ္တသြကာသဟုဆိုအပ်သော လောကသုံးပါး၌အတုမရှိမြတ်သည်ဖြစ်၍ အတုလသေဋ္ဌ၊ ဂေါတမဟု ဗုဒ္ဓမည်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသခင်သည် ဘုရားအဖြစ်သို့ ရောက်တော်မူသည်မှာ အာဒိယာဝစ၍တွက်ဖွဲ့၊ လေးဆယ်ငါးဝါကာလပတ်လုံး ဝေနေယျ သတ္တဝါအပေါင်းတို့အား မဟာဂရုဏာတော် နှိုးဆော်ကပ်ချွတ်၊ အပါဝဋ်မှ လွတ်စေတော်မူသောအားဖြင့် တရားရေအေး

တိုက်ကျွေးဆုံးမ သြဝါဒပေးတော်မူပြီးလျှင် သက်တော်ရှစ်ဆယ်သို့အကျ ကဆုန်လပြည့် အင်္ဂါနေ့အခါ ကုသိန္နာရုံပြည်၊ မလ္လာမင်းတို့၏ အင်ကြင်းဥယျာဉ်နှိုက် အလုံးစုံသော သင်္ခါရတရားတို့၏ ဆိတ်ငြိမ်ရာ နိရောဓသစ္စာကို အာရုံပြုလျက် အဗျာကတဒုက္ခသစ္စာဖြင့် ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူသည်ဖြစ်၍ အလောင်းတော်ကို ပူဇော်ခြင်းဟူသော တေဇောဓါတ်ဈာပနပြုကြပြီးလျှင် နောင်လာနောင်သား အမိုးကောင်းသား အမျိုးသမီးတို့ ပွားစီးအကျိုး တိုးတက်ကြီးဖွဲ့၊ လွန်(—)ရှည်စွာ

သာသနာတော် ၅၀၀၀ ပတ်လုံးကိုးကွယ်ပူဇော်ရာဖြစ်စေခြင်းငှာ ကုသိန္နာရုံအင်ကြင်း ဥယျာဉ်နှိုက်၊ အကြင်ဗုဒ္ဓမည်သော ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအာယုသင်္ခါရ လွှတ်ဟန်ပုံသဏ္ဍာန်ကို သွန်းလုပ်ပြီးလျှင် မလ္လာမင်းများနှင့်ရဟန်းသံဃာတော်တို့ စီမံထားရှိခဲ့သောကြောင့် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်လူရှင်ရဟန်းတို့အဖူးအမြော်၊ ပူဇော်ကြည်ညို၊ ထိုအရပ်ဒေသသို့ သွားလာရောပေါရာ၊ ကပ်ခိုနေထိုင်ရန်၊ လွန်စွာခဲယဉ်းလှသည်ဖြစ်၍၊ ရဟန်းရှင်လူတို့၏၊ မပူမပင်၊ ကြည်လင်ဆန္ဒ၊ ကာယစိတ္တသုခနှစ်ဖြာ၊ ချမ်းသာကြစေရန်၊ ရည်သန်ရင်းနှလုံးသွင်းအကြံရှိတော်မူသော ရက္ခတိုင်း၊ ဓညဝတီပြည် အဝင်အပါ၊ ပင်းဝါနယ်မြိတ်၊ ဖလောင်ချိပ်အရပ်လျှင် ဘွားရာဇာတိ၊ ပဝတ္တိဏကမဇ္ဈိမတိုက်စွန်း၊ အိန္ဒိယနယ်အတွင်း တင်ကားမြို့တွင်၊ ဂုဏ်ဒြပ်နှင့်တကွ၊ ဥစ္စာဓနနှင့်တကွ၊ ကြွယ်ဝပြည့်ဖြိုးခြင်းရှိသော၊ ပွဲစားကြီး ချီဇာရှိနှင့် ပါရမီဖြည့်ဘက်၊ ကုသိုလ်ဆက်အစည်ထင်သော (—)ခင်ပွန်း၊ ပွဲကတော်ကြီး မြချမ်းဥ၊ မျက်ရှုလှထွား၊ ရင်နှိုက်ဘွားသက်၊ အောင်ကျော်ဇံနှင့် (—)သမီး၊ မသာမြဝင်းနှင့် မရွှေဖော့တို့သည် လွန်ခဲ့ပြီးသော ၊ ရှေး(—)ကုသလကြောင့်၊ ယခုဘဝ၊ ပစ္စက္ခနှိုက်လည်း၊ ဥစ္စာဓန၊ ကြွယ်ဝပြည့်စု၊ (—) ရတနာသုံးပါးဂုဏ်ကို၊ ယုံကြည်မြတ်နိုးလှစွာသော၊ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် (—)အမျိုးကောင်းသားဖြစ်လာသည်နှင့်အညီ၊ သဒ္ဓါတရားလျှင် (—) ထက်အလွန်အား

ကြီးကုန်သည်ဖြစ်ရကား၊ ဤကုသိန္နာရုံ ရွှေဘုံမဟာ(—)နန်းသိ(—)မွေ့လျော်ဗုဒ္ဓ၏ သဏ္ဍာန်တော်ကို ဖူးမြော်ရန်လာ(–)ရဟန်းရှင်လူလူပုဂ္ဂိုလ်တို့ တည်းခို နေထိုင်(—)ပြားဒင်္ဂါးငွေပေါင်း (၁၀၀၀)ကျော်ခန့် အကုန်အကျခံ၍ သာလာယတိုက်ဇရပ်ကို ဆောက်လုပ်တည်ပြုလျက် စတုဒိသာအဖြစ်ဖြင့် ကမ္ဘာစွန့်ရှည် တည်စေခြင်းငှာ ဤကမ္ဗည်းကျောက်စာကို ပုဂံပြည်၊ ပုပ္ပါးစောရဟန်းမင်း ဖြိုခွင်းသက္ကရာဇ် ၁၂၆၃ ခု၊ သာသနာတော် ၂၄၄၅ တွင် ဖြတ်သားရေးထိုးထားပါသတည်း။

ဤကဲ့သို့ပြုရသောကောင်းမှုကို ၃၁ဘုံကျင်လည်ကုန်သော ဝေနေယျသတ္တဝါအပေါင်းတို့အား ကျွနု်ပ်တို့က အမျှပေးဝေပါကုန်၏။ အမျှရကြသည်ဖြစ်စေသောဝ်။

(သတ်ပုံမူရင်းအတိုင်း)

ဟင်္သတမှ ဦးဖိုးကြူး

ဘိက္ခုမဟာဝိရသည် ၁၉၂၀ ဧပြီလတွင် ကွယ်လွန်ခဲ့၏။ ကွယ်လွန်သွားသောအခါ အရှင်စန္ဒြမဏိသည် ဘိက္ခုမဟာဝိရကို ဆက်ဆံရလေသည်။

၁၉၁၄ ခုနှစ်တွင် ဟင်္သာတမြို့မှ ဦးဖိုးကြူးသည် တူးဖော်ဆဲပင်ရှိနေသေးသည့် မဟာရိနိဗ္ဗာနစေတီ(A)ကို အသစ်ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန် အလှူငွေတစ်သောင်းကို ဘိက္ခုမဟာဝိရလက်သို့အပ်လိုက်သည်။ စေတီတော်အသစ်ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးအတွက် သက်ဆိုင်ရာသို့ ဦးဖိုးကြူးက စာရေးသည်။ သို့ရာတွင် အိန္ဒိယအစိုးရသည် ၁၉၂၈ ခုနှစ်က ကွယ်လွန်သော ဘိက္ခုမဟာဝိရကိုယ်စား အားလုံးသော တာဝန်ကို ထမ်းရလေသည်။

အရှင်စန္ဒြမဏိတည်သော စေတီတော်သစ်၏ပုံမှာ အာသောကမင်းတည်ထားခဲ့သော ဆံချီစေတီပုံဖြစ်သည်။ လုံးပတ်ပေ(၁၈၀)ရှိသည်။ အောက်ခြေပန္နက်တိမ်ခြင်းကြောင့် အလေးဒဏ်ကို မခံနိုင်ဘဲ တည်ပြီး၍ ရက်အနည်းငယ်အတွင်းမှာပင် စေတီတစ်ဆူလုံး အင်္ဂတေများကွာကျပြီး အစိတ်စိတ်အမွှာမွှာပြိုကျသွားလေ၏။

ပြိုကျသွားသော စေတီကြီးကို ဦးစန္ဒြေမဏိက အသစ်တည်ဆောက်ပြန်သည်။ လုံးပတ်နှင့်ဉာဏ်တော်ကို လျော့ထားသည်။ ထိုကြောင့် လုံးပတ်(၁၆၅)ပေ၊ ဉာဏ်တော်(၇၅)ပေရှိသည်။ ဦးဖိုးကြူးသည် ဤစေတီသစ်တည်ဆောက်ရေးတွင် အလှူငွေ(တစ်သောင်းရှစ်ထောင်) ပါဝင်လှူဒါန်းခဲ့ပြန်သည်။

စေတီတော်ကြီး ပြီးမြောက်သောအခါ ဦးဖိုးကြူးနှင့်ဇနီး ဒေါ်ခင်စုတို့က ရွှေသင်္ကန်းကပ်လှူရန် စေတနာပွားလာကြပြန်သည်။ အချို့ပုဂ္ဂိုလ်က ရွှေသင်္ကန်းကပ်လှူမည့်အစား မကုဋဗန္ဓနစေတီ (ရာမကာရ်)ကိုပြုပြန်ရန်အကြံပေးကြ၏။ ကုသိုလ်ရှင်ဇနီးမောင်နှံသည် ပရိနိဗ္ဗာနစေတီတော်၌ ရွှေသင်္ကန်းဖြင့် ဝင်းနေသည်ကိုဖူးလိုလှသဖြင့် ၁၉၃၄ ခုနှစ်တွင် ငွေ (၂၉၀၀၀)ကျပ်အကုန်ခံပြီး ဤမြင့်မြတ်သော ကုသိုလ်ကောင်းမှုကို ဖြစ်အောင်ပြုလိုက်ကြသည်။ 

သမိုင်းတွင်ရစ်ခဲ့ပြီ

အိန္ဒိယအမျိုးသားဆရာများ၏ ရွှေချမှု မကျွမ်းကျင်ခြင်းနှင့် အပေါ်ရံအင်္ဂတေမခိုင်ခန့်ခြင်းတို့ကြောင့် ချထားသည့်ရွှေမှာ ကြာရှည်မခံပေ။ သို့ပင်ဖြစ်ငြားသော်လည်း ဦးဖိုးကြူးနှင့်ဇနီးဖြစ်သူ ဘုရားအမ ဒေါ်ခင်စုတို့၏အမည်မှာ ကုသိနာရုံသမိုင်းတွင် စွဲမြဲစွာတည်ရစ်ခဲ့ပေပြီ။

နားကြဦးစို့ ….

တောမှီရဟန်း

ကျမ်းကိုးများ

၁။ ကုသိနာရာ၊ စန္ဒန(ဘားအံ)။
၂။ မဇ္ဈိမပဏ္ဏာသ ပါဠိတော်မြန်မာပြန် (ဆဌမူ)။
၃။ အိန္ဒိယ ဗုဒ္ဓစာပေသမိုင်း။
၄။ သီဟိုသာသနာဝင်။
၅။ မဇ္ဈိမဒေသခရီး၊ တောမှီရဟန်း။
၆။ မြတ်ဗုဒ္ဓသာသနာတော်၊ ခေတ်နှင့်သမိုင်းအမြင် ၊ တောမှီရဟန်း။

Loading

Categories
စကားလက်ဆောင် တောင်ကလေးဆရာတော် (တောမှီရဟန်း) ရေးသားသော စာအုပ်များ

။ နှစ်တစ်ရာတိုင်ပါ့မည်လား ။

ပထမအရွယ်၊ မွေးဖွားခြင်းမှ အသက်(၁၀)နှစ်အထိ (ပမှာ နှံ့နှေး)

ပထမအရွယ်သည် အသိတရားတွေနှံ့နှေးနေသေးတယ်။ ဒုတိယအရွယ် ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုအတွင်း (၁၁နှစ်မှ ၂၀နှစ်အတွင်းက သိပ်ပျော်ဖို့ကောင်းဖို့အရွယ်ပါ) အရွယ်လဲကောင်းတုန်းပျော်ရွှင်တုန်း အမုန်းလဲများပါတယ်။ အချစ်ဆုံးလဲများပါတယ်။ အသက်(၂၀)အရွယ်လေးမှာတော့ ပြောစရာလိုသေးလား။ များစွာပြင်ဖို့ဆင်ဖို့လှအောင်ပြင်ဖို့မလိုပါဘူး။ မှန်ရဲ့လား။ ပျော်ရွှင်စရာကောင်းတဲ့အရွယ်လေးတွေ၊ လှတုန်း၊ ပတုန်း ပျော်ရွှင်တုန်းပါပဲလေ။ နှစ်ပေါင်း(၂၀)အတွင်း ဆောင်ပုဒ်ကတော့ … 


ဒုတိယအရွယ်၊ အသက်(၁၁)နှစ်မှ (၂၀)နှစ်အထိ (ဒု ပျော်ရေး)

ဒုတိယအရွယ်မှာ ပျော်ရွှင်စရာကောင်းတဲ့ လောကရောက်လာတော့ ဒီအရွယ်လေးကို ရခဲ့ကြပြီးပါပြီ လွန်လာခဲ့ကြပြီလား။ ပြန်လိုချင်သေးလို ရလို့လား။ မရတော့ပါဘူး။ ပျော်ရွှင်တဲ့အရွယ်လွန်သွားပါပြီ၊ အဲဒီအရွယ်လွန်သွားတော့ အချစ်ဆိုတာကို နားလည်လာပြီ။ အချစ်ဆိုတဲ့ဝေါ်ဟာရရဲ့ တဖြေးဖြေးချဉ်းကပ်သွားတာ တတိယအရွယ်ဝင်လာတယ်။ အဲဒီအရွယ်က အဆင်းတွေလှပတဲ့အရွယ်ပါ။ အဆင်းလှတယ်ဆိုတာ ရောဂါကင်းမှပေါ့၊ အဆင်းလှတယ် မလှဘူးဆိုတာက အရွယ်နဲ့မဆိုင်ဘူး။ ဘာနဲ့ဆိုင်ပါသလဲ ကျန်းမာရေးနဲ့ဆိုင်ပါတယ်။ အရွယ်ဆိုတဲ့စကားကို ဘယ်လိုဘဲ ထည့်ပြီးတော့သုံးနေနေ ကံ၊ စိတ်၊ ဥတု၊ အဟာရ အကြောင်းတရားနှင့်မညီညွတ်ဘူးဆိုရင် အရွယ်လဲသုံးလို့မရပါဘူး။ ကံ၊ စိတ်၊ ဥတု၊ အဟာရအကြောင်းတရားနဲ့ မညီညွတ်ရင် ပထမအရွယ်ဘဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဒုတိယအရွယ်ဘဲဖြစ်ဖြစ်သုံးလို့မရပါဘူး။ ဘာတွေချွတ်ယွင်းမှားပါလဲ။ ကံ၊ စိတ်၊ ဥတု၊ အဟာရ (၄)မျိုးထဲမှ တစ်မျိုးမျိုးမှားရင် ဘယ်အရွယ်တွေဘဲရရ ဘာမှ သုံးလို့မရပါဘူး။ အကုသိုလ်ချွတ်ယွင်းသွားရင် အဲဒီပုဂ္ဂိုလ်ဟာ ပထမအရွယ်၊ ဒုတိယအရွယ်၊ တတိယအရွယ်ဘဲဖြစ်ဖြစ် ဘယ်လိုနည်းနဲ့မှ အဆင်မပြေပါဘူး။ 

ကံနဲ့ပတ်သက်လာရင်တော့

အတိတ်၊ ပစ္စပ္ပုန်၊ အနာဂတ်ကာလ(၃)ပါးနဲ့ အကျိုးပေးပါတယ်။ ပထမ အရွယ်မှာကံမကောင်းလို့၊ ဒုတိယအရွယ်မှာ ကျန်းမာရေးပြန်ကောင်းသွားတာတွေရှိပါသည်။ ဟုတ်ရဲ့လား။ ကံနဲ့ပတ်သက်လာရင်တော့ ပစ္စပ္ပုန်လောကမှာ ကံတရားကို ပြုပြင်သွားမယ်ဆိုရင် အဆင်းလှတဲ့ဘဝတွေကို ရသွားနိုင်ပါတယ်။ တစ်ချို့ကလေးသူငယ်လေးတွေ ပထမအရွယ်မှာ ကျန်းမာရေးမကောင်းလို့ ကုသလိုက်ရင်း ဒုတိယအရွယ်လွန်မြောက်လို့ တတိယအရွယ်မှာ ကံကောင်းပြီ အဆင်းတွေကအစလှပလာပါတယ်။ လှပလာတာရှိပါတယ်။ အချို့ကလေးတွေများကျတော့ ငယ်ငယ်ရွယ်ရွယ်မှာ ထက်ထက်မြက်မြက်လေးထင်ရတယ်။ အသက်(၂၀)ကျော်လာရော ဘိန်းစားသမား၊ မြင်းဆေးသမား မူးယစ်သားကောင်တွေဖြစ်သွားတတ်ကြတယ်။ ကံတရားရဲ့သဘောဟာ ပထမအရွယ်၊ ဒုတိယအရွယ်၊ တတိယအရွယ် အရွယ်တစ်ပါးပါးမှာ သူကလိုက်ပြီးတော့ ချွတ်ယွင်းမှာဘဲ။ တစ်ချိန်လုံးကောင်းမယ်လို့မထင်ပါနဲ့။ စိတ်ဆိုတာ မပြုပြင်ရင် တစ်သက်လုံးအကျင့်ပါသွားတာပါပဲ။ ဥတုမှာနှစ်မျိုးရှိတယ်။ အပြင်ဥတုနှင့်အတွင်းဥတုတို့ဖြစ်ပါတယ်။ အပြင်ဥတုကတော့ ကိုယ်ပြောင်းလိုက်ရွှေ့လိုက် နေပြီးနေလို့ရတယ်။ ခန္ဓာမှာရှိတဲ့အတွင်းဥတုကတော့ဉာဏ်နဲ့ပဲ ဆင်ခြင်ပြီး နေရတော့မှာပါ။ အဟာရက ဦးနှောက်နဲ့ဆိုင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ စက်ကွင်းထဲမှာ မိရင်တော့ အဟာရလဲ အဆိပ်ဖြစ်သွားတော့တာပါပဲ။

ဒုတိယအရွယ်ပြီးသွားပါပြီ။


တတိယအရွယ် အသက်(၂၁)မှ (၃၀)အထိ။ (တသွေး အဆင်းလှ)

သည်ဘယ်လိုအရွယ်လို့ သတ်မှတ်ပါသလဲ။ တတိယအရွယ်သည် အသက်(၂၁)မှ (၃၀)နှစ်ထိ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခု သတ်မှတ်ထားပါတယ်။ အဲဒီအရွယ်ဟာ သိပ်ချော၊ သိပ်လှ အဆင်းလှပတဲ့အရွယ်ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအရွယ်မျိုးလဲဖြတ်သန်းပြီးကြပါပြီ။ 


စတုတ္ထအရွယ် အသက်(၃၁) မှ (၄၀)နှစ်ထိ (စမှာ ခွန်အား)

ခွန်အားတွေ အရမ်းပြည့်ဝတဲ့အရွယ်ဖြစ်ပါတယ်။ ခန္ဓာမှာရှိတဲ့ ကာယခွန်အား၊ ဉာဏ်စွမ်းအားတွေ အပြည့်အဝရှိပြီးတော့ လူတိုင်းလူတိုင်း အလုပ်လုပ်ကိုင်နိုင်သောအရွယ်တစ်ခုဖြစ်တယ်။ အပင်ပမ်းမခံနိုင်ဘူးလား။ လိုချင်တိုင်းမလုပ်နိုင်ဘူးလား။ ကံ၊ စိတ်၊ ဥတု၊ အဟာရအကြောင်းတရား(၄)ပါးနဲ့ညီညွတ်ရင်တော့ လုပ်နိုင်ကြ

ပါတယ်။ လူတစ်ယောက်ဖြစ်လာပြီးဆိုရင် အခြေခံအကြောင်းတရား(၄)ပါးနှင့် ညီညွတ်အောင်နေထိုင်သွားကြပါ။ အဲ့ဒီအကြောင်းတရား(၄)ပါးကတော့ 

၁။ ကံတရားကောင်းအောင်နေရပါမယ်။ 

၂။ စိတ်တရားကောင်းအောင်နေရပါမယ်။ 

၃။ ဥတုကောင်း၊ သင့်မြတ်သောနေရာမှာ နေထိုင်ရပါမယ်။ 

၄။ အဟာရနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အသက်ရှည်တာ၊ ကျန်းမာတာ အဟာရနဲ့ ပတ်သက်လို့ အဟာရ ကောင်းအောင်နေရပါမယ်။

စတုတ္ထအရွယ်သည် ခွန်အားအကောင်းဆုံး၊ ဉာဏ်အကောင်းဆုံးအရွယ်ဖြစ်တဲ့အတွက် ဓနစည်းစိမ်ဥစ္စာတွေ ရှာဖွေစုဆောင်နိုင်တဲ့အရွယ်ဖြစ်ပါတယ်။ 


ပဉ္စမအရွယ် အသက်(၄၀)မှ(၅၀)နှစ်ထိ (ပဉ္စ ဉာဏ်ပွား) 

ဒီအရွယ်ရာက်လာပြီးဆိုရင် ဆင်ခြင်တတ်တဲ့စိတ်၊ တရားဘာဝနာအားထုတ်ကောင်းတဲ့အရွယ်လို့ခေါ်ပါတယ်။

အဲ့ဒီအရွယ်မှာ ဘာတွေရှိပါသလဲ။ ဉာဏ်အားတွေ၊ ပညာအားတွေ ကောင်းနေတာပေါ့။ (၅၀)ထိတော့ ဉာဏ်အားတွေ၊ ဆင်ခြင်တုံတရားတွေ၊ ရင်ကျက်မှုတွေပြည့်စုံတဲ့အရွယ်ဖြစ်ပြီးပေါ့။


ဆဌမအရွယ် အသက်(၅၁)မှ (၆၀)နှစ်အထိဟာ (ဆကာ ဆုတ်ယုတ်လာ)

တဖြေးဖြေးဆုတ်ယုတ်လာပါပြီး၊ မျက်စိတွေမှုန်လာမယ်။ နားတွေလေးလာပါမယ်။ အာရုံခြောက်ပါးလုံးဟာ ချို့ယွင်းစပြုလာပါပြီး၊ ဆုတ်ယုတ်နေပါပြီ။ မိမိမျက်နှာကို မှန်ပေါ်တွင်ကြည့်ကြည့်လိုက်ရင် သိသာလာပါတယ်။ ရုပ်ခန္ဓာကိုယ်ကြီးက အလှအပတွေမပြင်ဆင်နိုင်တော့ ဆံပင်တွေဖြူ၊ သွားတွေကျိုးစပြုလာပါပြီး။


သတ္တမအရွယ် အသက်(၆၁)မှ (၇၀)နှစ်ထိ (သတ္တ ရှေ့ကိုင်း)

ဒီအရွယ်မှာ ခန္ဓာဟာ အရှေ့ကို တဖြေးဖြေးခြင်း မသိမသာ ကိုင်းလာပါပြီ။ ဉာဏ်ရည်၊ ပညာရည်၊ သမထ ဝိပဿနာအရာ တွေ ဆုတ်ယုတ်လာပါပြီ။ ခန္ဓာကလဲဟိုကဖောက်ပြန်၊ ဒီကဖောက်ပြန်တတ်တဲ့အရွယ်ပေါ့။


အဌမအရွယ် အသက်(၇၁)မှ (၈၀)နှစ်ထိ (ဌ ကုန်းဆိုင်း)

ခါးတွေကုန်းကျတဲ့အရွယ်ပါပဲ။ ခန္ဓာကိုယ်က ဘာမှသုံးလို့မရတော့ပါဘူး။ အရိုးတွေပွတက်လို့ ထိလို့မရတော့ပါဘူး။ ထိတာနဲ့ကျိုးတော့တာပါပဲ။

နဝမအရွယ် အသက်(၈၁)မှ (၉၀)နှစ်အရွယ် (န၀ ထိုင်းတွေဝေလာ)

နဝမအရွယ် သက်တမ်းသည် ဘယ်ကိုမှမသွားနိုင်တော့တဲ့အရွယ်ပါ။ လှဲလျောင်းနေရတဲ့အရွယ်ပါပဲ။ ပညာရည်လဲ ထိုင်းလာတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်တွေ ဖောက်ပြန်လာတယ်။ မျက်လုံးတွေ၊ နားတွေ ထိုင်းလာပြီ နောက်ဆုံးကျတော့ လဲလျောင်းအရွယ်ပေါ့။


ဒသမအရွယ် အသက်(၉၀)မှ (၁၀၀)နှစ်အရွယ် (ဒသ လဲလျောင်းဘဝပြောင်း)

ဒီအရွယ်မှာ လဲလျောင်းအရွယ်ဘဲဖြစ်ပါတော့တယ်။ နှစ်တရာတိုင်ပါ့မည်လား။ နှစ်ပေါင်းတရာတိုင်ပါ့မည်လား။ 

ဒါယကာတွေ မိမိတို့ကိုယ့်ကိုကို ပြန်စဉ်စားကြပေါ့။ နှစ်ပေါင်းတစ်ရာတိုင်ပါ့မလား။ မထင်ပါဘူး။ မှန်ရဲ့လား။ အရွယ်သုံးဖြာအကြောင်းဟောနေတာမဟုတ်ဘူးနော်။ အရွယ်ဆယ်ဖြာကို နှိုင်းယှဉ်ပြီးတော့ အမြဲတမ်းသာ မေတ္တာစိတ်နဲ့နေဖို့လိုပါတယ်။ ဘယ်လိုဘဝမျိုးပဲရောက်ရောက် ဘယ်အရွယ်ပဲရောက်ရောက် မေတ္တာစိတ်နဲ့နေပါ။ မေတ္တာမပျက်ပါနဲ့။ တကယ်လက်တွေ့နေကြတော့။ 

ဤသြဝါဒထူးကိုနာယူရတဲ့အချိန်ကစပြီး ပထမအရွယ်မှ ပဉ္စအရွယ်အကြားဖြစ်တဲ့ ယခုပစ္စုပ္ပန်ကာလမှာဘဲ ဈာန်၊ မဂ်ဖိုလ်တရားများပွားများပြီ မဂ်လေးတန်၊ ဖိုလ်လေးတန် နိဗ္ဗာန်ပရိယတ္တိတရားတော်မြတ်ကို မျက်မှောက်ပြုနိုင်ကြပြီးလျှင် နှစ်တစ်ရာတိုင်ကြပါစေ။ 


Feature Image: Life silhouette | Free SVG

Loading