အဲးခိုး
အတွဲ(၁၁)၊ အမှတ်(၃၅)၊ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၈၄၊ နတ်တော်လဆန်း ၃ ၊ ၂၅ – ၁၁- ၂ဝ၂၂၊ မြန်မာသံတော်ဆင့် (The Myanmar Herald) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။
မြန်မာအတွက် အာဆီယံအချက်
ဒီနေ့ ကမ္ဘာကြီးဟာ အကျိုးကို ထိခိုက်စေမယ့် မဟာဗျူဟာမြောက်တဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုနိုင်ငံရေးနည်းလမ်းတွေ နိဂုံးမချုပ်နိုင်ကြသေးပါဘူး။ ကမ္ဘာကြီး တစ်ခုလုံးမှာရှိကြတဲ့ နိုင်ငံတိုင်းရဲ့အခြေအနေဟာလည်း တည်တည်ငြိမ်ငြိမ် လွတ်လွတ်လပ်လပ် မရပ်တည်နိုင်ကြသေးပါဘူး။ ပြောတော့သာ အောင်မြင် နေကြတယ်လို့ ပြောနေကြတယ်။ တကယ်တော့ ချွတ်ခြုံကျနေတဲ့ သူတို့ရဲ့ အနိမ့်ရောက်အကြောင်းတွေ ကမ္ဘာမှာရှိကြတဲ့ လူတွေမသိအောင် နည်းပေါင်းစုံနဲ့ ဟန်ဆောင်နေကြတယ်။
တိုင်းပြည်ဟာ ကြောက်စရာဖြစ်တဲ့ အကျပ်အတည်းတွေ အမျိုးမျိုးအဖုံဖုံ ဖြစ်လာတယ်။ ကြီးမားသော ပြည်တွင်းရေးကိစ္စတွေ မငြိမ်မသက် ခုလိုဖြစ်နေတဲ့အချိန်မှာ အာဆီယံဒေသအတွင်း (ဒေသထဲ) မှာရှိကြတဲ့ အိမ်နီးချင်းတိုင်းပြည်တွေကလည်း မြန်မာပြည်ကို ပြည်တွင်းရေး ဝင်ရောက်စွက်ဖက်လိုကြတဲ့ ဆန္ဒတွေ တွေ့မြင်ရတယ်။ အိမ်နီးနားချင်း တိုင်းပြည်ကောင်း အင်္ဂါရပ်နဲ့မညီမညွတ် ဖြစ်လာကြတယ်။ ဒီရှုထောင့်ဟာ မြန်မာအတွက် အာဆီယံအချက်ပါပဲ။
မုန်းမာန်မကြိုးထားကြ
ဒီခေတ်ကြီးဟာ စည်းရုံးလှုပ်ရှားမှု အားနည်းတဲ့ တိုင်းပြည်ဟာ ပိုပြီးတော့ အားနည်းကြမယ်။ နိုင်ငံရေးကို အခြေခံတဲ့ မူဝါဒတွေ မတည်ငြိမ်ကြတဲ့ တိုင်းပြည်ဟာလည်း တဖြည်းဖြည်း အဆုံးစွန် ထိခိုက်လာလိမ့်မယ်။ မြန်မာပြည် ဘယ်လိုထိခိုက်လာနေပြီလဲဆိုတာကို လူတိုင်းအသိပါပဲ။
ဒီကိစ္စအတွက် ယခင်အစိုးရအဖွဲ့ အစည်းတွေကို အကြံပေး ဉာဏ်ပေးပြုခဲ့ပေမယ့် အရေးမစိုက်ကြဘဲ အကြံပြု ဉာဏ်ပေးသူ (အရှင်တို့ကို) တွေကို မုန်းမာန်မကြိုး ထားကြတယ်။
ပြဿနာရပ်ဝန်းမကူးသွားဖို့
တိုင်းပြည်တစ်ပြည်ဟာ အမျိုးသားအင်အားကြီးမားရေးက အဓိကပါပဲ။
စစ်ပွဲငယ်တွေနဲ့ လူမှုစီးပွားရေး အတွက် ရုန်းကန်လှုပ်ရှားနေကြရတဲ့ ယနေ့ မြန်မာပြည်အစိုးရဟာ (၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ အိမ်စောင့်အစိုးရ။) ပဋိပက္ခဖြစ်လာတဲ့ စစ်ပွဲငယ်တွေကို ဘယ်လိုအားထုတ်ပြီး ဖြေရှင်းကြမည်လဲဆိုတာကို ပထဝီနိုင်ငံရေးနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုအခြေအနေတွေကို လေ့လာကြတဲ့သူတွေက ကြည့်နေကြတယ်။ မြင့်တက်လာတဲ့ ပဋိပက္ခတစ်ခုဟာ ဖြေရှင်းချက်မရှိရင် အဲဒီ ပဋိပက္ခဟာ ပြဿနာရပ်ဝန်းဘက်ကို ကူးသွားမှာပါပဲ။ ဒါကြောင့် နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခကို ဖြေရှင်းချက်လုပ်တဲ့အခါ အခြေတည်သွားခဲ့တဲ့ ပြဿနာအရပ်ရပ်ရဲ့အကြောင်းကို စစ်ကိုလိုလားချက် ပြဿနာမရောက်အောင် ဖြေရှင်းပေးနိုင်ရမယ်။
နိုင်စားဖို့အကွက်မဆင်မိရန်
မြန်မာပြည်တွင်းမှာ မွေးဖွားလာခဲ့ကြတဲ့သူတွေဟာ စစ်ပွဲတွေရဲ့ကြားမှာ မွေးဖွားလာခဲ့ကြတဲ့သူတွေ အတော်လေးများနေကြပြီ။ စစ်ပွဲတွင်းမွေးဖွားလာခဲ့ ကြရတဲ့သူတွေဟာ စစ်ကိုမုန်းမိကြမှာပါပဲ။ ဒါမှမဟုတ် မကျေနပ်မှုအပေါ် စစ်တိုက်ခိုက်မှုကို အကြောက်အရွံ့မဲ့ ရှိကြမယ်ဆိုတာ ဓမ္မတာပါပဲ။ သူတို့ရဲ့ ဘဝဟာ ကျေနပ်စရာမရလို့ လုံခြုံမှုမရှိတဲ့ စိုးရိမ်စိတ်တွေ သူတို့တွေ့ဖြစ်ကြမှာပါပဲ။ သူတို့တွေရဲ့ ပြင်းပြတဲ့ သူတို့ရဲ့ ဆန္ဒအခက်အခဲတွေကို သူတို့ပိုင်ဆိုင်လိုကြတဲ့ တစ်ခုတည်းသော ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုကြီးကို အဓိပ္ပာယ်မဲ့အောင်တော့ ခြိမ်းခြောက် ဖျက်ဆီးလို့တော့ မရနိုင်ပါ။ ဒါကြောင့် စစ်အတွင်း မွေးဖွားလာခဲ့ကြတဲ့ သူတွေရဲ့အတွေးဟာ ရှင်းရှင်းနဲ့လင်းလင်းပဲ ပြောရရင် နိုင်စားဖို့အတွက် လိမ်လည်မှုကို မနှစ်သက်ကြတာတော့ အမှန်ပါပဲ။
မြန်မာပြည်အလယ်ပိုင်းဒေသ အခြေအနေ
မြန်မာပြည် အလယ်ပိုင်းဒေသဟာ ယခင်ကာလက စစ်ရဲ့အနိဋ္ဌာရုံတွေ များများစားစား မခံစားခဲ့ကြရပါဘူး။ ခုတော့ ပဋိပက္ခရပ်ဝန်း ကြီးထွားလာတော့ ပြဿနာတွေအမျိုးမျိုး ဦးတည်နေကြတယ်။ ဒီပြဿနာကို အလျင်အမြန် ဖြေရှင်းသင့်တယ်။ ကြည့်တော့ ဘာမှမဟုတ်ဘူး။ စစ်ပေမယ့် အချိန်ကြာမြင့်လာရင် နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှု တစ်နည်း အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်ဆိုင်မှု တစ်ခုခုဖြစ်လာနိုင်လေမည်လား ဆိုတာကို မြင်မိပါတယ်။
နာကြည်းဒေါသစိတ်
အခုတော့ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ရေးကြီးခွင်ကျယ်လာတဲ့အသံတွေ ထွက်လာတော့ တိုက်ခိုက်မှုနဲ့ ဆက်နွှယ်နေတဲ့ အကြောင်းတွေကို ကြည့်လိုက်ရင်ပဲ ကြိုတင်ထားတဲ့ နိုင်ငံရေးမဟာဗျူဟာ ရည်မှန်းချက်တွေပါနေတာကို တွေ့ရတယ်။
တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးလုပ်ခြင်းဟာ ရှုံးနိမ့်မှုကို လက်ခံတဲ့သူတွေအတွက် ပြဿနာမရှိဘူးလို့ ထင်ကြပေမယ့် ရှုံးရသူတွေရဲ့ ရည်မှန်းချက်မှာ ဘေးဖယ်ထားလို့မရပါ။ ပြဿနာတစ်ခုရဲ့ အဆုံးအဖြတ်ဟာ လွယ်ကူမယ်မဟုတ်လို့ ကြားဝင်စွက်ဖက်မှုတွေ အရှိန်လျော့ဖို့ လိုပါတယ်။ တစ်နည်းအားဖြင့် ကျိုးကြောင်းချင့်ချိန် ဆောင်ရွက်လုပ်ကိုင်တတ်ဖို့ လိုပါတယ်။ ပြဿနာရဲ့အဆုံးအဖြတ်ကို မသုံးစွဲတတ်တဲ့သူဟာ ညီမျှမှုမရှိတဲ့ အင်အားနည်းပါးကြတဲ့သူတွေရဲ့ နစ်နာချက် ပဋိပက္ခတွေ ဖြစ်လာမှာပါပဲ။ ဒါကြောင့် နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းနဲ့ ဖြေရှင်းကြမယ်ဆိုလာခဲ့ကြတဲ့ (ပြောလာခဲ့ကြတဲ့) အပြောသမားတွေရဲ့ လုပ်ရပ်ကြီးဟာ ယခု (အခု) မြန်မာပြည်ကြီးဟာ ဘယ်လိုများ ဖြစ်လာခဲ့ကြပြီလဲဆိုတာကို အားလုံး မြင်တွေ့ရတဲ့အတိုင်းပါပဲ။ ပြဿနာပျက်ယွင်းမှု အဆက်တွေဟာ ထိန်းမနိုင်သိမ်းမရ ဖြစ်လာခဲ့တယ်။ နောက်ဆုံးတော့ တစ်နိုင်ငံလုံး နာကြည်း ဒေါသစိတ်တွေ ရကြတယ်မဟုတ်လား။
နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း ကြိုးစားရင်
ညီမျှမှုမရှိတဲ့ ဒီကမ္ဘာကြီးဟာ အင်အားနည်းပါးကြတဲ့ သူတွေမှာ အင်အားကြီးမားကြတဲ့ သူတွေရဲ့ ဖိနှိပ်မှုကို ခံရစမြဲပါပဲဆိုတဲ့ စကားပြောဆိုနေကြတယ်။ အဲဒီစကားဟာ နိုင်ငံရေးအတွေးနဲ့ ပြောခဲ့တဲ့စကား မဟုတ်ပါ။ ဝိရောဓိ (ဆန့်ကျင်ဘက်) ဖြစ်အောင် မွေးထုတ်တဲ့စကားပါပဲ။ အရှင်တို့တွေဟာ ညီမျှမှုမရှိမှုကို မနှစ်သက်သလို အင်အားကြီးမားတဲ့ သူတွေကိုလည်း မဖိနှိပ်ပါဘူး။ အင်အားကြီးမားပြီး ဖိနှိပ်တတ်သူကိုလည်း အရှင်တို့မှာ အရှုံးပေးလိုက်မှာလည်း မဟုတ်ဘူးဆိုတဲ့ သိန္နိဋ္ဌာန်အတွေးတော့ အမြဲရှိကြတဲ့သူတွေပါ။ မညီမျှတဲ့ခံစားမှုဟာ ဆင်းရဲမှုကို ကျော်လွှားနိုင်တာ မဟုတ်လို့ အဲဒီညွှန်ပြချက်ဟာ (ကို) အရှင်တို့အားလုံး တော်လှန်ကြရမှာပါပဲ။ မတရားသဖြင့် တော်လှန်ခြင်းဟာ လူတိုင်းရဲ့တာဝန်ပါပဲ။ မှားယွင်းမှုကို လက်မခံတဲ့သူဟာ သီးသန့်ဘေးဖယ်ထားလို့ မရပါ။ နားကြည်းချက်တွေ၊ ကြောက်လန့်မှုတွေ ဘယ်လောက်ပေးပေး တော်လှန်ရေးကို နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်းနဲ့ ကြိုးစားကြရင် ကြောက်မက်ဖွယ် (စရာ) ဖြစ်တဲ့ အခက်အခဲတွေ ကျော်လွှားသွားမှာပါပဲ။
နမော်နမဲ့ မနေဖို့
အမျိုးသားရေးအတွက် သို့မဟုတ် မိမိတစ်မျိုးသားလုံး ဥပဒေအာဏာ လွှမ်းမိုးမှု ရှိဖို့အတွက် မိမိတို့အပေါ်မှာ ဘယ်လောက်များ မှားခွင့်ရှိကြမည်လဲ (မလဲ)။ လူတိုင်းအပေါ် မှားယွင်းနိုင်ခွင့်ရှိကြောင်း ဘယ်နိုင်ငံရေးအာဏာက ညွှန်ပြနေကြပါသလဲဆိုတာကို ပြန်တွေးကြပါ။ မှားယွင်းမှုကို အဓိကထားတဲ့ အနိုင်ပိုင်းမှုဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ လက်လျှော့ကြရတဲ့ သမိုင်းချည်းပဲရှိကြပါတယ်။ အရှင်တို့ဟာ မိမိကိုယ်ကို ပို၍ (ပိုပြီး) ဂရုစိုက်ဖို့လိုပါတယ်။ နမော်နမဲ့နိုင်ချင်တဲ့သူကို စွမ်းဆောင်ရည် ကျဆင်းမှုဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်တတ်ရမယ်။ (မည်သူမျှ မထိခိုက်အောင် လုပ်တတ်ရမယ်)။ ရေရှည်အကျိုးရှိတဲ့ ကြီးပွားတိုးတက်ချမ်းသာမှုကို အစဉ်အမြဲ နှလုံးသွင်းတတ်ရမယ်။ ဆင်းရဲမှုကို ကျော်လွှားနိုင်ဖို့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာခံစားမှုကို လျော့နည်းအောင် မိမိကိုယ်ကို ထိန်းညှိနိုင်သော (နိုင်တဲ့) အရည်အသွေး ရှိရမယ်။ နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခ ဖြစ်လာအောင် ဆွဲသွင်း အသုံးပြုခံရတဲ့သူ မဖြစ်အောင် နေတတ်ရမယ်။ မျက်နှာပျက်စရာ နိုင်ငံရေးကို ပြောင်းလဲတတ်အောင် လုပ်တတ်ရမယ်။ အကူအညီမဲ့သွားကြတဲ့ အသိုင်းအဝိုင်းကို ဝိုင်းဖွဲ့ပြီး ကူညီအားထုတ်ပေးနိုင်ရမယ်။ ဒေါသအကျိုးဆက်ပါတဲ့ တုံ့ပြန်မှုကို စက်ဆုပ်ရွံ့ရှာရမယ်။
အဆုံးသတ်ဖို့ တောင်းဆို
မြန်မာ့နိုင်ငံရေး ဖြစ်ပျက်ပုံတွေဟာ ဘယ်နိုင်ငံရေးစနစ်ကို ပစ်မှတ်ထား ခဲ့ကြသလဲဆိုတာကို ပြည်သူတွေသိကြပြီလား။ (သိကြရဲ့လား)။ နိုင်ငံရေးအစွန်းရောက် ဝါဒီသမားတွေကို နိဂုံးချုပ်ပစ်ဖို့ ပစ်မှတ်ထား ကြတာလား။ ဒါမှမဟုတ် အမျိုးသားရေးအင်အားရှိတဲ့ အကြောင်းကို ပစ်မှတ်ထားပြီး နိုင်ငံရေးပြောင်းလဲအောင် လုပ်နေကြတာလားဆိုတဲ့ စဉ်းစားချက်တွေကို အရှင်တို့ကိုပေးနေတဲ့ နိုင်ငံရေးဖြစ်လာခဲ့ပါပြီ။
(ဆက်ရန်)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၇) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၆) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၅) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၄) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၃) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၂) – မဟာပညာ (mahar.asia)
တို့ဘိုးဘွားအမွေစစ်မို့ (၁) – မဟာပညာ (mahar.asia)