Category: နိုင်ငံရေး

နိုင်ငံရေး ပထဝီနိုင်ငံရေးနှင့်စီးပွားရေး

ဂါဇာကမ်းမြှောင်ကို အမေရိကန် “ထိန်းချုပ်မည်” ဟု သမ္မတ ထရမ့် ပြောကြား

ဓာတ်ပုံ။ The White House

သတင်းအရင်းအမြစ်များစွာ၏ အစီရင်ခံချက်များအရ၊ သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွက် ဂါဇာကမ်းမြှောင်ကို “ထိန်းချုပ်ပြီး” ပြန်လည်တည်ဆောက်မည့် အငြင်းပွားဖွယ်ရာ အစီအစဉ်တစ်ရပ်ကို ကြေညာခဲ့သည်။ ပါလက်စတိုင်းနေထိုင်သူများကို ပြောင်းရွှေ့ပြီး စစ်ဘေးဒဏ်ခံနေရသော ထိုနယ်မြေကို အမေရိကန်ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် စီးပွားရေးအရ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သော နေရာတစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းလဲရန် အဆိုပြုခဲ့သည်။

ဂါဇာအတွက် ထရမ့်၏ အစီအစဉ်

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၄ ရက်နေ့တွင် အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျမင် နေတန်ညာဟုနှင့် ပူးတွဲကျင်းပသော သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတစ်ခုတွင် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်သည် ဂါဇာကမ်းမြှောင်ဒေသအတွက် ထူးခြားသောအစီအစဉ်တစ်ရပ်ကို ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။ ယင်းအစီအစဉ်တွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ထိုနယ်မြေကို ပိုင်ဆိုင်ပြီး တာဝန်ယူရန် ပါဝင်သည်ဟု ထရမ့်က ဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ “ကျွန်တော်တို့က ဒီနယ်မြေကို ပိုင်ဆိုင်မယ်၊ ပြီးတော့ အဲဒီနေရာမှာ အန္တရာယ်ရှိတဲ့ မပေါက်ကွဲသေးတဲ့ ဗုံးတွေနဲ့ အခြားလက်နက်တွေကို ဖျက်သိမ်းဖို့ တာဝန်ယူမယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ ဤအစီအစဉ်တွင် နယ်မြေကို ရှင်းလင်း ညီညာစေခြင်း၊ ပျက်စီးနေသော အဆောက်အအုံများကို ဖယ်ရှားခြင်းနှင့် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအသစ်များ ဖန်တီးခြင်းတို့ ပါဝင်သည်။ ထရမ့်က ဤအစီအစဉ်ကို အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတွင် တည်ငြိမ်မှုယူဆောင်လာနိုင်မည့် ရေရှည်ပိုင်ဆိုင်မှုတစ်ရပ်အဖြစ် မြင်သော်လည်း၊ အမေရိကန်က မည်သို့ထိုနယ်မြေကို ရယူမည် သို့မဟုတ် အစီအစဉ်ကို အကောင်အထည်ဖော်မည်ဆိုသည့် အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို မဖော်ပြခဲ့ပေ။

ပါလက်စတိုင်းလူဦးရေပြောင်းရွှေ့ခြင်း

ထရမ့်၏ အဆိုပြုချက်၏ အဓိကအချက်တစ်ခုမှာ လက်ရှိ ဂါဇာတွင် နေထိုင်နေသော ပါလက်စတိုင်းလူဦးရေ ၂ သန်းနီးပါးကို ပြောင်းရွှေ့ရန် ပါဝင်သည်။ သမ္မတက ဤနေထိုင်သူများကို အခြားအရှေ့အလယ်ပိုင်းနိုင်ငံများတွင် ပြန်လည်နေရာချထားသင့်ကြောင်း အကြံပြုခဲ့ပြီး၊ အထူးသဖြင့် ဂျော်ဒန်နှင့် အီဂျစ်နိုင်ငံတို့ကို ဦးတည်ရာနေရာအဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည်။ ထရမ့်က ဂါဇာသည် “နေထိုင်လို့မရသော” နှင့် “နေထိုင်ရန်မသင့်တော်သော” နေရာတစ်ခုကဲ့သို့ဖြစ်နေပြီး လူများသည် ထိုဒေသသို့ ပြန်မလာသင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ သူက ကနဦးတွင် လက်မခံငြင်းဆိုနိုင်မှုများရှိလာနိုင်သော်လည်း နောက်ဆုံးတွင် ထိုနိုင်ငံများက ပါလက်စတိုင်းဒုက္ခသည်များကို လက်ခံလိမ့်မည်ဟု ယုံကြည်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ “အခြားနိုင်ငံများကလည်း လက်ခံလိမ့်မည်” ဟု ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ အဆိုပါ အငြင်းပွားဖွယ်ရာအချက်သည် လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ နှင့် ပထဝီနိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ စိုးရိမ်မှုများကို မြင့်တက်စေသည်၊ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ၎င်းတွင် လူဦးရေတစ်ရပ်လုံး၏ လုံးဝပြောင်းရွှေ့ခြင်းကို ပါဝင်စေသောကြောင့်ဖြစ်သည်။

နေတန်ညာဟုဟူ၏ တုံ့ပြန်မှုနှင့် စိုးရိမ်မှုများ

အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျမင် နေတန်ညာဟုက ထရမ့်၏ အဆိုပြုချက်ကို အပြုသဘောဆောင်သော တုံ့ပြန်မှုပြခဲ့ပြီး၊ ၎င်းကို “သမိုင်းကို ပြောင်းလဲနိုင်မည့် အရာတစ်ခု” ဟုခေါ်ဆိုကာ “လိုက်စားထိုက်သော” အရာဖြစ်သည်ဟု အကြံပြုခဲ့သည်။ သို့သော်၊ ဤအစီအစဉ်သည် ၎င်း၏အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မှုနှင့် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော အကျိုးဆက်များနှင့်ပတ်သက်၍ ကြီးမားသော စိုးရိမ်မှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ဝေဖန်သူများက အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဥပဒေအရ ထိုသို့သော သိမ်းပိုက်မှု၏ တရားဝင်မှုကို မေးခွန်းထုတ်နိုင်ပြီး၊ ပါလက်စတိုင်းလူဦးရေ သန်း ၂ နီးပါးကို အတင်းအကြပ် ပြောင်းရွှေ့ခြင်း၏ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အကျိုးသက်ရောက်မှုများကိုလည်း မေးခွန်းထုတ်နိုင်သည်။ ထို့အပြင် အကောင်အထည်ဖော်မှု၊ ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုနှင့် အခြားအရှေ့အလယ်ပိုင်းနိုင်ငံများနှင့် သံတမန်ဆိုင်ရာညှိနှိုင်းမှုများနှင့်ပတ်သက်၍ အဆိုပြုချက်တွင် အသေးစိတ်အချက်အလက်များ ကင်းမဲ့နေခြင်းက ၎င်း၏အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မှုနှင့် ဒေသတွင်းတည်ငြိမ်မှုအပေါ် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော အကျိုးသက်ရောက်မှုများနှင့်ပတ်သက်၍ မေးခွန်းများစွာကို မဖြေရှင်းဘဲ ချန်ထားခဲ့သည်။

ရင်းမြစ်။ https://www.perplexity.ai/page/trump-says-us-will-take-over-g-35aN_SlySoWmV2YXDQ8.LQ

အသိပေးချက်။ ဤဆောင်းပါးသည် DeepSeek-V3 ကိုစမ်းသပ်အသုံးပြု၍ ဘာသာပြန်ထားခြင်းဖြစ်သည်။

နိုင်ငံရေး အမျိုးသားရေး

ပြည်သူပြည်သားတာဝန်

ယဉ်ကျေးသောလူတိုင်းတွင် တာဝန်ဝတ္တရားအသီးသီးရှိလေသည်။ မိဘ၌ ဝတ္တရားရှိသကဲ့သို့ သားသမီးများမှာလည်း ဝတ္တရားရှိသည်။ ထို့အတူ ဆရာ၏ ဝတ္တရား၊ တပည့်၏ဝတ္တရား၊ လင်ယောက်ျား၏ ဝတ္တရား၊ အိမ်သူဇနီး၏ဝတ္တရားစသည်ဖြင့် တာဝန်အသီးသီးရှိကြရာ တိုင်းပြည်အတွက် ပြည်သူပြည်သားတို့ လိုက်နာဆောင်ရွက်ရမည့် ဝတ္တရားများလည်းရှိလေသည်။ တိုင်းပြည်တစ်ပြည်၏ အစိုးရသည် မည်မျှလောက်ပင် တိုင်းပြည်ကောင်းစားရေးကို စီမံအုပ်ချုပ်လုပ်ကိုင်သော်လည်း တိုင်းသူပြည်သားများက ဆောင်ရွက်ရမည့် ဝတ္တရားများကို ကျေပွန်စွာ မဆောင်ရွက်ဘဲ ပျက်ကွက်နေပါက အဆိုပါတိုင်းပြည်သည် တိုးတက်ကြီးပွားခိုင်ခံ့တည်မြဲရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။

၁။ ပြည်သူပြည်သားများ လိုက်နာကျင့်သုံးရမည့် တာဝန်ဝတ္တရားများမှာ မိမိတိုင်းပြည်အပေါ်၌ သစ္စာတရားစောင့်ထိန်းရခြင်း၊ တိုင်းပြည်အား ထိခိုက်နစ်နာစေမည့် ဘေးအန္တရာယ်များ ပေါ်ပေါက်လာသောအချိန်တွင် မိမိတိုင်းပြည်အတွက် မျိုးချစ်စိတ် ထက်သန်စွာ ထောက်ခံခြင်း၊ ခုခံတိုက်ခိုက်ခြင်းများ ပြုလုပ်ပေးရမည်။ ထို့ပြင် တိုင်းပြည် နစ်နာစေမည့် စကားများကိုလည်းကောင်း၊ အလုပ်ကိုလည်းကောင်း မပြောဆို မလုပ်ကိုင်မိ အောင် စောင့်ထိန်းပေးရမည်။

၂။ မိမိတိုင်းပြည်၏ ဥပဒေစည်းမျဉ်းများကို ရိုသေလေးစားစွာ မလိုက်နာဘဲ ဥပဒေချိုးဖောက် သူများအား အားပေးအားမြှောက်မပြုသင့်။ ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်သူများကို ဥပဒေကသာ စီရင်စေသင့်ပေသည်။

၃။ ရာဇဝတ်မှုနှိမ်နင်းရာ၌လည်းကောင်း၊ ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်သူများအား ဖမ်းဆီးရာ၌လည်းကောင်း၊ အစိုးရအားတတ်နိုင်သမျှ အကူအညီပေးရန် ဖြစ်သည်။ အစိုးရဆိုသည်မှာ ပြည်သူလူထုက တင်မြှောက်ထားသောအဖွဲ့ဖြစ်သည်။ ပြည်သူလူထု၏ ကူညီထောက်ခံမှုမရရှိပါက မည်သည့် အစိုးရမျှ အောင်မြင်နိုင်လိမ့်မည် မဟုတ်ပေ။ တိုင်းပြည်ငြိမ်ဝပ်ပိပြားရေး ရရှိနိုင်ရန်မှာ ပြည်သူလူထု၏ အကူအညီရရှိရန် လိုအပ်ပေသည်။

၄။ မိမိတိုင်းပြည် နိုင်ငံရေးပြဿနာများကို စိတ်ပါဝင်စားခြင်း၊ မိမိတိုင်းပြည်အတွက် အကောင်းဆုံး နိုင်ငံရေးလမ်းစဉ်များကို ချမှတ်နိုင်ရန် နိုင်ငံရေးလုပ်ငန်းများ၌ စိတ်အားထက်သန်စွာ ပါဝင် ဆောင်ရွက်ခြင်း ပြုရလေသည်။ မိမိတိုင်းပြည်နှင့် ပတ်သက်၍ တိုးတက်ကြီးပွားအောင် ဆောင်ရွက်သင့်သည့် အချက်အလက်တို့ကိုလည်း သဘောပေါက်နားလည်ထားသင့်သည့် ပြင် မိမိယူဆချက် အကောင်အထည်ပေါ်ရန်ကိုလည်း တတ်နိုင်သမျှကြိုးစား ဆောင်ရွက်ရမည်။

ဤတာဝန်ဝတ္တရား လေးမျိုးမှာ ပြည်သူပြည်သားတိုင်း အမှန်မုချ လိုက်နာရမည့် တာဝန်ဝတ္တရားများ ဖြစ်ပေသည်။ ဤတာဝန်ဝတ္တရားများကို ထမ်းရွက်ရန် ပျက်ကွက်နေပါက မိမိတိုင်းပြည် သည် အမှန်ပင် အောက်ကျနောက်ကျ ဖြစ်သွားပေလိမ့်မည်။ မိမိတိုင်းပြည်နစ်နာက မိမိမှာလည်း ပြည်သူပြည်သားများအနက် တစ်ယောက်အပါအဝင်ဖြစ်သည့်အတိုင်း ထိခိုက်နစ်နာမည်မှာ မလွဲပေ။

ဒေါ်သန်းတင် (၂ဝ ရာစု) (လွတ်လပ်ရေးခေတ်)

“ပြည်သူပြည်သားတာဝန်”ကို ဒေါ်သန်းတင်ရေးသော “ဘဝရတနာ”စာအုပ်မှ ကောက်နုတ်သည်။

ဆောင်းပါး နိုင်ငံရေး အဲးခိုး

ဒကာကြီး ဦးသန်းရွှေ (ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး-ငြိမ်း)က နဂိုကတည်းက ဒီမိုကရက်

“ဒကာကြီး ဦးသန်းရွှေ (ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး-ငြိမ်း) က
နဂိုကတည်းက ဒီမိုကရက်”
နိုင်ငံတော်ဗဟို သံဃာ့ဝန်ဆောင် တောင်ကလေးဆရာတော်ကို လျှောက်ထားမေးမြန်းခြင်း

အတွဲ(၁၂)၊ အမှတ်(၈)၊ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၈၅၊ ဝါခေါင်လပြည့်ကျော် ၁ ။ ၁-၉-၂၀၂၃ မြန်မာသံတော်ဆင့် (The Myanmar Herald) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။

၂ဝ၂၃ခုနှစ် မေလတွင် တိုင်းရေးပြည်ရေးအခြေနေများနှင့် သာသနာရေးဆိုင်ရာများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ နိုင်ငံတော် ဗဟိုသံဃာ့ဝန်ဆောင် အဂ္ဂမဟာသဒ္ဓမ္မဇောတိကဓဇ အဂ္ဂမဟာကမ္မဋ္ဌာနာစရိယ ဒေါက်တာ ဘဒ္ဒန္တ ပညာသာမိ တောင်ကလေးဆရာတော်(အဲးခိုး)ထံသို့ မြန်မာသံတော်ဆင့် အယ်ဒီတာ သွားရောက်ဖူးမြော်ကာ ဆရာတော်၏အမြင်များကို လျှောက်ထား မေးမြန်းခဲ့စဉ်။ (ယခင်တစ်ပတ်ဖော်ပြခဲ့သော မေးမြန်းခန်းအဆက်)

သံတော်ဆင့် – ဆရာတော်သီတင်း သုံးနေတဲ့ကျောင်းသစ်ကြီးကို အခု နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲဖြစ်တဲ့ နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး လာရောက်ခဲ့တယ် ဘုရား၊ အရင်ကဆိုရင် နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ ထိပ်ဆုံးအဆင့် ဆရာတော်ကျောင်းကို မလာဖူးဘူး။ အခု နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲက ဘယ်လိုကြောင့် လာဖြစ်ခဲ့တယ်ဆိုတာ သိပါရစေဘုရား။

ဆရာတော် – တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်၊ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်း အောင်လှိုင် ဆရာတော့်ကျောင်းကို ရောက်လာတဲ့အချိန်တုန်းက မထင်ခဲ့ပါဘူး။ ဒကာကြီးက ကရင်ပြည်နယ်ကို ရောက်လာတယ်ဆိုတော့ တောင်ကလေး ဆရာတော် ကျောင်းကိုလည်းရောက်ပြီးတော့ သြဝါဒခံယူချင်ပါတယ် ဆိုပြီးတော့ ဒကာတွေက လာလျှောက်လို့ အေး လာခဲ့ပေါ့လို့။ လာလို့ရပါတယ်လို့။ ဒကာကြီးဒီကို ရောက်လာတဲ့ အချိန်တုန်းက ကျောင်းကလည်း ထွေထွေထူးထူး မပြီးမြောက်သေးတော့ ဒကာကြီးနဲ့ ဦးဇင်းနဲ့ အချိန်အကြာကြီးတော့ စကားမပြောဖြစ်ပါဘူး။ ဒကာကြီးနဲ့စကား ပြောတယ်ဆိုတာကလည်းပဲ ထွေထွေထူးထူးလည်း ဘာမှလည်းပြောခဲ့တာ မရှိတဲ့အခါကျတော့ နိုင်ငံရေးကိစ္စတို့၊ အခြားသာသနာရေးကိစ္စ၊ လူမှုရေးကိစ္စ တွေလည်း ဘာမှထွေထွေထူးထူး မပြောဖြစ်ခဲ့ပါဘူး။ ဒကာကြီး မင်းအောင်လှိုင်က မွန်ပြည်နယ်မှာ၊ တပ်မ ၄၄ မှာ တပ်မမှူးဘဝကတည်းက ခင်မင်ရင်းနှီးခဲ့တဲ့ ဒကာဖြစ်နေတဲ့အတွက်ကြောင့် ဘားအံရောက်တုန်းမှာ ဆရာတော့်ကို ဝင်ရောက်ပြီးတော့ ဖူးမြော်တဲ့အနေနဲ့ လာရောက်ပြီးတော့ ဂါရဝပြုတဲ့အနေနဲ့ပဲ။ နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး၊ အခြားဘာတစ်ခုမှ မိန့်ခဲ့တာမျိုးမရှိဘူး။

သံတော်ဆင့် – အဲဒီတုန်းက ဆရာတော်တို့ နှစ်ယောက်အတော်ရီမော နေကြတယ်။

ဆရာတော် – ဟုတ်တယ်။ အဲဒီ အချိန်မှာပဲ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် အဲလိုပဲ မတွေ့တာ ကြာတာလည်းပါတယ်။ မတွေ့တာကြာတယ်အခါ ဒီအတိုင်းပဲ သူပြုံးကိုယ်ပြုံးပါ။

သံတော်ဆင့် – အဲဒီအချိန်တုန်းက ကြံ့ခိုင်ရေးပါတီတစ်ခုတည်း အင်အားကြီးတာပေါ့ဘုရား။ ဖလုံစဝေါ်ပါတီ ပေါ်လာတော့ ဆရာတော်က ကရင်ပြည်နယ်ဘက်ကို ဝင်ထိန်းပေးတဲ့သဘော ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး သန်းရွှေကလည်း ဆရာတော်ရဲ့ ဒကာကြီးဆိုတာ သိနေတဲ့သူတွေ သိနေကြတော့ ဒါဟာ ဆရာတော်နဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး (ငြိမ်း) သန်းရွှေတို့ တိုင်ပင်ပြီး ဖလုံစဝေါ်ပါတီ ကရင်ဒေသမှာ ဖွဲ့လိုက်တာလားလို့ ယူဆစရာဖြစ်ပါတယ် ဆရာတော် ဘုရား။

ဆရာတော် – နိုင်ငံရေးကိစ္စနဲ့ ဆောင်ရွက်လာတဲ့ အခါကျတော့ ဒကာကြီး ဦးသန်းရွှေနဲ့ ဆရာတော်နဲ့ဟာ ဆုံဖြစ်ပါတယ်။ ဒကာကြီးဦးသန်းရွှေဟာ နဂိုကတည်းက ဒီမိုကရက်သမား။ ဒီမိုကရေစီကိုလည်း သူကောင်းကောင်း နားလည်ပါတယ်။ ဆိုရှယ်လစ်အကြောင်းကိုလည်း သူကောင်းကောင်း နားလည်တယ်။ ဒီမိုကရက်ပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ၊ ဘယ်လိုနိုင်ငံရေးပါတီတွေ ပေါ်ပေါက်ပေါ်ပေါက်၊ နိုင်ငံရေးအနှစ်သာရနဲ့ နိုင်ငံရေးတကယ်လုပ်တဲ့ ပါတီဆိုလို့ရှိရင် သူကတော့ အားပေးပါတယ်။ ဟို အဆိုးမမြင်ဘူးပေါ့။ အကောင်းဆုံးနဲ့ပဲနေတတ်လို့ ဆရာတော်နဲ့ ဒကာကြီးနဲ့က နိုင်ငံရေးအမြင် တူပါတယ်။

သံတော်ဆင့် – ဆရာတော်က ဒီမိုကရက်သမားလို့ မိန့်ပေမယ့် ဗဟိုဦးစီးစနစ်ကိုပဲ အဓိကသွားခဲ့တာ။

ဆရာတော် – အဲ ဒကာကြီးဦးသန်းရွှေက နိုင်ငံတော်ကို ဗဟိုဦးစီးစနစ်နဲ့ ဘာကြောင့်လုပ်ရသလဲဆိုတော့ မြန်မာပြည်၊ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဟာ ဗဟိုဦးစီးစနစ်မလုပ်ဘဲ ဘယ်လိုမှလုပ်လို့မရဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ နိုင်ငံရေးကို တကယ့်၊ အရပ်သားပြည်သူတွေက နိုင်ငံရေးကို နည်းစနစ်ကျကျနဲ့ မလုပ်တတ်သေးဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဗဟုသုတ အားနည်းတယ်။ အတွေ့အကြုံ အားနည်းတယ်။ ဖြစ်သလို၊ အဲ ရှိသလို လုပ်တတ်တာ ဖြစ်သည့်အတွက်ကြောင့် နိုင်ငံရေးက အဲသလိုလုပ်လို့ မရဘူး။ နိုင်ငံရေးက အဲလိုလုပ်လို့မရသေးဘူး ဆိုတာကို ဒကာကြီးဦးသန်းရွှေက နဂိုတည်းက သူသတ်မှတ်ထားပြီးသား။ ဒါကြောင့်မို့ ဗဟိုဦးစီးတဲ့ ဒီနိုင်ငံရေး ဆိုတာကလည်းပဲ သူကိုယ်တိုင်ဦးစီးတဲ့ နိုင်ငံရေးမဟုတ်ပါဘူး။

ဆရာတော် – ကြံ့ခိုင်ရေးမှာ ဘာလိုအပ်သလဲဆိုတော့ မူကောင်းတဲ့လူ တွေလိုတယ်။

သံတော်ဆင့် – ဆရာတော် အမိန့်ရှိ ကြံ့ခိုင်ရေးက အင်အားအကောင်းဆုံး။ အန်အယ်ဒီက မှတ်ပုံမတင်တော့။

ဆရာတော် – တရားဝင်အနေနဲ့ တစ်နိုင်ငံလုံးယှဉ်ပြိုင်နိုင်မဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီလို့ သတင်းစာထဲမှာတော့ ဆရာတော်တို့အနေနဲ့ တွေ့ရတာတွေ ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တွေ့ရတဲ့ တစ်နိုင်ငံလုံး ယှဉ်ပြိုင်နိုင်တဲ့လူတွေက ပြည်ထောင်စု ကြံ့ခိုင်ရေးပါတီကို ဘယ်လိုနည်းနဲ့မှ ချိုးလို့မရဘူး။ လူအင်အားလည်းချိုးလို့ မရသလို ဓနအင်အားလည်း ချိုးလို့မရဘူး။ ချိုးမနိုင်ဘူး။ ချိုးလို့လည်းမရဘူး။ ချိုးလို့လည်းမနိုင်ဘူး။ ဒါကြောင့်မို့ ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေး ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီသည် ဘက်မရှိ။ သူ့ကို ယှဉ်ပြိုင်ဘက် မရှိတာမဟုတ်ဘူး။ သူ့ကို အတိုက်အခံ ဘက်မဲ့နေ့သူဖြစ်တယ်။

သံတော်ဆင့် – တရုတ်က စီပီစီ ကွန်ဂရက်လို ဖြစ်လာမှာလားဘုရား။

ဆရာတော် – မှန်ပါတယ်။ အဲဒီလို ပုံစံမျိုးသွားလိုတဲ့ နိုင်ငံရေးဖြစ်သည့် အတွက်ကြောင့် ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေး ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီဟာ ဒီလိုဖွဲ့လာခဲ့တယ်လို့ ဆရာတော်တို့က ယူဆပြီးသား။

၂၀၂၁ခုနှစ် ဘားအံမြို့ တောင်ကလေး ကျောင်းတိုက် မဟာနာယက နိုင်ငံတော်ဗဟိုသံဃာ့ဝန်ဆောင် အဂ္ဂမဟာ သဒ္ဓမ္မဇောတိကဓဇ အဂ္ဂမဟာကမ္မဋ္ဌာနာစရိယ ဒေါက်တာ ဘဒ္ဒန္တ ပညာသာမိ တောင်ကလေး ဆရာတော် (အဲးခိုး) ထံသို့ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်၊ ဇနီး ဒေါ်ကြူကြူလှနှင့် နိုင်ငံတော်အစိုးရ တာဝန်ရှိသူများ၊ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် (ရေ)၊ (လေ)တို့နှင့် တပ်မတော်အရာရှိကြီးများ၊ ကရင်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များ ရောက်ရှိဖူးမြော်ခဲ့ကြစဉ်။

သံတော်ဆင့် – ပါတီစုံဆိုတဲ့ စနစ် ကတော့ရှိနေဦးမှာပေါ့။

ဆရာတော် – ပါတီစုံဒီမိုကရေစီဆိုတဲ့ စကားလုံးကို သုံးနှုန်းထားပါတယ်။ ၂ဝဝ၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမှာ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီလို့ သုံးနှုန်းထားပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီဆိုတာ ပါတီစုံကို ပြောတာမဟုတ်ဘူး။ တကယ်တမ်းကျတော့ နိုင်ငံရေးအသွင်စုံအောင် ပါတီစုံဆိုတဲ့ စကားလုံးကို သုံးနှုန်းထားတာ။ တကယ်တမ်းတော့ နိုင်ငံရေးလောကမှာ ပါတီများလေ ပိုရှုပ်လေပါပဲ။ အဲဒီတော့ ပါတီစုံ နိုင်ငံရေးဆိုတာက ဒကာကြီးဦးနေဝင်းရဲ့ ဖွင့်လှစ်လိုက်တဲ့စကားလုံး ဖြစ်ပါတယ်။ တကယ်တမ်းကျတော့ ပါတီစုံနိုင်ငံရေးဆိုတာ မရှိပါဘူး။ ပါတီနိုင်ငံရေးပဲ ရှိပါတယ်။ ပါတီနိုင်ငံရေး၊ ပါတီအမျိုးမျိုးပါလာမယ် ဆိုပေမယ့်လည်း ပါတီအများကြီး ပါလာတာမဟုတ်ဘူး။ အဲဒီတော့ ၂ဝဝ၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပါတီစုံနိုင်ငံရေးလို့ ကျင်းပခွင့်ပေးလိုက်တဲ့ ဆိုတဲ့နေရာမှာ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေသည်သာ ပြဋ္ဌာန်းလိုက်တာ။ တကယ်တမ်းကျတော့ ပါတီစုံဆိုတဲ့ စကားလုံး သုံးမယ်ဆိုလို့ရှိရင် ဘယ်ပါတီတွေ လွှတ်တော်ခုံရုံးမှာ ပါရမယ်ဆိုတာ သတ်မှတ်ရမယ်။ သတ်မှတ်ပေးတာ မဟုတ်သည့် အတွက်ကြောင့် အဲဒီ ဥပဒေက ဘာလုပ်မလဲ။ ပြင်ရမယ်။ ပါတီစုံ နိုင်ငံရေးပါရမယ်ဆိုရင် ပါတီအနည်းဆုံး ၅ဝ ပါဝင်ရမယ်။ ပါတီ အနည်းဆုံး ဘယ်လောက်လောက် ပါရမလဲ။ သူက ၂ဝဝ၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေက သာမန်အားဖြင့်တော့ ဒီအတိုင်းသာ ရေးဆွဲထားပြီးတော့ တစ်ပါတီထဲသာ ပါလည်း ပါတီစုံပဲ။ ၂ ပါတီပါလည်း ပါတီစုံပဲ။ ဒါကြောင့်မို့ အဲဒီဥပဒေက ပြင်ဆင်ရမယ်။

သံတော်ဆင့် – ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး သန်းရွှေရဲ့ဆန္ဒ ဖြစ်စေချင်တာလား။

ဆရာတော် – ဒကာကြီးဦးသန်းရွှေ တစ်ယောက်ထဲရဲ့ ဆန္ဒတော့မဟုတ်ဘူးပေါ့။ ဒကာကြီး ဦးသန်းရွှေအပါအဝင် နိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်း ပုံအခြေခံဥပဒေ ပေါ်ပေါက်အောင် ဦးဆောင်ရေးဆွဲထားတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်အားလုံးပါပါတယ်။ အဲဒီတော့ တိုင်းရင်းသားအခွင့်အလမ်းကို ဖွင့်ပေးတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်တွေပါသလို တိုင်းရင်းသားအခွင့်အလမ်းကို အဲအခွင့်အရေးကို ရယူနေတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်တွေလည်း ပါပါတယ်။ ဒကာကြီးဦးသန်းရွှေ တစ်ဦးထဲတော့မဖြစ်နိုင်ဘူး။ ဒကာကြီး ဦးသန်းရွှေကတော့ ဟို ဦးဆောင်ပေးတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်လို့ ပြောရမယ်။ ဆရာတော့် အနေနဲ့ကတော့ လွှတ်တော်နိုင်ငံရေး၊ ပါတီနိုင်ငံရေး။ အဲတော့ လွှတ်တော်နိုင်ငံရေး၊ ပါတီနိုင်ငံရေး နှစ်မျိုးထဲမှာ လွှတ်တော်ကိုရောက်သွားတဲ့ နိုင်ငံရေးသည် အဲဒါ ဘုံနိုင်ငံရေးလို့ခေါ်တယ်။ မိမိနဲ့ မသက်ဆိုင်တဲ့၊ ပါတီနိုင်ငံရေးနဲ့ မသက်ဆိုင်တဲ့အလုပ်တွေ ဘယ်သူမှ လုပ်လို့လည်းမရဘူး။ အမျိုးသားနိုင်ငံရေး သို့မဟုတ် ဘုံဆိုင်နိုင်ငံရေး လုပ်ရတော့မယ့် နိုင်ငံရေးသမားတွေ လွှတ်တော်မှာရောက်သွားပြီ။ ငါတို့တွေက ရောက်လာပြီဆိုတာကို အများပြည်သူ လုပ်ရမဲ့နိုင်ငံရေးကို မလုပ်ဘဲနဲ့ အစွဲအလမ်းမကင်းတဲ့၊ ဥပါဒါန်မကင်းတဲ့။ အစွဲအကင်းတွေပေါ့။ မကင်းတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်တွေက နိုင်ငံရေးလွှတ်တော် မျက်မှောက်မှာ၊ လွှတ်တော်ရဲ့နေရာကို ရောက်သွားတဲ့အခါကျတော့ တိုင်းပြည်ကြီးဟာ အခုဖြစ်သွားတဲ့ကိစ္စဟာ ဒီအတိုင်းပဲ။ တကယ်တမ်းကျတော့ နိုင်ငံရေး လွှတ်တော် ရောက်သွားတဲ့လူတွေ အားလုံးသည် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်။ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဆိုတာက ပြည်သူ။ ပြည်သူရဲ့ကိုယ်စားလှယ်တွေ။ ပြည်သူ့ အလုပ်ကိုမလုပ်ဘဲနဲ့ ပြည်သူအလုပ်မဟုတ်တဲ့ နိုင်ငံရေး။ သို့မဟုတ် ပါတီအစွဲ အလုပ်လုပ်သည် ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် တိုင်းပြည်ဟာဖြစ်ချင်သလိုဖြစ်နေတာ။ ဒါကြောင့်မို့လို့ အဲတော့ ဥပဒေတစ်ပုဒ်၊ တစ်ပုဒ်ကို ဥပဒေတစ်ပါး၊ တစ်ပါးကို၊ ဥပဒေတစ်မျိုး တစ်မျိုးကို ပြုပြင်မယ် ဆိုရင်လည်းပဲ ဘယ်လိုမှပြင်လို့မရဘူး။ ဘာလို့ပြင်လို့ မရနိုင်သလဲဆိုတော့ အစွဲအလမ်းရှိတဲ့ ပါတီကိုယ်စားလှယ်တွေ ရှိတာကိုး။ အနိုင်ရပါတီ ကိုယ်စားလှယ်မျိုးပေါ့။ လူထုကိုယ်စားလှယ်လို့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို … ပေးတာ။ မှားနေတာ။

သံတော်ဆင့် – လွှတ်တော်ထဲ ရောက်သွားရင် ကိုယ်စားလှယ်တွေက ပါတီစွဲကင်းဖို့လိုတာပေါ့ဘုရား။

ဆရာတော် – ပါတီစွဲ ကင်းဖို့လိုတယ်။ လုံးဝပါတီနဲ့ ပတ်သက်တာတွေ အဲ ထားဖို့မလိုအပ်ဘူး။

သံတော်ဆင့် – အဲဒါဆို အဲဒီနည်း ဥပဒေတွေလည်း ပြင်ရမှာပေါ့နော်။

ဆရာတော် – နည်းဥပဒေပြင်ရမယ်။ နည်းဥပဒေပြင်ရမယ်။

သံတော်ဆင့် – လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ တွေကလည်း ပါတီစွဲကင်းရမယ်။

ဆရာတော် – ပါတီစွဲကင်းရမယ်။

သံတော်ဆင့် – အရင် ဒီမိုကရေစီ အစိုးရနှစ်ဆက် လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌတွေက သူတို့ပါတီ ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင် အစည်းအဝေးတွေကို လွှတ်တော်ထဲမှာ ကျင်းပခဲ့ကြတာရှိတယ် ဘုရား။

ဆရာတော် – ကျင်းပခဲ့တယ်။ အဲဒါလည်း မှားတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒါတွေက မလုပ်ရဘူး။ ငါသည် ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ် ဖြစ်နေပြီဆိုတာကို လွှတ်တော်ထဲ ရောက်သွားတဲ့ ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ် ဖြစ်သည်ဆိုတာကို ပြည်သူ့ကို၊ ပြည်သူကို လေးစားရမယ်။ ပြည်သူ့ ဥပဒေကို လေးစားရမယ်။ ပြည်သူ့သိက္ခာကို ထိန်းသိမ်းရမယ်။ ဂုဏ်သိက္ခာနဲ့ ကိုယ်ကျင့်သိက္ခာကို စောင့်စည်းရမည်။

“စိမ်းနီမဖက် ဝါမဖက်ဘဲ တစ်သက် အကျင့်တရားနဲ့ နေမယ့်ပုဂ္ဂိုလ်တွေ ဒီတိုင်းပြည်ကို နိုင်ငံရေးသိက္ခာရှိရှိနဲ့ ကျင့်သုံးဖို့ လိုအပ်မယ် …”
နိုင်ငံတော်ဗဟိုသံဃာ့ဝန်ဆောင် တောင်ကလေးဆရာတော်

သံတော်ဆင့် – တပည့်တော်တို့ ပြည်သူတွေကတော့ အခုအခါမှာ ဆင်းရဲကျပ်တည်း နေကြတာလည်း ရှိပါတယ်။ ဒီအပေါ် ဆရာတော်ဆုံးမဩဝါဒ ပေးလိုတာရှိရင် မိန့်ပါဘုရား။

ဆရာတော် – ဆရာတော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံသူ၊ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ အနေနဲ့ကတော့ လက်ရှိအခြေအနေကတော့ စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲကတော့ ရှိမှာပဲ။ တိုင်းပြည်မှာ အေးအေးချမ်းချမ်း ငြိမ်ငြိမ်သက်သက်၊ တည်တည်ငြိမ်ငြိမ်နဲ့ မဖြစ်ရင် ပြည်သူပြည်သား တွေကတော့ အခက်အခဲများစွာ ရှိနေဦးမှာပဲ။ အဲတော့ ဆရာတော့်အနေနဲ့ ကတော့ အမျိုးသားနိုင်ငံရေးပဲ ဦးတည် ဦးတည်၊ ဘယ်လိုနိုင်ငံရေးပဲ ဦးတည် ဦးတည်ပေါ့နော်။ မြန်မာပြည်မှာ အမျိုးသားပြန်လည် သင့်မြတ်ရေးဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက် မပါဘဲနဲ့တော့ သူတစ်မင်း ငါတစ်မင်း၊ သူတစ်လှမ်း ငါတစ်လှမ်း၊ သူတစ်သင်း ငါတစ်သင်း၊ သူတစ်ဖွဲ့ ငါတစ်ဖွဲ့ ရှိနေ ဖြစ်နေသမျှကာလပတ်လုံး ကတော့ မြန်မာပြည်မှာ ပိုပြီးတော့ ခက်ခဲဦးမှာပဲ။ … ဆိုလိုချင်တာက အခုဆိုလို့ရှိရင် အပြင်မှာနေတဲ့သူတွေဟာ အစိမ်း၊ အနီဆိုတဲ့ စကားလုံးသုံးတယ်။ ဒီလိုမသုံးဘဲနဲ့ ဖရဲသီးတဲ့။ ဟုတ်လား။ ဖရဲသီး။ အပြင်မှာကြည့်ရင် အစိမ်း။ အထဲမှာကြည့်ရင် အနီ။ ဟုတ်လား။ တချို့ကျတော့ ဘုန်းကြီးတွေကို လိမ္မော်သီးတဲ့။ အမျိုးစုံအမျိုးစုံ လှည့်ပြီး တော့ခေါ်တယ်ဗျ။ အခုဆိုရင် သင်္ဘောသီးလည်း စားလို့မရတော့ဘူး။ ဖရဲသီး လည်းစားလို့မရတော့ဘူး။ အဲတော့ ဖရဲသီး၊ သင်္ဘောသီးစသဖြင့်ပေါ့နော်။ ဒီအသီးတွေကို ဝယ်ပဲစားစား၊ ဘာပဲ စားစားတော့ မဖြစ်သင့်ဘူး။ အတတ်နိုင်ဆုံး အစိမ်းမဖက်၊ အနီမဖက်၊ စိမ်းနီမဖက်၊ အဝါမဖက်ဘဲ စိမ်းနီမဖက်၊ ဝါမဖက်ဘဲ မိမိတို့ရဲ့လုပ်ဆောင်ချက်၊ တိုင်းပြည်ကောင်းအောင် လုပ်ဆောင်ချက်၊ မိမိတို့ရဲ့တိုင်းပြည်တစ်သက်လုံး၊ ကောင်းစားဖို့အတွက်ကို ကိုယ်တိုင် ရည်ရွယ်ချက် ကြီးကြီးမားမားထားပြီးတော့ လုပ်ဆောင်ကြမဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေ များများစားစားပေါ်လာဖို့ပဲ အရေးကြီးတယ်။ စိမ်းနီမဖက် ဝါမဖက်ဘဲ တစ်သက် တိုင်းပြည်ကောင်းစားမဲ့ အကျင့်တရားနဲ့နေမဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေ၊ နေနိုင်မဲ့ပုဂ္ဂိုလ် တွေကိုလည်း ဒီတိုင်းပြည်ကို သိက္ခာ ရှိရှိနဲ့၊ နိုင်ငံရေးသိက္ခာရှိရှိနဲ့ ကျင့်သုံးဖို့ လိုအပ်မယ်လို့။

သံတော်ဆင့် – ဆရာတော့် ဒီကျောင်းမှာ သံဃာတွေကိုရော ဘယ်လိုဩဝါဒပေးထားပါလဲ ဘုရား။

ဆရာတော် – အင်း ကျောင်းတိုက်ထဲမှာနေတဲ့ ကိုရင်၊ ဦးဇင်း၊ ရဟန်းသံဃာတွေ အားလုံး ဘယ်အစိုးရတက်တက်၊ ဘယ်အစိုးရလက်ထက်ပဲ ဖြစ်ဖြစ် ဆရာတော်တို့ကျောင်းကတော့ အမုန်းမစွက်၊ အကြမ်းမဖက် … အနုနည်း အဝိဟိံသာနိုင်ငံရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေးနည်း။ အဲတော့ဘယ်သူ့ကိုမှ အမုန်း တရားလည်းမထားနဲ့။ ဘယ်သူ့ကိုမှ အကြမ်းဖက်လုပ်တဲ့အလုပ်တွေ မလုပ်နဲ့။ မညှဉ်းဆဲတဲ့ အလုပ်မှန်သမျှ မိမိတို့ ရင်ခွင်မှာပိုက်။ အကုန်လုံး အဲဒီအတိုင်း မေတ္တာတရားနဲ့နေရ။ ဒီလိုဩဝါဒပေး ထားတယ်။

သံတော်ဆင့် – ဆရာတော်က ဗဟိုဝန်ဆောင်တာဝန်ယူတဲ့အခါကျတော့ သံဃနာယကကိစ္စတွေ အပေါ်ဘာများ မိန့်ချင်ပါသလဲဘုရား။

ဆရာတော် – တစ်နိုင်ငံလုံးမှာရှိကြတဲ့ နိုင်ငံတော်သံဃာ့ဗဟိုဝန်ဆောင် အပါး ၃ဝဝ လည်းပဲ အလုပ်လုပ်ကြပါတယ်။ နိုင်ငံတော်သံဃမဟာနာယက သံဃနာယကဆရာတော်ကြီးများရဲ့ လုပ်ဆောင်လာခဲ့တဲ့ လုပ်ဆောင်ရမဲ့ အလုပ်တွေကလည်းပဲ များပြားနေတဲ့အတွက်ကြောင့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေ အကောင်အထည် ဖော်တဲ့နေရာမှာ၊ အခက်အခဲတွေရှိကြတာတွေ ဆရာတော်တို့တွေ့ရပါတယ်။ သာသနာသန့်ရှင်းရေး တည်တံ့ပြန့်ပွားရေး အတွက်ကိုတော့ အားလုံးဆောင်ရွက် ပြီးတော့ ဦးတည်တဲ့ဆရာတော်တွေ ချည်းပါပဲ။ ဝိနည်းဒေသနာတော်တွေနဲ့ ကြည့်မယ်ဆိုလို့ရှိရင် တစ်ခါတလေ အဲဒီဝိနည်းဒေသနာတော်မှာ ခွင့်ပြု၊ ခွင့်မလွှတ်နိုင်တဲ့၊ ခွင့်မပြုနိုင်တဲ့ သိက္ခာ ပုဒ်တွေနဲ့ နွှယ်သွားတတ်တယ်။ ဒါကြောင့်မို့ သံဃအဖွဲ့အစည်း လုပ်ထုံး လုပ်နည်း ညီညီညွတ်ညွတ် ဆောင်ရွက်တဲ့အခါမှာ မိမိတို့ ဆောင်ရွက်သင့်တယ်။ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်တဲ့ နေရာမှာလည်းပဲ ဝိနည်းဓမ္မခံလုပ်ထုံး လုပ်နည်းနဲ့ ဆောင်ရွက်ဖို့လည်း လိုအပ်ပါတယ်။ အဲဒါမှာပဲ ဆရာတော်တွေရဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာ သာသနာတော်သန့်ရှင်းမည်။ … ဒီသာသနာဝန်ထမ်း များစွာရှိတဲ့ အထဲက ရာခိုင်နှုန်းနဲ့အတူ ရွေးကောက်မှုပြုရတဲ့ နေရာမှာ လုပ်ထုံးလုပ်နည်း အတိုင်း ဆောင်ရွက်ဖို့သင့်တာပေါ့။ ဥပမာ ဘုန်းဘုန်းတို့ ကရင်ပြည်နယ်မှာ ဆိုရင် ကရင်ပြည်နယ်မှာ သံဃာ၊ ရဟန်းသံဃာတွေရဲ့ ဦးရေစာရင်းအရ ဆိုလို့ရှိရင် သမုတိ သံဃာတော်အချိုး အစားနဲ့ နောက်ပြီးတော့ ဗဟိုဝန်ဆောင် အချိုးအစားနဲ့ ရွေးကောက်ပြုရမယ် ဆိုလို့ရှိရင် ဆရာတော်တို့ ကရင် ပြည်နယ်မှာ ရွေးကောက်မှုပုံစံပြောင်းရမှာ။ နိုင်ငံတော်သံဃမဟာနာယက လုပ်ငန်းစဉ်မှာ ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ဘုန်းဘုန်းတို့ ကရင်ပြည်နယ်မှာ နိုင်ငံ တော်သံဃမဟာနာယက အဖွဲ့ဝင် တစ်ပါးပဲ ပါဝင်ခွင့်ရတယ်။ ဟို များစွာ ပါဝင်ခွင့်ရလိုတဲ့ ဆန္ဒမဟုတ်ပါဘူး။ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအတိုင်းသာ လုပ်မယ် ဆိုလို့ရှိရင် ဘယ်လောက်သံဃာဦးရေနဲ့ သံဃာအပါးရေ ဘယ်လောက်နဲ့ ပါဝင် သင့်တယ်။ … နိုင်ငံတော်သံဃမဟာ နာယကအဖွဲ့ဝင် ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ အင်အားနည်းတာ။ အထူးသဖြင့် ဆရာတော်ကြီးတွေက ပင်ပန်းပါတယ်။ အဲတော့ အင်အားနည်းတယ်၊ ပင်ပန်းတယ်ဆိုတော့ အင်အားလည်းများဖို့ရယ်၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအဆင့်ဆင့်ကို ကျွမ်းကျွမ်းကျင်ကျင်နဲ့ ဆောင်ရွက်တတ်ဖို့ရယ် ဒါ အရေးကြီးတယ်။

သံတော်ဆင့် – တပည့်တော်တို့မြန်မာသံတော်ဆင့် ပရိသတ်တွေရော ဆရာတော်အထူးမှာကြားချင်တာ၊ သီးခြားမိန့်ချင်တာ ရှိပါသလားဘုရား။

ဆရာတော် – အဲ မြန်မာသံတော်ဆင့် စာဖတ်ပရိသတ်များအနေနဲ့ ဆရာတော့် တစ်ပါးအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆောင်းပါးတွေကို တွန်းတွန်းတိုက်တိုက်ရေးလိုတဲ့ ဆန္ဒရှိပေမဲ့ အဲဒီတုန်းက အတားအဆီး အပိတ်အပင်ရှိတာကြောင့် မရေးဖြစ်ခဲ့ဘူး။ နစကလက်ထက် ရောက်လာတော့ နိုင်ငံရေးဆောင်းပါးရေးပေမဲ့ အားရပါးရမရေးခဲ့ရတဲ့ အတွက်ကြောင့် ဆရာတော်တို့ တပည့်ဒကာ၊ ဒကာမတွေ နိုင်ငံရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အတွေးကောင်းကောင်း နိုင်ငံရေးတွေ၊ စနစ်ကောင်းကောင်း နိုင်ငံရေးတွေ၊ ဝေဖန်ပိုင်းခြားနိုင်သော နိုင်ငံရေးတွေ ဆရာတော်တို့အနေနဲ့ မရေးဖြစ်ခဲ့ပါဘူး။ မရေးဖြစ်တာ။ မရေးတတ်တာမဟုတ်ဘူး။ ရေးတတ်တယ်။ အခုတော့ ကာလအချိန်အခါအရ ရေးသားတဲ့ နေရာမှာ အကြိုက်ကို လိုက်ရတာလည်း ဆရာတော်တို့အနေနဲ့ မရေးဘူး။ အဲတော့ ဆရာတော်တို့ရဲ့ အကြိုက်ကို ရေးခွင့်၊ ရေးသားဖို့ရာအတွက်အကြောင်း အင်္ဂါမပြည့်စုံသေးတဲ့ အတွက်ကြောင့် နိုင်ငံရေးဆောင်းပါးတွေကို စိတ်ကြိုက် မရေးဖြစ်တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအတွက် တပည့်ဒကာ၊ ဒကာမတွေသည်းခံပေးပါ။ … အကျဉ်းချုံး အနေနဲ့ပြောရရင်တော့ မြန်မာပြည်လူမှုရေးက ရှုပ်ထွေးဦးမှာပါပဲ။ စာပေနယ်ပယ်အနေနဲ့ ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ စာပေနယ်မှာ အလုပ်လုပ်တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေ၊ စာပေလုပ်ငန်းနဲ့ အသက် မွေးမြူပြုကြတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေ၊ စာပေစာနယ်ဇင်းလုပ်ငန်း ဆောင်ရွက်ကြတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေအားလုံးအတွက် နယ်ပယ်မကျယ်တော့ပါဘူး။ … ဒီထက်မက စီးပွားရေးမကောင်း၊ လူဦးရေ မမျှမတဖြစ်ရင် စာပေလုပ်ငန်းနဲ့ အလုပ်လုပ်တဲ့သူတွေ၊ အသက်မွေးပြုကြတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေအတွက် အထူးသဖြင့် အခက်အခဲများစွာ ရှိဦးမှာပါပဲ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး၊ မြန်မာ့စီးပွားရေး၊ မြန်မာ့လူမှုရေးဟာ အားလုံး၊ အားလုံး ဒဏ်ရာဒဏ်ချက် ကြီးကြီးကျယ်ကျယ် ရှိနေတာဖြစ်သည့် အတွက်ကြောင့် စာပေနယ်သမားအတွက်၊ စာပေနယ်သမားအတွက် ကိုလည်းပဲ ထိခိုက်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ မြန်မာသံတော်ဆင့် စာဖတ်ပရိသတ်နဲ့အတူ ဆရာတော်တို့ တစ်တွေ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ စာပေနယ်ပယ် လွတ်လပ်ရေးဖြစ်လာဖို့ များစွာကြိုးစားရဦးမယ်လို့ မြင်ပါတယ်။

သံတော်ဆင့် – မိန့်ကြားပေးတာ ကျေးဇူးတင်ပါတယ် ဆရာတော်။

မောင်ရေစက်

ဓာတ်ပုံ (မြန်မာသံတော်ဆင့်)

စီးပွားရေး ဆောင်းပါး နိုင်ငံရေး ပထဝီနိုင်ငံရေးနှင့်စီးပွားရေး အမျိုးသားရေး အဲးခိုး

ဘယ်နေ့ပြီးပြည့်စုံမည်လဲ? (နောက်ဆုံးပိုင်း)

အဲးခိုး

အတွဲ(၁၂)၊ အမှတ်(၇)၊ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၈၅၊ ဝါခေါင်လဆန်း ၂ ။ ၁၈ – ၈ – ၂ဝ၂၃၊ မြန်မာသံတော်ဆင့် (The Myanmar Herald) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။

(ယခင်အပတ်မှအဆက်)

မဖြတ်နိုင်တဲ့အရာ

ခေတ်အဆက်ဆက်က အရှက်တရား၊ အကြောက်တရားနဲ့ဆိုင်တဲ့ လူမှုရေးတရား ထိန်းသိမ်းနေထိုင်လာခဲ့ကြတဲ့ မြန်မာအမျိုးသမီးတွေဟာ အခုတော့ အမြင်မတော်၊ အကြားမတော်တဲ့ နေရာတွေမှာ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ကျွန်လုပ်စားနေကြတဲ့အဖြစ်ဟာ မဖြစ်သင့်တာ အမှန်ပါပဲ။ ဒီလို (ခုလို) ဖြစ်ခဲ့ရတဲ့ အကြောင်းအရင်းကို ကြည့်လိုက်ရင်လည်း မိမိတို့ရဲ့ တိုင်းပြည်အပေါ်မှာ ဦးဆောင်ဦးရွက်ကြတဲ့ သူတွေရဲ့ သတိမမူနိုင်မှု တွေပါပဲ။

လိင်ကျွန်၊ ငွေကျွန်၊ လူမှုကျွန် နစ်ကျွံနေကြရတဲ့ အရှင်တို့ရဲ့ မြန်မာလူမှု ဘဝအရေးဟာ အရေးမစိုက်လို့ မရတော့ပါဘူး။ အဆိုးဘက်ကို အားကြီးသွားတဲ့ လူမှုရေးကို အကောင်းဘက်ကို မတည့်ပေးနိုင်ရင် အနာဂတ် အရှင်တို့ရဲ့ မြန်မာလူမှုရေးဟာ ကြီးကျယ်တဲ့ ခက်ခဲမှုတွေ ရင်ဆိုင်နေရ လိမ့်မယ်။

ဒီရင်ဆိုင်ချက်ဟာ အပျက်ရာ အားလုံးထဲက မဖျက်နိုင်တဲ့ အရာတွေ ဖြစ်လို့ သတိကြီးစွာထား အားထုတ်ရတော့မယ်။ စာရေးနေရင်းနဲ့ ဒီအကြောင်းအရာဘက်ကို ရောက်သွားလို့ စေတနာအပိုလို့ပဲ မှတ်စေချင် ပါတယ်။

ငွေကျွန်သမားဘဝ

စီးပွားရေးအကြောင်းကို ပြန်ပြောပြပါမယ်။ အရှင်တို့ မြန်မာ့စီးပွားရေးတွေ အောင်မြင်ဖို့ မြန်မာပြည်ထုတ်ကုန်ပစ္စည်းတွေ ဈေးကွက်ကောင်းကောင်းရဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ ထုတ်လုပ်တဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေ အဆင့်အတန်းမြင့်မားဖို့ အာမခံနိုင်ဖို့ (ပေးဖို့) လိုပါတယ်။

ကုန်ချောတစ်ခု (တစ်မျိုး) ထုတ်လုပ်လို့ မြန်မာပြည် ဈေးကွက်ဟောင်းနဲ့ အောင်မြင်တဲ့စီးပွားရေးတစ်ခု (တစ်ရပ်) လို့ မယူဆနိုင်သေးပါဘူး။ အပြည်ပြည် အရပ်ရပ်က လက်ခံသုံးစွဲတဲ့ ပစ္စည်းတစ်ခုဖြစ်မှ ဈေးကွက်ကောင်းရတဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတစ်ခုလို့ သတ်မှတ်လို့ရမယ်။

ယနေ့ မြန်မာပြည်တွင်းဖြစ် ထုတ်လုပ်မှု ကုန်ပစ္စည်းတွေဟာ မြန်မာပြည် တစ်ပြည်လုံးက လက်ခံသုံးစွဲနေကြပြီလား ဆိုတာကို လေ့လာကြည့်ပါ။ မိမိ ထုတ်လုပ်တဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေ ဈေးကွက်ထဲကို အများသူငှာ သုံးစွဲနေပြီ ဆိုပေမယ့် မိမိကိုယ်ပိုင် အရင်းအနှီးတစ်ခု မိမိ ထုတ်လုပ်မယ့် (မည့်) ပစ္စည်းရဲ့တန်ဖိုးကို ငွေအား (ရင်းအား) တောင့်တင်းခိုင်မာ ပြည့်စုံ ဖို့လိုပါတယ်။ ဈေးကွက်ကောင်း တစ်ခုဖြစ်လာတဲ့ (ဝင်လာတဲ့) ပစ္စည်းဟာ နည်းဗျူဟာအဆင့် ရောက်အောင် ဈေးကွက်ဖြန့်တတ် (ရှာတတ်) ဖို့လည်း လိုပါတယ်။ ဈေးကွက်ရပေမယ့် အကြိမ် ၁၀ (တစ်ဆယ်) လောက် ဈေးကျခံရရင် အဲဒီစီးပွားရေးလုပ်ငန်းဟာ ဈေးကွက်စီးပွားရေးဖြစ်ပြီလို့သာ သိရမယ်။

ဈေးကွက်ပျက်ရင် ရှေ့ဆက်ဖို့ အားမရှိပါ။ အဲဒီလို ဈေးကွက်တစ်ခုမှာ ဖြစ်လာခဲ့ပြီဆိုရင် ကိုယ့်တွေ့ မဟာဗျူဟာ ကျင့်သုံးရမယ်။ စီးပွားရေးအရ နည်းပြန် စစ်ဆေးရမယ်။ ဈေးကွက်ရှာတဲ့၊ ကြေညာတဲ့လုပ်ငန်းတွေကို ရပ်ထားရမယ်။ ဒါမှမဟုတ် အရင်းစိုက်ထားတဲ့ ငွေအားလုံးကို ဘဏ်မှာ ရပ်ထားရမယ်။ ငွေအားသာရှိပြီး ပစ္စည်းတန်ဖိုး ဈေးကွက်ပျက်ရင် အမြတ်ပျက်တဲ့ လုပ်ငန်းလို့သာ သိထားရမယ်။

ဒါကြောင့် ယနေ့ မြန်မာပြည်မှာ ရှိကြတဲ့ ကုန်သည်တွေဟာ ဈေးကွက်ရှာ ကုန်သည်ကြီးတွေ မဖြစ်ကြသေးတော့ စီးပွားရေးအရ မပင်ပန်းကြပါဘူး။ ထုတ်လုပ်ကုန်ပစ္စည်းလုပ်ပြီး ဈေးကွက်ရှာတဲ့ ကုန်သည်ဖြစ်ရင်တော့ ပင်ပန်းကြမှာပါပဲ။ ဈေးကွက်မရမချင်း နားလို့မရပါဘူး။ ကုန်ပစ္စည်း နားထားပေမယ့် အရင်းငွေမြှုပ်ပြီး အတိုးငွေ မနိုင်ကြလို့ စီးပွားကူးသန်းကြတဲ့သူတွေ (တစ်နည်း) ဈေးကွက်ရှာတဲ့ စီးပွားရေးသမားတွေ ငွေကျွန်သမားဘဝနဲ့ အချိန်ကုန်သွားတတ်ပါတယ် ဆိုတာကို သတိပေးပါရစေ။

နိဂုံး

စကားများသော နိုင်ငံရေးသမား။
ဈေးကွက်ရှာသော ကုန်သည်
မာနကြီးသော ပညာရှိ
အမှားများသော ပုဂ္ဂိုလ်တွေကို

နီးနီးဝေးဝေးမပေါင်းအပ်သလိုပဲ စကား၊ ချေး၊ မာန၊ အမှားတွေ မများကြဘဲ ဆင်ခြင်ဉာဏ်အား နှလုံးသွင်းတတ်ဖို့ လိုပါတယ်။

သင်သာကောင်းရင် နောက်လိုက် မကောင်းစရာမရှိသလိုဘဲ လုပ်ရပ်မှန်ရင် ဘေးရန်မရှိ (မမည်) ပါဘူး။ စနစ်ကောင်းရင် ဘယ်တိုင်းပြည်မဆို မဆင်းရဲနိုင်ပါဘူး။ တိုင်းပြည်အကျိုးကို ငဲ့ကွက်ရင် ဘယ်တိုင်းပြည်အကျိုးမှ မပြည့်စုံတာ မရှိပါဘူး။ ဒါကြောင့် အရှင်တို့ရဲ့ ချစ်လှစွာသော မြန်မာပြည်ကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အသင့်တော်ဆုံးသော နိုင်ငံရေးမူဝါဒ၊ အကောင်းဆုံးသော လွှတ်တော်၊ အတော်ဆုံးသောအစိုးရ၊ အကြီးအမြတ်ဆုံးသော စီးပွားရေး၊ ဘယ်နေ့၊ ဘယ်ကာလ၊ ဘယ်အချိန်လောက်မှာ ပြီးပြည့်စုံလေမည်လဲ ဆိုတာကိုပဲ မြင်ချင်ပါတော့တယ်။ စာဖတ်ကြသူများ ကိုယ်စိတ်အေးမြကြပါစေ။

အဲးခိုး

ဘယ်နေ့ပြီးပြည့်စုံမည်လဲ? (၁) – မဟာပညာ (mahar.asia)

ဘယ်နေ့ပြီးပြည့်စုံမည်လဲ? (၂) – မဟာပညာ (mahar.asia)

ဘယ်နေ့ပြီးပြည့်စုံမည်လဲ? (၃) – မဟာပညာ (mahar.asia)

ဘယ်နေ့ပြီးပြည့်စုံမည်လဲ? (၄) – မဟာပညာ (mahar.asia)

ကရင်လူမျိုး နိုင်ငံရေး အမျိုးသားရေး

ကရင်ပြည်နယ် အလံ၊ တံဆိပ်၊ ဆောင်ပုဒ်

Post author By Mahar Admin
Post date 15/08/2023
ကွန်မင့်မရှိ on ကရင်ပြည်နယ် အလံ၊ တံဆိပ်၊ ဆောင်ပုဒ်

ပြည်နယ်အလံ

ပြည်နယ်တံဆိပ်

ပြည်နယ်ဆောင်ပုဒ်

“ဆ်ုတဝ်ဆ်ုလံင်ယ်ုအဲလ်ှ”

“ဖြောင့်မတ်ခြင်းကိုငါတို့ချစ်မြတ်နိုးသည်။”

“The Rectitude We Love”

ဆောင်းပါး နိုင်ငံရေး အဲးခိုး

KNU နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး အတွေ့အကြုံ တောင်ကလေးဆရာတော်နှင့် ဆွေးနွေးခြင်း

(တောင်ကလေးဆရာတော် (အဲးခိုး) ထံသို့ မြန်မာသံတော်ဆင့်အယ်ဒီတာ လာရောက်လျှောက်ထား မေးမြန်း (၁) မှအဆက်)

(မြန်မာသံတော်ဆင့် စာတွဲ(၁၂)၊ အမှတ်(၅)မှအဆက်)

အတွဲ(၁၂)၊ အမှတ်(၇)၊ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၈၅၊ ဝါခေါင်လဆန်း ၂ ၊ ၁၈ – ၈ – ၂ဝ၂၃၊ မြန်မာသံတော်ဆင့် (The Myanmar Herald) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးခေတ်မှ ယနေ့ နစကအစိုးရခေတ်ထိ နှစ်ပေါင်း ၇၅ နှစ်တိုင်အောင် သက်တမ်းအရှည်ကြာဆုံးနှင့် စိတ်ဓာတ်အင်အား အပြင်းထန်ဆုံး တောတွင်းလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အဖြစ် ရပ်တည်နေသော KNU အဖွဲ့နှင့် အစိုးရတို့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးခဲ့သည်မှာလည်း ယနေ့တိုင်အောင်ပင် ဖြစ်သည်။ KNU နှင့် မငြိမ်းချမ်း၍ မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း၊ အောက်ပိုင်းဒေသများ လုံခြုံရေးထိခိုက်ပျက်စီးမှုဒဏ်ကိုလည်း ပြည်သူများ နှစ်ပေါင်းကာလရှည်ကြာစွာ ခံစားခဲ့ကြရသည်။ လမ်းစဉ်ပါတီခေတ်ကို အဆုံးသတ်ခဲ့သော ၁၉၈၈ ရှစ်လေးလုံး အရေးအခင်းပြီးနောက် နိုင်ငံတော်ကို တာဝန်ယူ ထိန်းသိမ်း အုပ်ချုပ်ခဲ့သော နဝတ (တပ်မတော်) အစိုးရ၊ နအစ (တဖြစ်လည်း) နယကအစိုးရ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေ ခေတ်တွင်မတော့ KNU နာမည်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး စောဘိုမြ ရန်ကုန်မြို့တော်သို့ ခရီးပေါက် ဆိုက်ရောက်လာခဲ့ကြောင်း၊ ပြည်သူအများ သတင်းစကား အချိန်လွန်မှ သိခဲ့ရသည်။ ထိုအကျိုးဆက်ကြောင့်လည်း ယနေ့ နစကအစိုးရခေတ်တွင် KNU အဖွဲ့ ခေါင်းဆောင်ပိုင်းနှင့် တပ်မတော်၊ အစိုးရ ခေါင်းဆောင်များ တွေ့ဆုံ၍ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးနေနိုင်ကြသည်မှာ အထင်အရှားဖြစ်သည်။ KNU တို့၏ (ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီးသော) ခေါင်းဆောင်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး စောဘိုမြနှင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ခင်ညွန့်တို့ ရန်ကုန်မြို့တွင် ၂၀၀၄ ခုနှစ် နိုင်ငံတော် အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ အစိုးရ (နယက) လက်ထက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲ ဖြစ်မြောက်စေခဲ့ရာ၌ အဓိကဦးဆောင် ပါဝင်စီစဉ်ပေးခဲ့သည်မှာ နိုင်ငံတော်ဗဟိုသံဃာ့ဝန်ဆောင် ကရင်ပြည်နယ်၊ ဘားအံမြို့ တောင်ကလေးဆရာတော် အဂ္ဂမဟာသဒ္ဓမ္မဇောတိကဓဇ ဒေါက်တာ ဘဒ္ဒန္တပညာသာမိ (ယခု မြန်မာသံတော်ဆင့် ပင်တိုင်ဆောင်းပါးရှင် – အဲးခိုး )ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရ၍ ယင်း KNU အဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌ စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနှင့် မြန်မာခေါင်းဆောင်များ စတင်တွေ့ဆုံဖြစ်ခဲ့ပုံ နိုင်ငံရေးသမိုင်း ကွက်လပ်တစ်ခုကို မြန်မာသံတော်ဆင့်မှ မေးမြန်းမှတ်တမ်းတင်ခဲ့ပါသည်။

(မောင်ရေစက်)

သံတော်ဆင့် – ယခင် KNU ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဦးမူတူးဆေးဖိုး အနားယူသွားတဲ့အပေါ် ဆရာတော် ဘယ်လိုမြင်လဲဘုရား။

ဆရာတော် – ပြီးခဲ့တဲ့ ကေအန်ယူအဖွဲ့ ဗဟိုဥက္ကဋ္ဌအပြောင်းအလဲ ပြောင်းလဲမှုနဲ့ ပတ်သက်တာနဲ့ ဆရာတော်အနေနဲ့ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်တဲ့ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးမူတူးဆေးဖိုးက အသက်အရွယ်ကြီးတာလည်း ပါတာပေါ့။ ပြီးတော့ နိုင်ငံရေးကိစ္စ၊ လူမှုရေးကိစ္စ၊ ဒီအဖွဲ့အစည်းရဲ့ကိစ္စတွေမှာ ဆောင်ရွက်တဲ့၊ ဆောင်ရွက်တာ၊ ဆောင်ရွက်လုပ်ကိုင်မှု . . . ဘူးပေါ့။ အဲတော့ ကေအန်ယူဥက္ကဋ္ဌအသစ် ပြောင်းသွားတဲ့အပေါ်မှာ ဆရာတော်အနေနဲ့ ဖြစ်သင့်ပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကေအန်ယူဥက္ကဋ္ဌကြီးလုပ်ဆောင် လာခဲ့တဲ့ ဒကာကြီးမူတူးဆေးဖိုးဟာ အသက်အရွယ်ကြီးရင့်တာက တစ်ကြောင်း၊ ဒီအသင်းနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့၊ အဖွဲ့အစည်းနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ လုပ်ဆောင်မှုမှာလည်း သူ့မှာလည်းအားနည်းတာက တစ်ကြောင်း၊ အဲတော့ ပြောင်းသွားတယ်။ ပြောင်းလဲသွားတာကိုလည်း ဆရာတော်အနေနဲ့ ကြိုဆိုပါတယ်။ ကေအန်ယူအဖွဲ့ဗဟိုဥက္ကဋ္ဌ ဦးစောကွယ်ထူးဝင်းအနေနဲ့ သူဥက္ကဋ္ဌနေရာ ရသွားတာကိုလည်းပဲ ဆရာတော်အနေနဲ့ ဝမ်းသာပါတယ်။ ကြိုဆိုပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ပြောင်းလဲသင့်နေပြီ ဆိုတာကိုလည်းပဲ ဆရာတော်တို့ ဒီ ကေအန်ယူ ကွန်ဖရင့်တွေမှာ ပြုလုပ်ဖို့ရာကြာပါပြီ။ မလုပ်ဖြစ်သေးတာ ဒီကြားထဲမှာ ဒီလိုလုပ်ဖို့ ဒီလိုပြောင်းလဲသွားတာကို အင်မတန်ကောင်းပါတယ်လို့ ဆရာတော်အနေနဲ့ ဒီလိုပဲပြောချင်ပါတယ်။ ဦးစောကွယ်ထူးဝင်းက နိုင်ငံရေးကို စိတ်ဝင်စားတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးကိုလည်းပဲ သူကလည်း သူကိုယ်တိုင်ကလည်း စိတ်ဝင်စားပါတယ်။ သူ့လက်ထဲမှာ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ နိုင်ငံရေးတွေ ဆက်လုပ်မယ်လို့ . . . . လို့ဆရာတော်အနေနဲ့ ယုံပါတယ်။

သံတော်ဆင့် – စစ်ရေးမပါဘူးလား ဘုရား။

ဆရာတော် – ဦးစောကွယ်ထူးဝင်းက စစ်ရေးနဲ့ပတ်သက်တာကို အဲဒီ လောက်ထိစိတ်မဝင်စားဘူး။ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ နိုင်ငံရေးကိုသာ ပိုပြီးတော့ စိတ်ဝင်စားပါတယ်။

သံတော်ဆင့် – ဆရာတော်က အကြံမပေးတော့ဘူးလို့ အစောပိုင်းက မိန့်သွားပါတယ်။ …

ဆရာတော် – ကရင်ပြည်နယ်တစ်ခုတည်း အနေနဲ့ကတော့ ကရင်ပြည်နယ်မှာ နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခမရှိဘူး။ စီးပွားရေးပဋိပက္ခလည်းမရှိဘူး။ ငြိမ်းချမ်းရေး ပဋိပက္ခလည်းမရှိဘူး။ ဆိုတော့ ပဋိပက္ခကင်းတဲ့ဒေသ ဖြစ်တယ်။ ဒီကြားထဲမှာ ဖြစ်ပျက်လာတဲ့ ၂ဝ၂ဝ ဖြစ်ပျက်လာတဲ့ ကိစ္စဝိစ္စတွေက ပေါ်ပေါက်လာလို့သာ ကရင်ပြည်နယ်မှာ မအေးချမ်း၊ မသာယာဖြစ်နေတာ။

နိုင်ငံတော်ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ပိတ်သဟာယအဖွဲ့ဆိုတာရှိတယ် …
နဝတ၊ နယက (၂) ခေတ် နှစ်သုံးဆယ်ကျော် အစိုးရနှင့် ကေအင်န်ယူ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ဖို့ရာအတွက် အဲ့ဒီခေတ်ကာလတုန်းက တောင်ကလေးဆရာတော် ဘယ်လိုဆောင်ရွက်ခဲ့သလဲဆိုတာ သူတို့အကုန်လုံးသိပါတယ် …

တကယ်တမ်းကျတော့ ကရင်ပြည်နယ် အတွင်းထဲမှာရှိတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေ အားလုံးဟာ အေးအေးချမ်းချမ်းပဲ နေထိုင်ကြပါတယ်။ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေရော၊ ဒီဘက်အစိုးရနဲ့ ပတ်သက်တဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေ အားလုံးရော … လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေရော အေးအေးချမ်းချမ်းနဲ့ပဲ နေနေကြမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကြားထဲမှာ ပဋိပက္ခရပ်ဝန်းက ကြီးထွားလာတဲ့အခါကြတော့ အဲဒီပဋိပက္ခရပ်ဝန်းကို မွေးထုတ်လာတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေကပဲ ဒီကရင်ပြည်နယ် အတွင်းထဲမှာ နည်းပေါင်းစုံနဲ့ မကျေနပ်ချက်တွေကို ဆောင်ရွက်လုပ်ကိုင်လာလို့ ပြဿနာတွေ အနည်းငယ် ဖြစ်လာကြတာပေါ့။ တကယ်တမ်းကြတော့ ဒီပြဿနာတွေကလည်း နိုင်ငံရေးအဖြေရှာနိုင်တဲ့ တစ်နေ့ကျရင် အဆင်ပြေသွားမှာပါ။ အေးချမ်းသွားမှာပါ။

သံတော်ဆင့် – အချိန်ကာလ ဘယ်လောက်ဆိုရင် ပြေလည်သွားနိုင်လဲ။

ဆရာတော် – အချိန်ကာလ ဘယ်လောက်အထိ ခန့်မှန်းနိုင်လဲဆိုတော့ အနိမ့်ဆုံး ၂၀၂၃၊ ၂ဝ၂၄ အတွင်း လောက်ဆိုရင်တော့ ပြေလည်သွားနိုင်ပါတယ်။ …

သံတော်ဆင့် – နိုင်ငံတော်ကနေ ဘွဲ့တံဆိပ်တွေ ပေးတဲ့အခါမှာ ဆရာတော်ကို သီရိပျံချီဘွဲ့ ပထမဆုံး ဘာလို့ပေးတယ်လို့ ဆိုတာသိရင် မိန့်ကြား ပေးပါဘုရား။

ဆရာတော် – ဆရာတော့်အနေနဲ့ကတော့ နိုင်ငံရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ဆောင်ရွက်ချက်တွေ မရှိပါဘူး။ ဆရာတော်ရဲ့ အမေ၊ ဆရာတော်ရဲ့ ခမည်းတော်၊ ဆရာတော့်ရဲ့မယ်တော်ကတော့ သူတို့ခေတ်နဲ့ သူတို့ အချိန်တုန်းက နိုင်ငံတော် လွတ်လပ်ရေးရဖို့ရန်အတွက် ကြိုးပမ်းအားထုတ် ဆောင်ရွက်တဲ့အထဲမှာ အဖေသည်။ ခမည်းတော်သည် သခင်။ မယ်တော်ကျပြန်တော့လည်းပဲ သခင်မ။ နိုင်ငံတော်လွတ်လပ်ရေး ကြိုးပမ်းအားထုတ်တဲ့အထဲမှာ မိခင်နဲ့ဖခင်။ ခမည်းတော်နဲ့ မယ်တော်တို့ကတော့ သူတို့တွေက နိုင်ငံတော်လွတ်လပ်ရေး ဆောင်ရွက် ခဲ့ကြတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေဆိုတော့ ဝံသာနု ရက္ခိတ၊ ဝံသာနုခေတ် တစ်လျှောက်လုံးက သခင်မျိုးဟေ့ ဒို့ မြန်မာဆိုတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်တယ်။ ဆရာတော်အနေနဲ့ ကတော့ သီရိပျံချီဘွဲ့ ရဖို့၊ မရဖို့ ဆိုတာထက် ဆရာတော့်အနေနဲ့ ပထမဦးဆုံး ဘာမှမသိခဲ့ဘူး။ နိုင်ငံတော်က ကြေညာလိုက်တဲ့ အခါကျတော့ တောင်ကလေးဆရာတော်လည်း ပါတယ်ဆိုတဲ့အခါကျတော့ ဆရာတော်ကလည်း ပြန်လေ့လာတယ်။ ဒီ သီရိပျံချီဘွဲ့ကို ရဟန်း သံဃာတော်တွေ၊ ဗုဒ္ဓဘာသာရဟန်း သံဃာတော်တွေ ချီးမြှင့်ခဲ့တာမရှိခဲ့ဘူး ဆိုတာတော့ အဲဒါလည်း တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီသီရိပျံချီ ချီးမြှောက်မှု ပြုလိုက်တဲ့ကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ဆရာတော်တို့ နိုင်ငံတော် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် နဝတ၊ နအဖခေတ် တစ်လျှောက်လုံးမှာ ဆရာတော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံတော်မှာ မြန်မာနိုင်ငံတော် ငြိမ်းချမ်းရေးမိတ်သဟာယ ဆိုတာရှိပါတယ်။ အဲဒီ နိုင်ငံတော်ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ မိတ်သဟာယအဖွဲ့မှာ ခရစ်ယာန်ဆရာတော်တွေနဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာဆရာတော်တွေ ဖွဲ့စည်းပြီးမှ တိုင်းပြည်မှာ အနာဂတ်ကာလ ငြိမ်းချမ်းသွားအောင် ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းတွေမှာရှိတဲ့ ခရစ်ယာန်ဘုန်းတော်ကြီးနဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းတော်ကြီး ဆောင်ရွက်တဲ့ အသင်းအဖွဲ့ဆိုတာရှိတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ ဒီ နိုင်ငံတော်ကပေးတဲ့ သီရိပျံချီဘွဲ့သည် မြန်မာနိုင်ငံတော် မိတ်သဟာယ၊ ငြိမ်းချမ်းရေး မိတ်သဟာယက ပါဝင်တဲ့ပုဂ္ဂိုလ်တွေ ကြည့်ပြီးတော့ သီရိပျံချီဘွဲ့ချီးမြှင့်တယ်လို့ ဆရာတော်တို့ အဲဒီအတိုင်းသိရပါတယ်။ ဆရာတော် ကရင်ပြည်နယ်မှာ ဆရာတော်ပါပါတယ်။ ကချင်ပြည်နယ်မှာ သိက္ခာတော်ရဆရာတော် … စသည်အားဖြင့် ပါဝင်ပါတယ်။ ဒါ ဆရာတော်တို့ အနေနဲ့ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံတော်ငြိမ်းချမ်းရေး မိတ်သဟာယအဖွဲ့အနေနဲ့ နိုင်ငံတော်က ချီးမြှင့်တယ်လို့ ဆရာတော်က ယူဆတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လည်းဆိုတော့ နဝတခေတ် တစ်ခေတ်၊ နယကခေတ် တစ်ခေတ်။ ဒီ ခေတ် ၂ ခေတ်စလုံးကို ဆရာတော်တို့ကိုယ်တိုင်က နှစ်ပေါင်း ၃ဝ ကျော် မြန်မာနိုင်ငံငြိမ်းချမ်းသွားအောင် ငြိမ်းချမ်းရေးကို လိုက်လံပြီးတော့ နိုင်ငံရေးငြိမ်းချမ်းရေးကို ဆောင်ရွက်တဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းတော်ကြီး၊ ခရစ်ယာန်ဘုန်းတော်ကြီး အဲဒီအသင်းက ဖြစ်ပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေး မိတ်သဟာယအဖွဲ့ဆို တာရှိတယ်။ အေး အဲဒါကို ကြည့်ပြီးတော့ပဲ ပေးသင့်တယ်ထင်လို့ ပေးတယ်လို့ပဲ ဆရာတော်ကတော့ ယူဆတယ်။

သံတော်ဆင့် – အဲဒီအဖွဲ့လည်း အခုထိရှိနေတုန်းပဲပေါ့နော်။

ဆရာတော် – မြန်မာနိုင်ငံမိတ်သဟာယအဖွဲ့က မရှိတော့ဘူး။ ဘာလို့လည်းဆိုတော့ အသက်ကြီးသွားကြပြီ။ ကွယ်လွန်သွားကြပြီ။ အဲ ကရင်ပြည်နယ်မှာဆိုရင် ဦးဇင်းတစ်ပါးလောက်၊ နှစ်ပါးလောက်ပဲ ကျန်တော့တယ်။ ကျန်တာတော့ ကွယ်လွန်ကုန်ပြီ။ ငြိမ်းချမ်းရေးမိတ်သဟာယအဖွဲ့မှာ ဆရာတော်တို့ လုပ်ဆောင်ကြတာ။ ယနေ့အထိ ကချင် ပြည်နယ်မှာရှိပါသေးတယ်။

သံတော်ဆင့် – အဲဒီတုန်းက ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဘိုမြနဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော် ခေါင်းဆောင်တွေ ရန်ကုန်မြို့မှာ တွေ့ ဆုံဆွေးနွေး ခဲ့ကြတဲ့ကိစ္စ။

ဆရာတော် – ဆရာတော်တို့လုပ်ဆောင်ခဲ့တာ။

သံတော်ဆင့် – အဲဒီ ငြိမ်းချမ်းရေး မိတ်သဟာယအဖွဲ့က လုပ်ဆောင်ခဲ့တာလား။

ဆရာတော် – အဲဒီ မိတ်သဟာယအဖွဲ့အပါအဝင် ဆရာတော်တို့ လုပ်ဆောင်ခဲ့တာ။ အဲဒီအစီအစဉ်အားလုံးသည် ဆရာတော်ကိုယ်တိုင်က ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဘိုမြရယ်၊ နဝတ၊ ၂၀၀၄ မတိုင်ခင်မှာ ဆရာတော်ကိုယ်တိုင်က အကုန်လုံးလုပ်တာဖြစ်ပါတယ်။

သံတော်ဆင့် – အဲဒီတုန်းက အတွင်းရေးမှူး ၁ နဲ့လေ။

ဆရာတော် – အတွင်းရေးမှူး ၁ နဲ့။

သံတော်ဆင့် – ရန်ကုန်မြို့ထဲမှာ တွေ့တာလား။

ဆရာတော် – ရန်ကုန်မြို့ထဲမှာ တွေ့ပါတယ်။ အင်းလျားကန်ဟိုတယ်မှာ တွေ့ကြပါတယ်။ အဲဒီ အစီအစဉ်အားလုံးသည် ဆရာတော်ကိုယ်တိုင် ရေးဆွဲထားတဲ့ ဆရာတော်ကိုယ်တိုင် ရေးဆွဲထားတဲ့ အလုပ်မှန်သမျှ ဆရာတော် ကိုယ်တိုင်စီစဉ်ထားတဲ့ အလုပ်တွေပါ။

သံတော်ဆင့် – ဗိုလ်ချုပ်ကြီး စောဘိုမြ ကွယ်လွန်သွားပြီးနောက် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး တာမလာဘော တက်လာတဲ့ အခါကျတော့ရော လုပ်ဖြစ်သေးလား။

ဆရာတော် – ဗိုလ်ချုပ်ကြီး တာမလာဘော မတက်လာခင်ကတည်းကိုက အဲဒီ အစီအစဉ်လုပ်ဆောင်ခဲ့တာပါ။

သံတော်ဆင့် – ဦးတာမလာဘော ရော ရန်ကုန်လာခဲ့လားဘုရား။

ဆရာတော် – တာမလာဘော မရောက်ခဲ့ဘူး။ ….. မရောက်ခဲ့ဘူး။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးစောမူတူးတစ်ယောက်ပဲ ရောက်ခဲ့တယ်။ ကျန်တဲ့အဖွဲ့အစည်းပါ ပါတာပေါ့။ ကော်သူလေးကအစ အကုန်ပါပါတယ်။ ဆရာတော်ငြိမ်းချမ်းရေး သွားရောက်ပြီးတော့ ဟောနေတဲ့အချိန်မှာ ဒီ နဝတအစိုးရနဲ့ ကေအန်ယူတွေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ဖို့ရာအတွက်ဆရာတော်က အကြိမ်ကြိမ်သွားပြီးတော့ ကေအန်ယူ ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင် တစ်ယောက်ရဲ့အိမ်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ပတ်သက်တာ ဆရာတော် တရားဟောခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီငြိမ်းချမ်းရေးတရား ဟောနေတဲ့အချိန်အခါမှာ ကေအန်ယူဥက္ကဋ္ဌ မူတူးဆေးဖိုး၊ စောမူတူးဆေးဖိုးက အဲဒီအချိန်တုန်းက အကြီးအကဲမဖြစ်သေးဘူး။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးအရာမှာ မရှိသေးပါဘူး။ အဲဒီအိမ်မှာ ဆရာတော် တရားဟောနေရင်းနဲ့ နိုင်ငံရဲ့ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ တရားဒေသနာကို ဟောနေရင်းနဲ့ ဥက္ကဋ္ဌကြီးမူတူးဆေးဖိုး ကိုယ်တိုင်က မျက်ရည်ကျပြီးတော့။ ဆရာတော်ရဲ့ရှေ့မှာ မျက်ရည်ကျပြီးတော့။ လူသူလေးပါးရှေ့မှောက်မှာ မျက်ရည်ကျပြီးတော့ ဒီငြိမ်းချမ်းရေးဟာလုပ်မှ ဖြစ်မယ်ဆိုတာကို သူကိုယ်တိုင် ထုတ်ပြောခဲ့တယ်။ ဆရာတော် ကိုယ်တိုင်လည်း မြင်ခဲ့ရတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ ဒီ နဝတ၊ နအဖအစိုးရနဲ့ ကေအန်ယူနဲ့ဟာ ငြိမ်းချမ်းရေးဟာ အဲဒီကနေစပြီးတော့ အကောင်အထည် ဖော်ခဲ့တာ။ အဲဒီကနေစပြီးတော့ ခရီးရောက်သွားတော့ ၂ဝ၁ဝ အစိုးရ ပေါ်လာတဲ့အခါ ကျတော့လည်း ဆရာတော်က ဒီကြားထဲမှာ သက်သေအနေနဲ့ ဆရာတော်က ဆောင်ရွက်တဲ့အနေနဲ့ပဲ၊ ကျန်တဲ့ ဒကာတွေကလည်း ငြိမ်းချမ်းရေးပွဲစားတွေက ဝင်ဝင်လာတဲ့အခါကျတော့ ဆရာတော်တို့က အေးဆေးနေတယ်။ ရဟန်းသံဃာတွေဆိုတော့။ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် အေးဆေးနေလိုက်တယ်။ ကျန်တဲ့လူတွေကတော့ သူ့ဟာသူဝင်ပြီးတော့ သူ့ဟာသူ နေရာယူကြတယ်။ နေရာယူကြတယ်။ နေရာလုကြတယ်။ အဲလိုပေါ့။ နောက်ပြီးတော့ သူ့ဟာသူ သွားကြတာပဲ။

သံတော်ဆင့် – အဲဒါကတော့ လူတွေ ဖြစ်သွားတာပေါ့။

ဆရာတော် – လူတွေဖြစ်သွားကြတာ။ ဆရာတော်တို့ကတော့ ကိုယ့် ဣန္ဒြေနဲ့ကိုယ် အေးဆေးပဲနေမယ်။ အဲတော့ ဆရာတော်မှာ ဒီ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆောင်ရွက်တဲ့ကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကေအန်ယူအဖွဲ့အစည်းတွေ အားလုံးနီးပါး၊ ဒါပေမယ့် အခု ကေအန်ယူ တက်လာပြီးတဲ့နောက်ပိုင်း ကေအန်ယူတွေကတော့ သိတာမဟုတ်ဘူး။ ကွယ်လွန်သွားတဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မြ။ ဗိုလ်ချုပ်မောင်မောင်၊ ဗိုလ်ချုပ်ရွှေဆိုင်း၊ ဗိုလ်ချုပ်တန်တဘော၊ ဖဒိုမန်းရှာ။ အဲဒီခေတ်ကာလတုန်းက တောင်ကလေး ဆရာတော်နဲ့ ဘယ်လို ဆောင်ရွက်ထားခဲ့သလဲဆိုတာ သူတို့ အကုန်လုံး သိပါတယ်။

သံတော်ဆင့် – ဗိုလ်ချုပ်ထိန်မောင် ငြိမ်းချမ်းရေးယူတော့ရော ဆရာတော် လုပ်ပေးတာပဲလား။

ဆရာတော် – ဒကာကြီးဦးထိန်မောင်က နောက်ပိုင်းမှ ဝင်ပါတယ်။ နောက်ပိုင်းက ဝင်တယ်။ ဦးထိန်မောင်လည်းပဲ ဆရာတော်နဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖိတ်ခေါ်တဲ့အချိန်တုန်းက ငြိမ်းချမ်းရေး သွားဆွေးနွေးတဲ့အချိန်မှာ သူတို့အကုန် ပါပါတယ်။

သံတော်ဆင့် – ဆရာတော်အဲဒီကို သွားတရားဟောတဲ့အချိန်မှာ အခုဗိုလ် ချုပ်ကြီးလုပ်နေတဲ့ ဦးစောဂျော်နီရှိပါလား။

ဆရာတော် – အမ်း ဂျော်နီက သူက ငယ်သေးတယ်။ ငယ်တဲ့အခါကျတော့ သူတော့ သူကတော့ အပြင်အနေနဲ့က နားထောင်တဲ့အနေနဲ့တော့ ပါပါတယ်။ ဆွေးနွေးတဲ့အထဲမှာ သူကတော့ မပါသေးဘူး။

သံတော်ဆင့် – သူကတော့အတွင်း သိနေမှာပေါ့။

ဆရာတော် – သိပါတယ်။ သူကတော့ သိပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးဟောပြော ပွဲလုပ်တဲ့အချိန်မှာ သူတို့သိပါတယ်။

(မောင်ရေစက်)

ဆရာတော် နိုင်ငံရဲ့ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ တရားဒေသနာကို ဟောနေရင်းနဲ့ ဥက္ကဋ္ဌကြီး မူတူးဆေးဖိုးကိုယ်တိုင်က ဆရာတော်ရဲ့ရှေ့မှာ … လူသူလေးပါးရှေ့မှောက်မှာ မျက်ရည်ကျပြီးတော့ ဒီငြိမ်းချမ်းရေးဟာလုပ်မှ ဖြစ်မယ်ဆိုတာကို သူကိုယ်တိုင်ထုတ်ပြောခဲ့တယ် … အခုဗိုလ်ချုပ်ကြီး စောဂျော်နီက ငယ်သေးတယ်။ သူက နားထောင်တဲ့အနေနဲ့တော့ ပါ, ပါတယ် …

စီးပွားရေး ဆောင်းပါး နိုင်ငံရေး ပထဝီနိုင်ငံရေးနှင့်စီးပွားရေး အဲးခိုး

ဘယ်နေ့ပြီးပြည့်စုံမည်လဲ? (၄)

Post author By Aee Koe
Post date 03/08/2023
ကွန်မင့်မရှိ on ဘယ်နေ့ပြီးပြည့်စုံမည်လဲ? (၄)

အဲးခိုး

မြန်မာအစိုးရကို အကြံပြုချင်တာက အကျိုးအမြတ်ထုတ်ယူတဲ့ ကုန်သည်ကြီးတွေကို စီးပွားရေး မူဝါဒကောင်းကောင်းနဲ့ ချမှတ်ပေးပြီး စစ်မှန်တဲ့ စီးပွားရေးတွေကို လုပ်ကြဖို့တိုက်တွန်းပါရစေ …

အတွဲ(၁၂)၊ အမှတ်(၆)၊ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၈၅၊ ဒုတိယဝါဆိုလပြည့်ကျော် ၃ ။ ၄ – ၈ – ၂ဝ၂၃၊ မြန်မာသံတော်ဆင့် (The Myanmar Herald) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။

(ယခင်အပတ်မှအဆက်)

အခြေခံဥပဒေအတိုင်း အုပ်ချုပ်ပါ

တိုင်းပြည်တစ်ပြည်ဟာ ဝင်ငွေနည်းပါးပြီး ကုန်ထုတ်လုပ်မှုမရှိရင် အရာခပ်သိမ်း ပူပန်ရမှာပါပဲ။

အမြတ်ငွေထဲက ဝင်ငွေတိုးအောင် စီးပွားရေးအကွက်အကွင်း ဘယ်လိုဖန်တီးရမယ်ဆိုတာကို အစိုးရအဖွဲ့အစည်း ဖြစ်တဲ့သူတွေက သိရမယ်။ ဒါမှမဟုတ်ဘဲ ပြည်သူ့စီးပွားရေး ကုန်သည်ကြီးတွေက သိရမယ်။ တိုင်းပြည်တစ်ပြည်မှာ ပညာတတ် ဒီမိုကရက်တစ်တွေ များများရှိဖို့လိုသလို ကုန်သွယ်ရေးမှာလည်း နိုင်ငံရေးအမြင်ရှိတဲ့ ကုန်သည်ကြီးတွေဖြစ်ဖို့ လိုပါတယ်။ စီးပွားရေးပညာအကြောင်း (မသိ) နားမလည်ဘဲ ယဉ်ကျေးမှုမတူညီတဲ့ တစ်ပါးနိုင်ငံသားတွေကို ခေါ်ယူပြီး တိုင်းပြည်ကို အုပ်ချုပ်စေတာကတော့ မလုပ်သင့်တဲ့အလုပ်ပါပဲ။ တိုင်းပြည်တိုင်းရဲ့ အတွင်းရေးဟာ ပေါက်ကြား (ဖောက်ပြား) လို့မရပါ။ (မပေါက်ကြားရပါ။)

တိုင်းပြည်တစ်ပြည်ဟာ ပြည်သူ့အာဏာပိုင် ယဉ်ကျေးမှုတွေ ရှိရမယ်။ ထုံးတမ်းစဉ်လာကောင်းတွေနဲ့ နေရမယ်။ အမျိုးသားရေးအပေါ် သစ္စာရှိသော (တည်သော) နိုင်ငံတော်တစ်ခု တည်ထောင်နိုင်ဖို့အတွက် ရိုးသားဖြောင့် တည်ကြည်ကြတဲ့သူတွေ ဖြစ်ရမယ်ဆိုတာကို နိုင်ငံ့ဝန်ကို ထမ်းရွက်ကြမယ့်သူတွေ သိထားရမယ်။ မြန်မာပြည်ဟာ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ရပ်တည်မယ်ဆိုရင် ပြည်သူတိုင်း ဒီမိုကရက်တစ် ဖြစ်ရမယ်။ ယနေ့ ကမ္ဘာအရပ်ရပ်မှာရှိကြတဲ့ တိုင်းပြည်တွေကို ကြည့်လိုက်ပါ။ သူတို့တိုင်းပြည် အတွက်နှင့် အုပ်ချုပ်တဲ့ အခြေခံဥပဒေ တွေနဲ့ပဲ အုပ်ချုပ်နေကြတယ် မဟုတ်လား။ အခြေခံဥပဒေအတိုင်း မအုပ်ချုပ်တဲ့ တိုင်းပြည်တွေကို ကြည့်လိုက်ပါ။ ရုန့်ရင်းဆန်ခတ်မှုတွေ၊ အာဏာသိမ်းမှုတွေ၊ တော်လှန်ပုန်ကန်မှုတွေ၊ အဆက်မပြတ်ဖြစ်လို့ နိုင်ငံပြိုကွဲစရာ အကြောင်းအရင်းတွေပါ ဖြစ်နေကြလို့ အမျိုးမျိုး ပဋိပက္ခတွေနဲ့ ပြဿနာတွေနဲ့ ဖြစ်နေကြရတယ် မဟုတ်လား။ မြန်မာပြည်လည်း အခြေခံဥပဒေကို မလေးမခံတဲ့ပုံစံနဲ့ အုပ်ချုပ်ကြလို့ တိုင်းပြည်ဟာ ထင်သလိုဖြစ်မလာဘဲ မထင်မှတ်ခဲ့တာတွေ ဖြစ်လာခဲ့ရတယ် မဟုတ်လား။ ဒါကြောင့် အာဏာရသူတိုင်း အာဏာကို အလွဲမသုံးဖို့ သတိပေးပါရစေလားပါ။

လူမှုစီးပွားရေး

ဒီစာကိုရေးနေတဲ့အချိန်မှာပဲ ဆူဘန်ဒရီယို (အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၊ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး)နဲ့ လီကွမ်ယူ (စင်္ကာပူဝန်ကြီးချုပ်) နှစ်ဦး (နှစ်ယောက်) တစ်နေရာမှာ တွေ့ဆုံကြတဲ့ အကြောင်းကို သွားပြီး သတိရမိတယ်။

“စင်္ကာပူက မိုးထိတိုက်တွေကို ကြည့်စမ်းပါဦး၊ ဒီအဆောက်အအုံတွေကို အင်ဒိုနီးရှားငွေကြေးတွေနဲ့ ဆောက်ထားခဲ့တာလေ။ အင်ဒိုနီးရှားက ခိုးယူသွားတဲ့ ငွေတွေပေါ့။ မှောင်ခိုလုပ်ငန်းနဲ့ ခိုးသွားတဲ့ ငွေတွေပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် ကိစ္စမရှိပါဘူး။ တစ်နေ့ကြရင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံက ဒီကို လာရောက်စောင့်ရှောက်ရမှာပါ။ အဲဒီအခါကျမှတော့ ဒါတွေ အမှန်တိုင်းပြန်ဖြစ်အောင် လုပ်ရမှာပေါ့။”

ဆိုတဲ့ စကားလေးပါ။ မှောင်ခိုလုပ်ငန်းကနေ တစ်ဆင့် ငွေကြေးတွေ ခိုးယူသွားတယ်ဆိုတဲ့ ဆူဘန်ဒရီယိုစကားဟာ အရှင်တို့ တိုင်းပြည်လည်း (တစ်ချိန်က) ယခုလည်း ကြီးကြီးကျယ်ကျယ် ခံစားနေကြရတယ် မဟုတ်လား။ အဲဒီလို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုရတဲ့ ခေါင်းဆောင်မျိုးလို အရှင်တို့ တိုင်းပြည်မှာ မရှိခဲ့သလို အဲဒီလို အမြင်ရှိတဲ့ခေါင်းဆောင်တွေ မမြင် (မတွေ့) ရသလောက်ပါပဲ။

မှောင်ခိုလုပ်ငန်းကနေတစ်ဆင့် ငွေကြေးတွေ အမြတ်ယူစားထားကြတဲ့ ကုန်သည်ပွဲစား၊ အစိုးရအမှုဆောင်လူကြီး၊ အမတ်မင်းတွေ ကမ္ဘာပေါ်မှာ မရှားသလောက်ရှိနေသလိုပဲ ယနေ့အရှင်တို့ တိုင်းပြည်မှာလည်း အကြီးအကျယ် လုပ်စားနေကြတဲ့ ဒီအလေ့အထတွေဟာ ပယ်သတ်သင့် ကြတယ် မဟုတ်လား။ တရားဝင်စည်းနဲ့၊ ကမ်းနဲ့၊ ဘောင်နဲ့ ကုန်သွယ်တာမက တိုင်းပြည်အတွက် ဘဏ္ဍာတိုးတက် ပါတယ်မဟုတ်လား။

အရှင်တို့ရဲ့ လူနေမှုဘဝအခြေအနေဟာ ဘယ်လောက်အထိ ဆိုးဝါးနေကြ ပြီလဲဆိုတာ အားလုံးအသိပါပဲ။ လူမြင်ကွင်းအလယ် တူးမြောင်းထဲမှာ ရေချိုး၊ အဝတ်လျှော်၊ ဆန်ဆေး၊ ရေသောက်၊ စားသောက်နေထိုင်ကြတဲ့ အပြုအမူဟာ လူသားနဲ့ တူတန်တဲ့ အပြုအမူတွေ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် တိုင်းပြည်ကို အုပ်ချုပ်တဲ့အစိုးရ (မြန်မာအစိုးရ) ကိုအကြံပြုချင်တာက အကျိုးအမြတ် ထုတ်ယူတဲ့ ကုန်သည်ကြီးတွေကို စီးပွားရေးမူဝါဒ ကောင်းကောင်းနဲ့ ချမှတ်ပေးပြီး စစ်မှန်တဲ့ စီးပွားရေးတွေကိုလုပ်ကြဖို့ တိုက်တွန်းပါရစေ။

ဒေသလူငယ်ရေးရာ

နောက်တစ်မျိုးတင်ပြချင်ပါသေးတယ်။ အရှင်တို့ နေထိုင်တဲ့ ကရင်ပြည်နယ်ဟာ ဒေသစီးပွားရေးအရ ကြီးကျယ်တဲ့ လုပ်ငန်းကြီးတွေ မရှိပါဘူး။

အေဒီ ၁၉၈၈ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ကရင်ပြည်နယ် လူဦးရေဟာ အလျင်အမြန် တိုးနှုန်းမြန်ဆန်လာတာကြောင့် ပြည်နယ်ထဲက လူမှုရေးကိစ္စတွေဟာ အခက်အခဲတွေ အမျိုးမျိုးပဲ တွေ့ရတယ်။ အထူးသဖြင့် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင် မိသားစုတွေက အဆပေါင်းများစွာ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်လာ ကြတာကြောင့် အလုပ်လက်မဲ့ပြဿနာတွေက တဖြည်းဖြည်း များပြား လာနေတာကို တွေ့ရတယ်။ အဲဒီအထဲမှာ အရွယ်ရောက်တဲ့ လူငယ်၊ လူရွယ်တွေက ပညာရေးကို စိတ်ပါဝင်စားမှုမရှိကြဘဲ ငွေကြေးနောက်ကိုပဲ အားခဲရှာဖွေနေကြလိုတဲ့ စိတ်တွေများကြတယ်။ တချို့ လူငယ်တွေက အလုပ်အကိုင်တွေကို စိတ်မဝင်စားကြဘဲ မူးယစ်လောကသား ဘဝ ဖြစ်သွားကြတယ်။ အထိန်းမဲ့ အကွပ်မဲ့တဲ့ ကလေးတွေဖြစ်ပြီး လေလွင့် ဆုံးရှုံးခဲ့တာတွေ တွေ့ရတယ်။

ဒီလိုမျိုးမဖြစ်အောင်

လူငယ်ဆိုင်ရာ တရားဥပဒေမူဝါဒတွေ ပြဋ္ဌာန်းပြီး ထိန်းသိမ်း စောင့်ရှောက်သင့်တယ်။ လေလွင့်ယွင်းပါးသွားကြတဲ့ ကလေးတွေကို ကြည့်ပြီး မိဘတွေဘက်ကလည်း ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်မှု နည်းပါးနေသလို နိုင်ငံတော်အစိုးရတွေ ဘက်ကလည်း အရေးစိုက်မှု နည်းပါးနေကြတာတွေ တွေ့ရတယ်။ ဒီလိုပဲ အားထုတ်မှု၊ အရေးစိုက်မှု မရှိကြရင် မြန်မာပြည်မှာ မူဝါဒကင်းမဲ့နေကြမယ့် (မည့်) ကလေးတွေ များပြားကြပြီး သိမ်းမနိုင်၊ ထိန်းမနိုင်ဘဲ ရှိတော့မယ်။ ထွေထွေထူးထူး (ရှည်ရှည်ဝေးဝေး) မပြောလိုတော့ ပါဘူး။ မိဘမဲ့တဲ့ကလေးတွေ၊ စွန့်ပစ်ခံကလေးတွေ မြန်မာပြည်မှာ ဘယ်လောက်အထိ များပြားနေကြပြီလည်း ဆိုတာကို မိဘမဲ့ကလေးဂေဟာ သို့မဟုတ် ရင်ခွင်မဲ့ ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းတွေမှာ ဘယ်လောက်ကာကွယ် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက် ပေးခဲ့ရပြီလဲဆိုတာ ပြည်သူတွေအသိပါပဲ။ အနာဂတ်လူငယ်လေးတွေ ဘဝအတွက် မိဘနဲ့ နိုင်ငံတော်ထိန်းသိမ်းပြုပြင် စောင့်ရှောက်ပေးကြဖို့ အသိပေးတိုက်တွန်းပါတယ်။

လက်ဦးအုပ်ထားမှုစနစ် သတိပြု

စီးပွားရေးအကြောင်းရေးနေရင်နဲ့ လူငယ်ရေးရာအကြောင်း ပါဝင်သွားလို့ စာဖတ်သူများ အရှင့်ကို နားလည်ခွင့်လွှတ်ပေးကြပါ။ မလေးစားလို့ မဟုတ်ပါ။ ဆက်စပ်မိတဲ့ ကိစ္စတွေကြောင့်ပါပဲ။ အရှင်က အာဆီယံဒေသဆိုင်ရာ စီးပွားရေးအကြောင်းတွေ ဒီလို (ခုလို) ရေးပြတော့ သက်ဆိုင်ကြတဲ့သူတွေက အရှင့်ကို အမြင်ကြည်လင်ကြမယ်မထင်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ (ဒါပေမယ့်) နိုင်ငံတော်ဆိုင်ရာ အကြောင်းအရာတွေဟာ နိုင်ငံတိုင်းမှာ ထိန်းသိမ်းကာကွယ် စောင့်ရှောက်ပိုင်ခွင့်ရှိကြတာကြောင့် ဝေဖန်ရေးသားတာပါ။

မကြာမီ ၂၀၁၉ ခုနှစ်ရောက်ရင် အိမ်နီးနားချင်းနိုင်ငံတွေဟာ သူတို့ရဲ့ စီးပွားရေး အချက်အချာတွေကို နိုင်ငံနယ်နိမိတ် (နယ်စပ်နယ်နိမိတ်) နယ်ခြားမြို့တွေမှာ အဓိကထားပြီးတော့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်ကြတော့မယ်။ မသိကြတဲ့သူတွေကတော့ ဒေသဆိုင်ရာ စီးပွားရေးအကွက်ပဲလို့ပဲ ထင်နေကြမယ်။ နိုင်ငံရေးအမြင်နဲ့ ပြောရရင်တော့ အရင်းရှင်လက်သစ်တွေ လက်ဦးအုပ်ထားမှု စနစ်အတွက်ပါပဲ။

ဒီအမြင်လေးကို ဥပမာအနေနဲ့ ကြည့်လိုက်ပါ။

(၁) ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံဘက်၊ အန်ကောဒေသ ဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် ကားလမ်း၊ ရထားလမ်း၊ နယ်စပ်စီးပွား ရေးလမ်းအဖြစ် ကမ္ဘောဒီးယားဘက်မှာ ဖောက်လုပ်ထားတာတွေ၊

(၂) မြန်မာပြည်ဘက်မှာ ကရင်ပြည်နယ်၊ မြဝတီလမ်း၊ တနင်္သာရီ၊ ထားဝယ်လမ်း၊ တိုးချဲ့ဖောက်လုပ်မှု စီစဉ်ခဲ့တာတွေဟာ စီးပွားရေးအကွက် အကွင်းတွေအတွက်ပါသလို ဒေသအတွင်း လုံခြုံရေးအတွက်လည်း ပါဝင်ပါတယ်။

ဒီလမ်းတွေကောင်းသွားလို့ စီးပွားရေး ဝါးမျိုမယ့်သူတွေ ဘယ်လောက် များပြားလာကြမည်လည်း (မလဲ) ဆိုတာ လူတိုင်းတော့ သိကြမယ် မထင်ပါဘူး။ ဒီဒေသတွေဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်နှစ်စုကာလက ဘာမှ မဖွံ့ဖြိုးသေးပေမယ့် ခုတော့ ထင်နေတာထက်ပိုပြီးတော့ ကြီးကျယ်လာတယ်။

အာဆီယံဒေသ စီးပွားရေးသမားတွေက ထဲထဲဝင်ဝင် ရောက်လာကြလို့ ဌာနေလုပ်ငန်းရှင်ပေါက်စတွေက မယှဉ်နိုင်သလို ဖြစ်နေပြီဆိုတာ ပြည်သူတွေအသိပါပဲ။ ဥပမာ ထားဝယ်ရေနက်ဆိပ်ကမ်းကြီး အကောင်အထည်ဖော်လို့ အောင်မြင်ရင် (ပြီးစီးရင်) ဌာနေစီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်တွေ ယှဉ်နိုင်မယ်မထင်ဘူး။ ဒါကြောင့် မြန်မာ့စီးပွားရေး အချက်အချာ (အချဲ့အချာ) ကျတဲ့ နေရာဒေသတိုင်းလိုလိုမှာ ဌာနေလုပ်ငန်းရှင်တွေ အရင်းအနှီးများများ အားကောင်းဖို့လိုတယ်ဆိုတာ သိထားဖို့ပါပဲ။

စိတ်မချမ်းသာမိ

ဒီနေ့ ဒီအချိန်မှာ မြန်မာဘက်ကဒေသ အတော်များများဟာ နယ်စပ်ဒေသ (နယ်ခြားမြို့တွေ) မှာ မြို့ပြငယ်တွေတည်နေကြပြီး (အရင်းများကြတဲ့ သူတွေနဲ့ပေါင်းပြီး) စီးပွားဖြစ်လုပ်ငန်းတွေ လုပ်ကိုင်နေကြတယ်။

ဒေသထွက်ကုန် အရင်းအနှီးလုပ်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေမပါဘဲ အလောင်းအစား ကစားတဲ့မြို့ငယ် (မြို့ပြ) တွေလုပ်ကိုင်လာကြတယ်။ ဒီတိုးတက်မှုဟာ ဒေသထွက်ကုန်တွေ မထိခိုက်ပေမယ့် လူတွေရဲ့ အကျင့်စာရိတ္တနှင့်ဆိုင်တဲ့ အရင်းအမြစ်တွေတော့ မတွေးဝံ့စရာပါဘဲ။ လူကုန်ကူးမှုထက် ဆိုးသွမ်းကြတဲ့ လူမှုဆိုင်ရာကိစ္စတွေ နည်းပေါင်းစုံ ဖြစ်ပျက်နေကြတယ်။ အရွယ်ငယ်၊ အရွယ်ရှိ အမျိုးသမီး အသီးသီးတွေကလည်း လိင်မှုကိစ္စတွေ အမျိုးမျိုးဖြစ်ပျက်ကြလို့ မကောင်းသတင်းတွေလည်း လူမှုမီဒီယာတွေပေါ်မှာ ပျံ့နှံ့နေကြတယ်။ မြင်ရ၊ ကြားရ၊ သိရလို့၊ မချမ်းသာ မိတာ (မိပါ) အမှန်ပါပဲ။

(ဆက်ရန်)

ဘယ်နေ့ပြီးပြည့်စုံမည်လဲ? (၁) – မဟာပညာ (mahar.asia)

ဘယ်နေ့ပြီးပြည့်စုံမည်လဲ? (၂) – မဟာပညာ (mahar.asia)

ဘယ်နေ့ပြီးပြည့်စုံမည်လဲ? (၃) – မဟာပညာ (mahar.asia)

စီးပွားရေး ဆောင်းပါး နိုင်ငံရေး ပထဝီနိုင်ငံရေးနှင့်စီးပွားရေး အဲးခိုး

ဘယ်နေ့ပြီးပြည့်စုံမည်လဲ? (၃)

Post author By Aee Koe
Post date 21/07/2023
ကွန်မင့်မရှိ on ဘယ်နေ့ပြီးပြည့်စုံမည်လဲ? (၃)

အဲးခိုး

… အရှင်တို့တိုင်းပြည်ဟာ လာဘ်ပေး၊ လာဘ်ယူမှု ကဲလွန်းတဲ့ တိုင်းပြည်ကြီးဖြစ်လာတယ်။ ဆင်ခြင်ကြပေါ့ ပြည်သူတို့ရယ် …

အတွဲ(၁၂)၊ အမှတ်(၅)၊ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၈၅၊ ဒုတိယဝါဆိုလဆန်း ၄ ၊ ၂၁ – ၇ – ၂၀၂၃၊ မြန်မာသံတော်ဆင့် (The Myanmar Herald) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။

(ယခင်အပတ်မှအဆက်)

ငွေကြေးလွတ်လပ်မှု ထိန်းသိမ်းရေး

မြန်မာဟာ ငွေကြေးအခက်အခဲ (အကျပ်အတည်း)၊ နိုင်ငံရေးပြဿနာ အခက်အခဲတွေ ပိုပြီးပြင်းထန်လာတဲ့အချိန်မှာ အိမ်နီးနားချင်း ဒေသနိုင်ငံတွေက ကူချင်ကယ်ချင်ကြတာတွေမရှိဘဲ ဖက်ချင်၊ ပဲ့ချင်၊ ကျဉ်ကြချင်ကြတာတွေပဲ တွေ့ရတယ်။ နိုင်ငံရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲရတဲ့ အချိန်မှာ စီးပွားရေးလည်း ခက်ခဲကြရမှာပါပဲ။ ဒီလို အချိန်မျိုးမှာ အာဆီယံမိတ်ဆွေနိုင်ငံတွေကို ပြဿနာပေါ်ပြဿနာဆင့် နေသလိုမျိုး မြန်မာ့ငွေကြေး အခက်အခဲတွေကို မကူညီလိုကြတဲ့ အပြင်ကို ဘုံရန်သူပမာလိုပဲ မြန်မာကို သဘောထားကြတယ်။ ဒီအချက်ဟာ အာဆီယံဒေသအတွင်းထားတဲ့ ကတိကဝတ်တွေရဲ့ ပျက်ယွင်းမှုပါပဲ။

လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဟာ ငွေကြေးဖောင်းပွစေတဲ့ အမှားတွေကို (အစိုရနဲ့ ပူးကပ် လုပ်နေတဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တွေ) သတိထားရမယ်။ နောက်ပြီးတော့ နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်တွေမှာ တိုက်ရိုက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု မဟုတ်တဲ့ ငွေရင်းနှီး စီးဆင်းမှုတွေလည်း စောင့်ကြည့်၊ ထိန်းသိမ်း၊ စစ်ဆေးမှုတွေ အမြဲမပြတ် လုပ်တတ်ရမယ်။ ဒီအတွက် အကယ်၍များ မလုပ်ပေးနိုင်ရင် စတော့ရှယ်ယာတွေ၊ မြေယာဈေးတွေ၊ အိုးအိမ်အဆောက်အအုံဈေးတွေ၊ ကွန်ဒိုမီဒီယမ်ဈေးတွေ၊ ဈေးကွက်ပေါက်ပျက်ကြပြီး တိုင်းပြည် ဘဏ္ဍာရေး ဈေးကွက်တွေပါ ခက်ခက်ခဲခဲရင်ဆိုင် ရတတ်ပါတယ်။

ကိုယ်တွေ့တွေတော့ မြင်တွေ့ကြရပြီးသားပါပဲ။ ဒါကြောင့် ငွေကြေးလွတ်လပ်မှုဟာ ထိန်းချုပ်ဖို့ (ထိန်းချုပ်မယ့်) စနစ်မထား (မရှိ) ရင် တိုင်းပြည်ကြီးပွားရေး မွဲပြာကျ ဖို့ပဲ ရှိတယ်ဆိုတာကိုတော့ စီးပွားရေး လုပ်ကိုင်သူတိုင်း အသိပါပဲ။

အကြံပေးမှုကြောင့်

အရှင်တို့ မြန်မာပြည်အာဆီယံ အသင်းမဝင်ခင်က အိမ်နီးနားချင်း တိုင်းပြည်တွေဟာ နာမည်ကြီးတဲ့ ဘဏ်တွေဆီကို ငွေကြေးတွေနဲ့ သူတို့တွေ ရပ်တည်နေကြတာတွေကို တွေ့ရမှာပါ။ သူတို့ရပ်တည်နေကြတဲ့ ခြေသလုံးတွေဟာ တစ်ပါးသူတွေဆီက အားပြုကြရတဲ့သူတွေပါ။ သူတို့တွေ လုပ်ရင်းကိုင်ရင်းနဲ့ ငွေကြေးအခက်အခဲတွေ ဘယ်လိုအကျပ်အတည်းတွေ တွေ့နေကြရသလည်း (သလဲ) ဆိုတာကို သူတို့အားလုံးအသိပါပဲ။ ယနေ့ ယခုအချိန်အထိ ဘဏ်ချေးငွေ အတိုးတွေမပေးနိုင်ကြဘဲ စွန့်စားနေကြတယ် မဟုတ်လား။ ပြည်သူတွေဆီက ငွေတိုးနှုန်းတွေ မြှင့်တင်မှုတွေရယူပြီး စတော့နဲ့ မြေယာပစ္စည်းဈေးကွက်တွေကို အမျိုးစုံနေအောင် ကစားနေကြတယ်။ ဒီသဘောတရားဟာ မြန်မာပြည် ယခင် နဝတ၊ နယကခေတ်တွေ လက်ထက်က တွေ့ထားပြီးသားပါပဲ။ ၂ဝ၁ဝ ပြည့်နှစ် တက်လာတဲ့အစိုးရနဲ့ ၂၀၁၅ ခုနှစ် တက်လာတဲ့အစိုးရတွေ ရဲ့လက်ထက် (လက်ထဲ) အထိလည်းတွေ့ကြရတယ် မဟုတ်လား။

တကယ်တော့ (တကယ်ပဲ) တိုင်းပြည်အကျိုးကောင်းကို နားလည်တဲ့အစိုးရဟာ ငွေကြေးတွေ အလွန်အမင်း မသုံးစွဲသင့်ပါ။ ခုတော့ ငွေကြေးတွေကို တရားဝင် အကျွံအလွန် (အလွန်အကျွံ) သုံးထား (သုံးစွဲ) ကြတာကြောင့် ငွေကြေးပြဿနာတွေ ကမောက်ကမဖြစ်လာခဲ့ရပြီး ဆင်ရဲခြင်းတွေလည်း (အခက်အခဲတွေလည်း၊ ခက်ခဲခြင်းတွေလည်း) အမျိုးမျိုးခံစားနေကြရတယ် မဟုတ်လား။

ဒါဟာ ဒီအတွက်နဲ့ ပြဿနာဖြစ်ကြရတဲ့ မြန်မာပြည်ဟာ ဘယ်သူတွေရဲ့ မကျွမ်းကျင်မှု လက်ချက်တွေလည်းဆိုတာ ပြည်သူတွေ အသိပါပဲ။ စီးပွားရေးပညာရှိတွေရဲ့ မတတ်သောပညာရပ်တွေ့ရဲ့ အကြံပေးမှုကြောင့် မြန်မာ့နိုင်ငံရေး၊ မြန်မာ့စီးပွားရေး ပြိုလဲခဲ့ရတယ်လို့ပဲ ဝေဖန်ချင်ပါတယ်။ စိတ်ဆိုးကြရင်လည်း မတတ်နိုင်ပါ။

လွန်ကဲတဲ့ တိုင်းပြည်

နောက်တစ်မျိုးရှိပါသေးတယ်။

ဂုဏ်ပကာသနအတွက်နဲ့ စီမံကိန်းကြီးတွေ လုပ်တဲ့ကိစ္စတွေပါ။ မလိုအပ်ဘဲနဲ့ စီမံကိန်းကြီးတွေ လုပ်ဖို့မလိုပါဘူး။ အလုပ်မရှိလို့ အလုပ်ရှာတဲ့သဘောလို မဖြစ်သင့်ပါ။ မြန်မာပြည်မှာ အစိုးရ တစ်ဖွဲ့ဖွဲ့တက်လာရင် အစဉ်အဆက်က ရှိခဲ့ပြီးတဲ့ စီမံကိန်းတွေကို မလုပ်ကြဘဲ မနိုင်မနင်းတဲ့ စီမံကိန်းကြီးတွေ လုပ်နေကြတာတွေ တွေ့ရတယ်။ အဲဒီစီမံကိန်း အတွက် နိုင်ငံပြင်ပက ငွေကြေးတွေကို ချေးယူတယ်။

အကျိုးတူပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မယ်ဆိုပြီး မလုပ်မရှိတဲ့ အလုပ်တွေလုပ်လို့ တိုင်းပြည်ဟာ ထင်သလို စီးပွားရေးတွေ မအောင်မြင်တဲ့စီမံကိန်းတွေ အများကြီးပါပဲ။ မကျွမ်းကျင်တဲ့အလုပ်ကို ပိုလုပ်ရင်လည်း ပိုပြီး ရှုပ်ထွေးတတ် ပါတယ်ဆိုတာ နားလည်ဖို့လိုပါတယ်။ နောက်ပြီးတော့ မြန်မာပြည်မှာရှိတဲ့ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်တွေဟာလည်း ငွေကြေးသုံးစွဲမှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ အဆင်မပြေတာတွေ တွေ့ရတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ် နှစ်စုကာလက လုပ်ငန်းရှင်တွေဟာ ငွေကြေးနဲ့ပတ်သက်လို့ နှစ်တိုးငွေတွေ ချေးယူထားကြပြီးတော့ နှစ်ရှည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုလုပ်ငန်းတွေ လုပ်နေကြတာတွေ တွေ့ရတယ်။

များသောအားဖြင့် မြန်မာပြည်စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်တွေဟာ အာရှစီးပွားရေးငွေကြေးကို လုံလုံလောက်လောက် ကောင်းကောင်း နားမလည်ကြတော့ စီးပွားရေးတွေ မအောင်မြင်ကြတာပါ။ ဒီကြားမှာလည်း အစိုးရဝန်ထမ်းနဲ့ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းတွေ ရဲ့ အကျင့်ပျက်မှု၊ လာဘ်စားမှု၊ မရိုးသားမှုတွေကြောင့် တိုင်းပြည်စီးပွားရေးအမျိုးမျိုး ဆုတ်ယုတ်ပျက်စီး ထိခိုက်နေတာတွေရှိသလိုပဲ အထူးသဖြင့် မပေါင်းလည်းခက်၊ ပေါင်းလည်းခက်တဲ့ အကျင့်ပျက် လာဘ်စားကြတဲ့ လွှတ်တော်အမတ် အစိုးရအဖွဲ့အစည်းတွေကြောင့်လည်း အရှင်တို့တိုင်းပြည်ဟာ လာဘ်ပေး၊ လာဘ်ယူမှု ကဲလွန်းတဲ့ တိုင်းပြည်ကြီးဖြစ်လာတယ်။ ဆင်ခြင်ကြပေါ့ ပြည်သူတို့ရယ်။

တိုင်းပြည်ရဲ့အသက်

မြန်မာပြည်ဟာ အကျင့်ပျက်တာ၊ လာဘ်စားတာ၊ ဆွေမျိုးကောင်းစားတာတွေ၊ အခြေခံကျတဲ့ အသိုင်းအဝိုင်းတွေ အလွန်လေး များပြားလာနေပါပြီ။

လာဘ်မပေးတဲ့သူတွေ၊ လာဘ်မယူတဲ့သူတွေ၊ အကျင့်စာရိတ္တကောင်းကြတဲ့ သူတွေဟာ မြန်မာပြည်မှာ နေကြပေမယ့် မကြီးပွားနိုင်ကြပါဘူး။ မကြီးပွား၊ မတိုးတက်တဲ့နောက်ကို လိုက်ကြရတဲ့ အချို့သော မြန်မာပြည်သူတွေဟာ ဈေးကွက် ယှဉ်ပြိုင်နေကြတဲ့သူတွေရဲ့ အနောက်မှာ ခက်ခက်ခဲခဲကျင်လည် နေကြရတာကြောင့် စီးပွားရေးနဲ့ဆိုင်တဲ့ကိစ္စတွေ အကျိုးအောင်မြင်မှုမရကြဘဲ ဆုတ်ယုတ် ပျက်စီးမှုအမျိုးမျိုးနဲ့ ရင်ဆိုင်နေကြရတယ်။

အစိုးရ အဖွဲ့အစည်းတွေ ကိုယ်တိုင်ကလည်း စီးပွားရေးဈေးကွက်မှာ ဝင်ပြိုင်ဆိုင် ကြတာကြောင့် မြန်မာ့စီးပွားရေးဟာ ထင်သလိုဖြစ်မလာဘဲ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ကျပ်တည်းလာတယ်။ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းဆိုတာ ဈေးကွက်ယှဉ်ပြိုင် ကြမယ့်သူတွေမဟုတ်ပါ။ အာဏာနဲ့ တာဝန်ကို ပြည်သူ့ကောင်းကျိုးအတွက် လုပ်ဆောင်ပေးရမယ့် သူတွေ (ပုဂ္ဂိုလ်) ပါ။ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းဆိုတာ စီးပွားရေး ကောင်းမွန်ရေးအတွက် စီးပွားရေးလုပ်ကြတဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ အကျိုးကောင်းတွေရဖို့ (ပြည့်စုံဖို့) ကာကွယ်ထိန်းသိမ်း စောင့်ရှောက် ပေးရမှာပါ။

ပုဂ္ဂလိကအကျိုးထက် အများအကျိုးနဲ့ အများရဲ့အခွင့်အရေးကို ရဖို့ ကူညီစောင့်ရှောက်ပေးရမယ့် တာဝန်ရှိသူတွေက အစိုးရအဖွဲ့ အစည်းတွေပါပဲ။ မြန်မာ့စီးပွားရေးဂုဏ်သိက္ခာ အဆင့်အတန်းတစ်ခု ဖြစ်လာဖို့ဟာ မြန်မာ့စီးပွားရေးလူမှုအဖွဲ့ အစည်းတွေဟာ စည်းစနစ်ကျဖို့လိုသလို အစိုးရအဖွဲ့အစည်းတွေကလည်း နည်းစနစ်ကျကျ( စည်း/နည်း) အစီအစဉ်၊ အထောက်အပံ့ပေးမှု လိုအပ်ပါတယ်။ ပြည်သူ့အကျိုးမပြုနိုင်တဲ့ စီးပွားရေးကို ပြည်သူအများက လုပ်ကိုင်မိရင် တိုင်းပြည်အတွက် အန္တရာယ်ရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် စီးပွားရေးဆိုတာ တိုင်းပြည်ရဲ့ အသက်ပါပဲဆိုတာကို သိထားဖို့ပါပဲ။

ဆုတ်ယုတ်ပျက်ပြား

တိုင်းပြည်တစ်ပြည်ဟာ အကျင့်ပျက်သူတွေ များပြားရင် တိုးတက်ဖို့ မလွယ်ကူသလို တိုင်းပြည်တစ်ပြည်ရဲ့ ငွေကြေးတန်ဖိုးမူမှာလည်း အကယ်၍ တန်ဖိုးမူ ပျက်စီးရင် တိုးတက်တဲ့နိုင်ငံတွေကို အမီလိုက်ဖို့ ခဲယဉ်းမှာပါပဲ။ ယနေ့ နိုင်ငံခြား ရှယ်ယာဈေးကွက်တွေ တိုးချဲ့နိုင်တဲ့ တိုင်းပြည်တွေဟာ သူတို့ရဲ့စီးပွားရေး အောင်မြင်မှု ဘယ်လိုရှိကြသလဲ ဆိုတာ သူတို့အသိဆုံးပါပဲ။ အဲဒီလို စီးပွားရေး အောင်မြင်တဲ့ နိုင်ငံတွေနဲ့ ရှယ်ယာ ဈေးကွက်ယှဉ်ပြိုင်လာခဲ့ရင် သတိတော့ထားရမယ်။ အရှင်တို့မြန်မာပြည်ဟာ နိုင်ငံတကာ စီးပွားရေးရှယ်ယာ ဈေးကွက်တွေ တိုးချဲ့နိုင်ခဲ့ပါပြီလား။ အဲဒီလို အကွက်အကွင်းတွေလိုမျိုး လက်ရှိအစိုးရမှာ စီရင်ဆောင်ရွက် လုပ်ကိုင်နေကြပြီလားဆိုတာ မေးချင်လေရဲ့။ မြန်မာပြည်ဟာ အစိုးရအဖွဲ့အစည်း ကောင်းကောင်းဖြစ်ဖို့ လူတော်လူကောင်းတွေ များများဖြစ်ထွန်းဖို့ လိုနေတယ်ဆိုတာကိုတော့ ပြည်သူတွေ အသိပါပဲ။ အစိုးရစနစ်တွေ ဘယ်လိုပဲကောင်းနေပါစေ ခေါင်းဆောင်လုပ်ကြတဲ့သူတွေက မကောင်းရင် (မထူးချွန်ရင်) ပြည်သူတွေ ဒုက္ခတွေ့တာပါပဲ။

တစ်နည်း အစိုးရစနစ် မကောင်းပေမယ့် အုပ်ချုပ်မှုစနစ်ကောင်းရင် တိုင်းပြည်အတွက် ရပ်တည်နိုင်တာပါပဲ။ မြန်မာပြည်ဟာ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းက လိုသလား။ ဒါမှမဟုတ် အုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေတွေက လိုနေသလားဆိုတာကို ပြည်သူတွေ သိကြမှာပါ။ မြန်မာပြည်ဟာ ကိုယ့်ဘက်ကိုယ်ယက်ကြတဲ့သူတွေ များပြားလွန်းလို့ပဲ တိုင်းပြည်ဟာ ထင်သလို မအောင်မြင်ဘဲ ဖြစ်နေတယ် မဟုတ်လား။ ရိုးဖြောင့်တဲ့သူတွေ နည်းပါးနေကြတာကြောင့်ရယ်၊ မကြိုးစားတဲ့ သူတွေ များလွန်းနေကြတာကြောင့်ရယ်၊ နောက်ပြီးတော့ သုံးဖြုန်းကြတဲ့သူတွေ များပြားလွန်းနေကြတာကြောင့်ရယ်၊ တိုင်းပြည်ဟာ စနစ်ရောလူပါ အကုန်လုံးနီးပါး ဆုတ်ယုတ်ပျက်ပြားနေကြတယ် မဟုတ်လား။ ဒီအတွက်ကို ဘယ်လို ပြင်ဆင်ကြမည်လည်း၊ (မလဲ) ဆိုတာကို မြန်မာပြည်သားတွေအားလုံး အသိပါပဲ။

(ဆက်ရန်)

ဘယ်နေ့ပြီးပြည့်စုံမည်လဲ? (၁) – မဟာပညာ (mahar.asia)

ဘယ်နေ့ပြီးပြည့်စုံမည်လဲ? (၂) – မဟာပညာ (mahar.asia)

ဆောင်းပါး နိုင်ငံရေး အဲးခိုး

တောင်ကလေးဆရာတော် (အဲးခိုး) ထံသို့ မြန်မာသံတော်ဆင့်အယ်ဒီတာ လာရောက်လျှောက်ထား မေးမြန်း (၁)

နိုင်ငံရေးအရ ပြဒါးတစ်လမ်း သံတစ်လမ်းဖြစ်သွားတာ ဖြစ်သည့်အတွက်ကြောင့် နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းက တစ်ခုထဲသောနိုင်ငံရေးထွက်ပေါက်ကို ပြန်လည်ပြီးတော့ ရနိုင်ဖို့အတွက်ကို ဖြစ်နိုင်စရာအကြောင်းမရှိဘူး …
အဂ္ဂမဟာသဒ္ဓမ္မဇောတိကဓဇ အဂ္ဂမဟာကမ္မဋ္ဌာနာစရိယ ဒေါက်တာဘဒ္ဒန္တပညာသာမိ
(တောင်ကလေးဆရာတော်)

မြန်မာသံတော်ဆင့် အပတ်စဉ်သတင်းစာတွင် (၁၁) နှစ်တိုင် နိုင်ငံရေးသုတေသနဆောင်းပါးများ ရေးသားခဲ့သည့် ကရင်ပြည်နယ် ဘားအံမြို့ တောင်ကလေးဆရာတော် (အဲးခိုး) နိုင်ငံတော်ဗဟိုသံဃာ့ဝန်ဆောင် အဂ္ဂမဟာသဒ္ဓမ္မဇောတိကဓဇ အဂ္ဂမဟာကမ္မဋ္ဌာနာစရိယ ဒေါက်တာဘဒ္ဒန္တပညာသာမိ မဟာထေရ်ထံသို့ ယခု ၂၀၂၃ ခုနှစ် မေလတွင် မြန်မာသံတော်ဆင့်အယ်ဒီတာ သွားရောက်လျှောက်ထား မေးမြန်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည် …

အယ်ဒီတာ – ယခု နိုင်ငံတော်စီမံ အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အစိုးရလက်ထက် ဆရာတော်ရေးသားလျက်ရှိသည့် နိုင်ငံရေးဆောင်းပါးများအပေါ် နိုင်ငံတော်အစိုးရ (အာဏာပိုင်) များထံမှ တစ်စုံတစ်ရာ ဝေဖန်သုံးသပ်ခြင်း၊ ဆရာတော်ကို လျှောက်ထားပြောဆိုခြင်းများ ရှိပါသလား။ ရှိလျှင် သိရှိလိုပါတယ် ဘုရား။

တပည့်တော် (မြန်မာသံတော်ဆင့်) သို့ နိုင်ငံတော်အစိုးရတာဝန်ရှိသူ အချို့ထံမှ ပြောဆိုသည်ကို ကြားသိရသည်မှာ ယခင် (ဒီမိုကရေစီ/ရွေးကောက်ခံ) အစိုးရများလက်ထက် မြန်မာသံတော်ဆင့် သတင်းစာရေးသား ဖော်ပြခဲ့သည်များနှင့် ယခု မြန်မာသံတော်ဆင့် ရေးသားဖော်ပြ နေသည်များအပေါ် ဖတ်ရှုရသည်ကို အားလျော့နေသည့် သဘော (ယခင်က ဝေဖန်သုံးသပ်ချက်များ ပြင်းထန်စွာ သတင်းဂျာနယ်ဖော်ပြ ခဲ့ပြီး၊ ယခု ထိုကဲ့သို့ ပြင်းထန်သည့် နိုင်ငံရေးဝေဖန်သုံးသပ်ချက်များ မပါတော့ သည့်အပေါ် ဖတ်ရှု၍မကောင်းကြောင်း) ဆိုလိုကြောင်း ပြောခဲ့ပါသည်။

သို့သော်လည်း ခေတ်ကာလအခြေအနေအရ အတိုင်းအတာတစ်ခု စည်းထား၍ သတင်းဂျာနယ် ရေးသားဖော်ပြ နေရသည့်အပေါ် ယင်းစာဖတ် ပရိသတ်အချို့ အလိုကျ မြန်မာသံတော်ဆင့် ဖော်ပြ၍မရဘဲ သင့်လျော်သလောက်သာ ယခု နစကအစိုးရ (၂) နှစ်ကျော် သက်တမ်းတွင် ရေးသားဖော်ပြခဲ့ရပါသည်။ ထို့အတွက်လည်း မြန်မာသံတော်ဆင့်အပါအဝင် သတင်းစာ၊ ဂျာနယ်များ စာဖတ်ပရိသတ်၏ အားပေးဖတ်ရှုမှု ကျဆင်းခဲ့ရပြီး ပုံမှန်စာနယ်ဇင်းကဏ္ဍကျရာအခန်းမှ မပျောက်ပျက်စေရေး အားထုတ် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်တို့အပေါ် ဆရာတော်၏အမြင်နှင့် သုံးသပ်ချက် သိရှိလိုပါသည်။

ဆရာတော် – မိမိရဲ့အမြင်တွေ ရှိသလို၊ ထင်သလိုပေါ့နော်။ မိမိရဲ့အမြင်တွေ၊ အထင်တွေရှိသလို ရေးသားဖို့ရန် အတွက်ရာ အခက်အခဲရှိပါတယ်။ ဘာလို့ အခက်အခဲ ရှိသလဲဆိုတော့ အစိုးရအစဉ်အဆက်က လွှတ်တော်ကနေပြီးတော့ ရပ်တည်လာပြီးမှ ဖြစ်လာတဲ့အစိုးရဆိုတော့ အခုက အရေးပေါ်ကာလ၊ ဒီဟာပြီးမှဖြစ်လာတဲ့ လက်ရှိအာဏာထိန်းသိမ်းတဲ့ အစိုးရဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ ဆရာတော်တို့ စာရေးသားပြုရတဲ့နေရာမှာ အမျိုးမျိုးချင့်ချိန်ပြီးတော့မှ ရေးသားရတာပေါ့။ အဲတော့ ဒါပဲလားဆိုတော့ မြင်ချင်သလို၊ ထင်ချင်သလို၊ မြင်တဲ့အတိုင်း၊ ထင်တဲ့အတိုင်း ရေးသားမယ်ဆိုရင်လည်းပဲ ဘယ်လိုနည်းနဲ့မှ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ ဆရာတော်ကြားမိပါသေးတယ်။

ဒီကြားထဲက ဘာတွေကြားမိသလဲဆိုတော့ မြန်မာသံတော်ဆင့်ဂျာနယ်မှာရေးသားတဲ့ အဲးခိုးကိုလည်း ထိန်းပါဦးဆိုပြီးတော့ ဆရာတော်လည်း တစ်ဖန်ပြန်ပြီးတော့ ကြားရပါတယ်။ အဲတော့ ဆရာတော် ဘာမှထွေထွေထူးထူး မြန်မာသံတော်ဆင့်မှာ မရေးခဲ့ပါဘူး။ ပြင်းထန်တဲ့စကားလုံးတွေ၊ ပြင်းထန်တဲ့နိုင်ငံရေးတွေ၊ ပြင်းထန်တဲ့ တစ်ဦးတစ်ယောက် မကောင်းခြင်း ဝေဖန်တာတွေ ဘာမှမပါပါဘူး။ အဲ ခပ်ရှင်းရှင်းနဲ့ ပြောရရင်တော့ ပထမဦးဆုံး ၂ဝ၁ဝ ကာလတုန်းက အစိုးရဖြစ်လာတဲ့ ဦးသိန်းစိန်အစိုးရလောက်ကိုမှ ဆရာတော် ဝေဖန်ခဲ့ပါသေးတယ်။ ဆရာတော် အဲဒီအတိုင်းပဲမြင်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် သတင်းစာတို့၊ ဂျာနယ်တို့။ နောက်ထပ် ပေါ်လာတဲ့ သတင်းစာတွေ၊ ဂျာနယ်တွေ၊ စာဖတ်ပရိသတ်တွေအားမရခြင်း အကြောင်းရင်းကတော့ သတင်းစာ၊ ဂျာနယ်တွေရဲ့အပေါ်မှာ ပြင်းထန်တဲ့ ကန့်သတ်ချက်တွေ များစွာရှိတယ်လို့ပဲ ဆရာတော့်အနေနဲ့ နည်းနည်းပြောချင်ပါတယ်။

အယ်ဒီတာ – မြန်မာ့နိုင်ငံရေးတွင် လက်ရှိတပ်မတော်အစိုးရနှင့် ထောက်ခံ သူများ၊ တပ်မတော်အစိုးရ လုပ်ဆောင်ချက်များအပေါ် ဆန့်ကျင်ဘက်အမြင်ဖြင့်ဝေဖန်နေကြသည့် နိုင်ငံရေးအင်အားစုများအကြား ပြေလည်စွာ ပူးပေါင်းပြီး မြန်မာ့အရေး အနာဂတ်နိုင်ငံရေးအတွက် အေးချမ်းတည်ငြိမ်မည့် နိုင်ငံရေးနည်းလမ်း (သို့မဟုတ်) တစ်ခုတည်းသော နိုင်ငံရေးထွက်ပေါက် ရှိလာနိုင်ပါမည်လား။

ဆရာတော် – မေးခွန်း နံပါတ် ၃ အနေနဲ့က မြန်မာနိုင်ငံ၊ မြန်မာပြည် မြန်မာနိုင်ငံရေးအနေနဲ့က လက်ရှိတပ်မတော် အနေနဲ့ကလည်း ထောက်ခံတဲ့ တပ်မတော်အစိုးရရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်များအပေါ် ဆန့်ကျင်တဲ့ပုဂ္ဂိုလ်တွေ၊ ဒီအင်အားစု ၂ စု ပြန်လည်ပြီးတော့ အချင်းချင်းပြန်ပြေလည်နိုင်ဖို့ အတွက်ကတော့ ဆရာတော်အနေနဲ့ကတော့ မမြင်နိုင်ပါဘူး။ ပြန်လည်ပြီး ညီညွတ်ကြမယ်လို့တော့ မမြင်နိုင်ပါဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ နိုင်ငံရေးအရ ပြဒါးတစ်လမ်း သံတစ်လမ်းဖြစ်သွားတာဖြစ်သည့်အတွက်ကြောင့် နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းက တစ်ခုထဲသောနိုင်ငံရေးထွက်ပေါက်ကို ပြန်လည်ပြီးတော့ ရနိုင်ဖို့အတွက်ကို ဖြစ်နိုင်စရာအကြောင်းမရှိဘူး။

အေးဟုတ်ပြီ။ နိုင်ငံရေးဦးတည်ချက်။ နစကရဲ့ ကြေညာထားတဲ့ နိုင်ငံရေးဦးတည်ချက်ထဲမှာ အနာဂတ်ဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု။ ဒါမှမဟုတ် ဖယ်ဒရယ်နိုင်ငံရေးကို တကယ်ပဲ စေတနာအမှန်နဲ့ လမ်းဖွင့်ပေးမယ်ဆိုရင်တော့ ဒါကတော့ တစ်နည်းတစ်လမ်း တစ်နည်းတစ်ဖုံ ပြောင်းလဲနိုင်ပါတယ်။ ဆရာတော်အနေနဲ့ အဲဒီလိုမြင်ပါတယ်။ အကယ်၍ အဲဒီလို ဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုရဲ့ ဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံရေးမဟုတ်ဘဲနဲ့ ဒီလိုပဲ တစ်ဦးတစ်ဖွဲ့၊ တစ်စုတစ်ဖွဲ့၊ ထောက်ခံလိုက်၊ အားပေးလိုက်၊ လုပ်ဆောင်လိုက်၊ ဒီအစီအစဉ်နဲ့ပဲ သွားနေမယ်ဆိုရင်တော့ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဟာ နည်းလမ်းကျတဲ့ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံရေး၊ နည်းစနစ်ကျတဲ့ ဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံရေးစနစ်။ အဲလိုနိုင်ငံရေးအပေါ်ကို ဘယ်လိုနည်းနဲ့မှ ရောက်နိုင်စရာ အကြောင်းမရှိပါဘူး။

တပ်မတော်အစိုးရ အနေနဲ့လည်း ဒါကိုဆောင်ရွက်လို့ မလုပ်နိုင်သလို တပ်မတော်အစိုးရမဟုတ်တဲ့ နောက်ထပ်တက်လာမယ့် နိုင်ငံရေး အင်အားစုတွေလည်းပဲ လုပ်ဆောင်နိုင်မယ်လို့ ဆရာတော်အနေနဲ့ မမြင်ဘူး။

ဆက်လက်ဖော်ပြပါမည်။

ဓာတ်ပုံ (မြန်မာသံတော်ဆင့်)

စီးပွားရေး ဆောင်းပါး နိုင်ငံရေး ပထဝီနိုင်ငံရေးနှင့်စီးပွားရေး အဲးခိုး

ဘယ်နေ့ပြီးပြည့်စုံမည်လဲ? (၂)

Post author By Aee Koe
Post date 07/07/2023
ကွန်မင့်မရှိ on ဘယ်နေ့ပြီးပြည့်စုံမည်လဲ? (၂)

အဲးခိုး

“ ယနေ့ မြန်မာ့အရေးဟာ အကျပ်အတည်း ဘယ်လိုရှိနေကြပြီးလည်းဆိုတာ ရိုးအီနေကြပြီလား။ ငွေကြေး ဈေးကစားကြတဲ့သူတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးနောက်ကို တဖြည်းဖြည်းလိုက်ပါနေရလို့ မြန်မာ့စီးပွားရေးဟာ ငွေကြေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ကိစ္စတွေ ပြဿနာအရပ်ရပ်ပါပဲ။ ဘဏ်လုပ်ငန်းတွေ၊ ငွေကြေးကစားကြတဲ့ အစီအစဉ်တွေ၊ စနစ်မမှန်ကန်တာကြောင့် မြန်မာ့ငွေကြေးဟာ ပြဿနာဘယ်အထိ ရောက်လာခဲ့ကြရသလဲဆိုတာ ပြည်သူတွေအသိပါပဲ …

အတွဲ(၁၂)၊ အမှတ်(၄)၊ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၈၅၊ ပထမဝါဆိုလပြည့်ကျော် ၅၊ ၇-၇-၂ဝ၂၃၊ မြန်မာသံတော်ဆင့် (The Myanmar Herald) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။

(မြန်မာသံတော်ဆင့် အတွဲ(၁၂)၊ အမှတ်(၃) မှအဆက်)

စကားချီး

စာရေးဆရာက သတင်းသမားနဲ့ပေါင်းရင် အကျင့်ပျက်တတ်သလို အတွေးအခေါ်တွေလည်း သတင်းရေး သမားဘက်ကို ရောက်သွားတတ်ပါတယ်။ သတင်းရေးတဲ့ သတင်းစာဆရာနဲ့ စာရေးတဲ့ စာရေးဆရာ မတူကြပါ။ စာရေးဆရာဆိုတာ အရေးကြီးတဲ့ကိစ္စရပ်တွေကို အမြင်အမျိုးမျိုးတွေးပြီး ရေးသားဖော်ပြတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်ပါတယ်။ ဘက်တစ်ခုကိုလိုက်ပြီးတော့ မရေးပါ။ ဘက်လိုက်နေတဲ့ စာရေးဆရာဖြစ်ရင် ကြက်တိုက်နေတဲ့သူဖြစ်ပြီဆိုပြီးတော့ ငယ်ငယ်က မှတ်သားခဲ့ဖူးပါတယ်။

အဲးခိုး

ဦးမော့လာနိုင်စရာများ

အခုဆိုရင် နိုင်ငံရေး အခြေအနေဟာ အယူအဆတွေ၊ ထင်မြင်ချက်တွေ၊ အသေဆုပ်ကိုင်ထားကြတဲ့ မူတွေကြောင့် နိုင်ငံရေးမူဝါဒနဲ့ အကျိုးစီးပွားဆိုင်ရာတွေမှာ လုပ်ဟန်တွေ ပြောင်းပြန်ဖြစ်လာနေတာကို တွေ့ရပြီမဟုတ်လား။

မြန်မာဟာ ယနေ့၊ ယခုအချိန်အထိ ဆုပ်ဆုပ်ပိုင်ပိုင်တိုးတက်မှုတွေ မရှိသေးပါဘူး။ စီမံကိန်းအရေအတွက်တွေ ကြီးမားစွာ များပြားသလောက် အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မှုမှာ မမာဏနည်းပါး နေကြပါသေးတယ်။ အခြားစီးပွားရေး ကွာဟချက်တွေကို မမြင်တတ်ကြသေးတဲ့ အစိုးရဟာ စီမံကိန်းတွေ မှိုလိုပေါက်နေပေမယ့် ထိထိရောက်ရောက် မလုပ်ကိုင်နိုင်ကြသေးဘူးဆိုတာ ပြည်သူတွေအသိပါပဲ။

မြန်မာပြည်ဟာ ကုန်သွယ်ရေးလွတ်လပ်ခွင့်မူဝါဒတွေ သီးသန့်ရွေးချယ်ထားကြတဲ့ အစီအစဉ်တွေ ရှိနေကြပြီလား။ ကုန်သွယ်ရေးလွတ် လပ်ခွင့်ဒေသတွေကို ဘယ်ဒေသမှာ ဦးတည်ထားကြပါသလဲ။ ကုန်သွယ်မှု လွတ်လပ်ခွင့်ကို လက်ခံကြပြီလား။ လက်ရှိအစိုးရကို ဘယ်လိုများ အကြံဉာဏ်တွေ ပေးကြပါပြီလဲဆိုတာကို မေးပါရစေ။ လွတ်လပ်စွာ ကုန်သွယ်ရေးယှဉ်ပြိုင်မှုဟာ အာဆီယံနိုင်ငံတွေ ထဲမှာ အခွင့်အလမ်းတွေ ဖြစ်လာနိုင်အောင် မြန်မာပြည်ဟာ တစ်နေ့နေ့ တစ်ချိန်ချိန်မှာ ထိပ်ဆုံးသို့ သွားရမယ့် တိုင်းပြည်ဖြစ်ရမယ်ဆိုတာကို စဉ်းစားထားကြရဲ့လား။ အကျပ်အတည်း ပြဿနာတွေကို ကြောက်ပြီး နောက်ဆုတ်လို့ မရပါ။

အဖုအထစ်ဆိုတာ ဆက်ဆံပေါင်းသင်းရေးအပေါ်မှာ မူတည် နေတာကြောင့် လက်တွဲဆောင်ရွက်မှုအတွက် နှုတ်ပိတ်ရေငုံတာတွေ မလုပ်ဘဲ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုကို ဦးစားပေးရမယ်။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ စီးပွားရေး၊ မိတ်ဆွေဆိုတာ မများကြပါဘူး။ အမေရိကန်၊ တရုတ်၊ ဥရောပနိုင်ငံများ၊ ဥရောပဘုံဈေးအဖွဲ့၊ ဂျပန်နဲ့ အာဆီယံတွေကလွဲလို့ အခြားကြီးကျယ်တာ မရှိပါဘူး။ နိုင်ငံရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု တန်ဖိုးကို အင်အားကြီး၊ အင်အားငယ်၊ အုပ်စုကြီး၊ အုပ်စုငယ်တွေကို မကြည့်ဘဲ နှိုင်းနှိုင်းချိန်ချိန်၊ သင့်သင့် မျှမျှ ဆောင်ရွတ်တတ်ဖို့ပါပဲ။ လက်တွေ့အကျိုးပြုမှု ပုံစံအသွင်ကို ကြည့်ပြီး မြန်မာပြည် ပြုပြင်ပြောင်းလဲတဲ့ အကြောင်းတွေကို ရဲရဲကြီး ကြေညာဖို့ လိုပါတယ်။

လူပြဿနာ၊ ဘုံပြဿနာ၊ မကျေနပ်မှုပြဿနာတွေကို စုပေါင်း ညီညွတ်မှုရပ်တည်ချက်နဲ့ ကိုယ်စားပြု ဖြေရှင်းနိုင်ခဲ့ရင် မြန်မာပြည်ဟာ ဦးမမော့လာနိုင်စရာအကြောင်း မရှိပါဘူး။

ပြည်သူတွေ သိထားရမယ်။

မကြာသေးပါဘူး။ မြန်မာပြည်ပညာရေး၊ ကျေးလက်ဒေသ ဖွံ့ဖြိုးရေးနဲ့ အကြီးစား အခြေခံအဆောက်အအုံတွေ တိုးတက်ကောင်းမွန်ဖို့အတွက် ၂၀၁၇ ခုနှစ်က စတင်ပြီးတော့ ငါးနှစ်တာ ကာလအတွင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာငွေ သန်းပေါင်း ၁၇၅ဝ ကို အတိုးနှုန်းနည်းနည်းနဲ့ မြန်မာပြည်ကို ချေးသွားမယ်ဆိုတဲ့ အာရှဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ် ADB က ကြေညာထားတာ တွေ့ရတယ်။

အတိုးနည်းပြီး ငွေချေးယူတဲ့စနစ်ဟာ အာဆီယံစီးပွားရေး အပေါ်မှာမူတည်သလို ဘုံပြဿနာအဖြစ် စုပေါင်းရပ်တည်တဲ့ စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေးအုပ်စုတွေကိုတော့ သတိထားရမယ်။ စီးပွားရေးဆိုတာ ကိုယ်ကျိုးစီးပွား ကာကွယ်ရေးမူဝါဒကို သေသေချာချာ ချမှတ်ရမယ်။ ခြားနားတဲ့ အိမ်နီးချင်းစီးပွားရေးဘုံပြဿနာကို သတိထားရမယ်။ အတင့်ရဲလွန်းတဲ့ ကိုယ်ကျိုးကြည့် စီးပွားရေး အုပ်စုကြီးတွေနဲ့ တွေ့ရင် သူတို့ရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုဘက်ကို မိမိတို့ရဲ့ အကျိုးအမြတ်တွေက သူတို့ဘက်ကို လွယ်လွယ်လေးနဲ့ ပါသွားနိုင်တယ်။

ဒီနေ့စီးပွားရေးလောကကို ကြည့်လိုက်ပါ။ မတူတဲ့ မက်လုံးပေးမှုတွေ၊ အမြတ်ထုတ်အညွန့်ခူးယူမဲ့ (မည့်) ကြံစည်မှုတွေဟာ သိမ်မွေ့ပြီး မသိမသာ ဘဲလေးနက်နေတာကို တွေ့ရမှာပါ။ မြန်မာ့စီးပွားရေးကတော့ အဲလောက်ထိ မကြံစည်နိုင်ကြသေးပေမယ့် ဝန်ဆောင်မှု စွမ်းရည်တိုးတက်မှု လုပ်ငန်းကြီးတွေထဲ အားစိုက်ကြိုးစားဖို့တော့ လိုမယ်။ အာဆီယံဒေသစီးပွားရေး အခွင့်အလမ်းကို မြန်မာက မယူတတ်တာကြောင့် ရသင့်တဲ့အခွင့်အရေးတွေနဲ့ လွဲခဲ့ရတယ်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ် ADB ဘဏ်ရဲ့ အထောက်အပံ့အားကိုယူပြီး မြန်မာပြည်အတွက် တစ်ခုတည်းသော ဖွံ့ဖြိုးမှုလုပ်ငန်းကို လက်ရှိအစိုးရအားထုတ်မှု အစီအစဉ်က ဘယ်လိုဆောင်ရွက်ကြမည်လဲ။ (မလဲ)။ အတိုးနည်းနည်းနဲ့ အရင်းကို ပြန်ပေးနိုင်ဖို့ ဘယ်လိုကြံဆောင် အားထုတ်မှုတွေ လုပ်ကြမည်လဲ (မလဲ) ဆိုတာကို ပြည်သူတွေ သိထားသင့်ပါတယ်။ ဘုံရည်မှန်းချက်အသစ် မြန်မာပြည်ဟာ ဖွံ့ဖြိုးဆဲ ကမ္ဘာ့စွမ်းအင်အကြီးမားဆုံးဒေသထဲကို ရောက်ဖို့ လက်ရှိအစိုးရက ကြိုးစားရမယ်။ အာဆီယံဒေသ သို့မဟုတ် အာဆီယံအဖွဲ့ဆိုတာ တတိယကမ္ဘာ့ အင်အားစုအဖြစ် ရပ်တည်ရဲတဲ့အုပ်စု ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို မြန်မာအစိုးရက သိထားရမည်။ ကမ္ဘာ့ဘဏ်နဲ့ IMF တို့ရဲ့ ထောက်ခံပံ့ပိုးမှုနဲ့ အာဆီယံနိုင်ငံတွေရဲ့ စီးပွားရေးတံခါး ဖွင့်လှစ်ထားပေးခဲ့တဲ့ အခြေအနေကို အရှင်တို့ မြန်မာတွေ သိထားရမယ်။ မြန်မာ့ဟာ အဲဒီအထဲက ကြီးမားတဲ့ကုန်သွယ်မှုနဲ့ အရင်းအနှီးကြီးတဲ့ တိုင်းပြည်ကြီး တစ်ပြည်ဖြစ်ဖို့ ကြိုးစားရမယ်။

ယနေ့ မြန်မာ့ကျေးလက်ဒေသတွေဟာ အဆမတန် တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနှုန်း မြန်ဆန်နေတာကို တွေ့ရတယ်။ အဲဒီလို တိုးတက်မှုနှုန်း မြန်ဆန်နေတဲ့ တိုင်းပြည်တစ်ပြည်ဟာ စီးပွားရေးနဲ့ နိုင်ငံရေး ပြဿနာတွေ ပြိုလဲသွားတတ်ပါတယ် ဆိုတာကို မြန်မာတွေ သတိထားရမယ်။ အခုဆိုရင် စီးပွားရေးအကျပ်အတည်းနဲ့ နိုင်ငံရေးပြဿနာတွေ အမျိုးမျိုးဖြစ်လာတဲ့ မြန်မာပြည်ဟာ ဖွံ့ဖြိုးမှု မြန်နေတဲ့ဒေသတွေကို ကြည့်လိုက်ရင်ပဲ မြန်မာလူမှုရေးဘဝဟာ မိသားစုပြဿနာတွေ အမျိုးမျိုးနဲ့ ဘုံပိုင်ဆိုင်မှု ပြဿနာတွေအမျိုးမျိုး တွေ့ရတဲ့အပြင် အချင်းချင်းခြိမ်းခြောက်မှု ပြဿနာတွေလည်း တွေ့ရတယ်။

အဲဒီ ပြဿနာတွေကြောင့် နွေးထွေးဘက် စီးပွားရေးတိုင်းပြည်တွေပါ ဆိုးကျိုးတွေ ကူးဆက် (ကူးစက်) ခံရတယ်။ ဒီလို အဖြစ်မျိုးတွေ မဖြစ်အောင် (မဖြစ်ဖို့) နွေးထွေးဘက်နိုင်ငံတွေနဲ့ သူတို့ရဲ့ကျင့်သုံးတဲ့ စီးပွားရေး အမြင်တွေကို ဖွင့်ယူပြီး တိုင်းပြည်ထဲ စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေး၊ မပြိုလဲအောင် လေ့ကျင့်အားထုတ် ဆောင်ရွက်တတ်ရမယ်။ ဒါကြောင့် အရှင်တို့ရဲ့ မြန်မာဟာ ဘုံရည်မှန်းချက်အသစ်တစ်ရပ် လိုအပ်နေပြီလို့ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီရည်ရွယ်ချက်ကို လက်ရှိအုပ်ချုပ်နေတဲ့ အစိုးရမှာ ကြိုတင် ပြင်ဆင်ထားကြပါပြီလား။ (မေးပါရစေ)။

ကျေညက်အောင် သိထားရမယ်။

ယနေ့ အာဆီယံဒေသတွင်း နိုင်ငံတွေဟာ အရှင်တို့ရဲ့ မြန်မာပြည်ကို ပိုပြီးတော့ အရေးစိုက်နေကြတာကို တွေ့ရတယ်။ တိုင်းပြည်တိုင်းလိုလို စီးပွားရေးအကျိုးမြတ်၊ အခွင့်အလမ်းတွေ မဆုံးရှုံးဖို့ ကုန်သွယ်ရေးရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုတွေကို အမြဲတမ်းအရေးစိုက်ရမယ်။

စစ်မတိုက်ရတဲ့ တိုင်းပြည်ဟာ စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေး၊ အောင်မြင်မှု လွယ်ကူတယ်။ အာဆီယံရပ်ဝန်း ဆိုပေမယ့် အိမ်နီးနားချင်း စီးပွားရေးတွေ ခြိမ်းခြောက်မှုခံရရင် မြန်မာ့စီးပွားရေး ဟာလည်း မသိမသာဆုတ်ယုတ်ပြိုလဲ သွားနိုင်တယ်။ ယနေ့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေးဟာ စစ်ဝတ်တန်ဆာနဲ့ ဆင်ထားကြတဲ့ နိုင်ငံရေးမဟုတ်ပါ။ သံတမန်ရေး အားထုတ်မှုကနေတစ်ဆင့် ဘုံရည်မှန်းချက် ဦးတည်နေကြတာတွေကို တွေ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဖွံ့ဖြိုးဆဲ ကမ္ဘာထဲကို ဝင်လာတဲ့ မြန်မာဟာ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးအကြောင်းတွေ မျက်ခြည်ပြတ်လို့မရပါ။ သတိအမြဲရှိရမယ်။

မြန်မာဟာ ၁၉၉ရ ခုနှစ် ကာလကသာ လာအိုနဲ့အတူ အာဆီယံထဲကို ရောက် လာတာပါ။ အရင် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်ဟောင်း နိုင်ငံတွေထက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွေ ပိုဆောင်ရွက်ရမယ်။ ပိုအားထုတ်ကြရမယ်ဆိုတာကို မြန်မာအစိုးရ သတိထားရမယ်။ ယနေ့ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး အားကောင်းနေဆဲဖြစ်ကြတဲ့ အမေရိကန်၊ တရုတ်၊ ဥရောပသမဂ္ဂ တွေနဲ့ မကြာမကြာ ဆွေးနွေးဖော်၊ ဆွေးနွေးဖက်ဖြစ်အောင် ရင်းနှီးဆက်ဆံထားရမယ်။ တကယ်တော့ အာဆီယံ စီးပွားရေးဦးဆောင်တဲ့ ဝန်ကြီးတွေဟာ မိမိတို့ နေထိုင်ကြတဲ့ အရှေ့တောင်အာရှဒေသကို နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး အမြင်တွေ ကျေညက်အောင် မနေမနား ကြိုးစားအားထုတ်ရမယ်မဟုတ်လား။ လေးလေးနက်နက် သတိထားပါ ယနေ့ မြန်မာ့အရေးဟာအကျပ်အတည်း ဘယ်လိုရှိနေကြပြီးလည်းဆိုတာ ရိုးအီနေကြပြီလား။

ငွေကြေးဈေး ကစားကြတဲ့သူတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးနောက်ကို တဖြည်းဖြည်းလိုက်ပါနေရလို့ မြန်မာ့စီးပွားရေးဟာ ငွေကြေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ကိစ္စတွေ ပြဿနာအရပ်ရပ် ပါပဲ။ ဘဏ်လုပ်ငန်းတွေ၊ ငွေကြေးကစားကြတဲ့ အစီအစဉ်တွေ၊ စနစ်မမှန်ကန်တာကြောင့် မြန်မာ့ငွေကြေးဟာ ပြဿနာဘယ်အထိ ရောက်လာခဲ့ကြရသလဲဆိုတာ ပြည်သူတွေအသိပါပဲ။ နိုင်ငံရေးရပ်တည်မှု၊ စီးပွားရေးရပ်တည်မှု မမျှတဲ့ မြန်မာအစိုးရအဖွဲ့အစည်းဟာ နိုင်ငံတကာနဲ့ ယှဉ်လာရင် သိသိသာသာ အမြဲတမ်းနောက်ကျနေတာကို တွေ့ရမှာပါပဲ။

နိုင်ငံတကာထဲ ပါဝင်စွမ်းဆောင်နိုင်မှုနဲ့ ရပ်တည်နိုင်မှု မရှိသေးတဲ့ မြန်မာဟာ အများအမြင်တော့ အောက်ကျနောက်ကျတဲ့ တိုင်းပြည်လို့တောင် ထင်ကြမှာပါပဲ။ စီးပွားရေး အလွန်အမင်းကောင်းမွန်တဲ့ နိုင်ငံဖြစ်ကြပေမယ့် ဒီခေတ်မှာ မိမိကိုယ်ကိုတော့ အထင်ကြီးလို့တော့ မရပါဘူး။ ဘာကြောင့်လည်း ဆိုရင် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးတွေဟာ ထင်သလို တိုးတက်လာတာ မဟုတ်ဘဲ အမြဲတမ်း ဆုတ်ယုတ်နေတယ်ဆိုတဲ့ အချက်က သက်သေပါပဲ၊ ဒါကို လေးလေးနက်နက် သတိထားဖို့တော့ လိုပါတယ်။

တောင်းခံမှု

ယနေ့ကမ္ဘာ့အခြေအနေဟာ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဘယ်လိုများ ထိုးနှက်နေကြသလဲဆိုတာ ထိုးနှက်တိုက်ခိုက်ကြသူ အချင်းချင်း သိနေကြပါတယ်။ ငွေကြေးအာဏာ၊ ဈေးကွက်အာဏာတွေကို မလျှော့ကြဖို့ ဆိုပြီး ပြိုင်ဆိုင်တိုက်ခိုက်ကြတယ်။ ယိုင်သူယိုင်၊ ထိုင်သူထိုင်၊ ငိုင်သူငိုင် ပါပဲပေါ့။ အရှင်တို့ မြန်မာတွေကတော့ စီးပွားရေးလည်း အဲလောက်ပြိုင်ဆိုင် စရာမရှိတော့ ပင်ကိုက ပြိုင်စံရှားသူတွေဖြစ်တော့ ခပ်ပေါ့ပေါ့လေးနဲ့ပဲ ဝိုင်းနေကြတယ်။ ငွေကြေးအာဏာ၊ ဈေးကွက်အာဏာကြီးကြတဲ့ နိုင်ငံရေး စီးပွားရေးအောင်မြင်ကြတဲ့ တိုင်းပြည်တွေကတော့ ခုချိန်ခါမှာ ဘယ်သူ့ကိုမှ မယုံရဲကြတော့ဘဲ ဖင်ထိုင်မလဲကျ အောင်ကိုဘဲ ကဲနေကြရတယ်။ ကောင်းတဲ့ အထဲကတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေးသို့ မဟုတ် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးဟာ အပြိုပြိုလဲလဲဖြစ်လာခဲ့ရင် (ဖြစ်လာမယ်ဆိုရင်) အရှင်တို့ မြန်မာတွေ ဘယ်လိုများ တောင့်ခံမှုတွေ ထိန်းသိမ်းကြမည်လဲ (မလဲ) ဆိုတာကို သိထားဖို့ လိုပါတယ်။

အကောက်ခွန်၊ အခွန်ကောက်

အခုဆိုရင် မြန်မာဟာ ငွေကြေးမတည်ငြိမ်မှုတွေ ဖြစ်လာတာကို ဘယ်လို ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ ရပ်တည်နေခဲ့ကြရပြီလည်း ဆိုတာကို အားလုံးနားလည် နေကြပြီလို့ ထင်ပါလေရဲ့။ ငွေရေးကြေးရေးကြောင့် ကသုတ်ကရက် အရေးပေါ် အခြေအနေတွေ မလုပ်မိဖို့တော့ သတိရှိရမယ်။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ရှိကြတဲ့ဘဏ်တွေဟာ ငွေလဲလှယ်မှုနှုန်းတွေ ခဏခဏပြင်ပါသလား။ ဒါမှမဟုတ် ရင်းနှီးမ,တည်တဲ့ငွေတွေကို စီးဆင်းမှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဘယ်လိုများကန့်သတ်ချက်တွေ (ငွေလဲလှယ်မှုနှုန်း နဲ့ အတိုးနှုန်းတွေ ထားသလဲဆိုတာကို သတိပြုမိကြပါရဲ့လား။ စီးပွားရေးလောကမှာ အရေးကြီးဆုံးက ပို့ကြတဲ့ ကုန်တွေ ဈေးနှုန်းသက်သာမှု၊ အလုပ်ဖြစ်မှုအတွက်ပါပဲ၊ ဈေးနှုန်း သက်သာမှုဆိုတဲ့ ဒီအချက်ဟာ စီးပွားရေးသမားတိုင်း အကုန်နားမလည်ကြပါဘူး။ ပို့ကုန်ဈေး သက်သာမှုဆိုတာ အခွန်သက်သာမှု (အကောက်+အခွန်) ကို ဆိုလိုတာပါ။

ဒါကြောင့် မြန်မာ့ စီးပွားရေးဟာ ပို့ကုန်အလျင်အမြန် ရောင်းရဖို့ အခွန်အခများများမယူဘဲ အလျင်အမြန်ရောင်းပြီး၊ သွင်းကုန်ရဲ့ ကန့်သတ်ချက်အခွန်ကို စနစ်ကျကျကောက်ခံဖို့ပါပဲ။ ဒီအချက်ကို မြန်မာတွေ တိတိကျကျ လိုက်နာခဲ့မယ်ဆိုရင် မြန်မာ့စီးပွားရေးဟာ ငွေကြေးအာဏာ ရှိကြတဲ့သူတွေရဲ့နောက်ကို လိုက်စရာမလိုတော့ သူတို့တွေကပဲ.. လိုက်ရ (နောက်လိုက်ရ) ရတော့မှာပါပဲ။ ဒါကြောင့် အကောက်ခွန် (ပြည်ပထွက်ကုန်)၊ အခွန်ကောက် (ပြည်တွင်းဝင်ကုန်) စနစ်ကို သေသေချာချာ ကစားတတ်ရမယ်လို့ အကြံပြုပါရစေ။

မြန်မာ့ငွေကြေးအခက်အခဲ

ယနေ့ အိမ်နီးနားချင်း တိုင်းပြည်တွေဟာ အရင်မြန်မာကို အထင်သေး၊ အမြင်သေးကြလို့ အရှင်တို့ရဲ့ တိုင်းပြည်အခက်အခဲတွေကို မကူညီကြတဲ့အပြင် ငွေကြေးတွေ နည်းပေါင်းစုံနဲ့ လှည့်ကစားလို့ အရှင်တို့ ဘယ်ရွေ့ဘယ်မျှ ခံစားနေခဲ့ကြရပြီးလည်းဆိုတာ ပြည်သူတွေအသိပါပဲ။

ပြောတော့ အာဆီယံဒေသနိုင်ငံများ ကြီးပွားရေးဆိုပြီး တကယ်လုပ်တော့ အာဆီယံ စီးပွားရေးဆုတ်ယုတ်မှုပါပဲ။ အခုလည်း ဒီအတိုင်းပါပဲ၊ ဒေသတည်ငြိမ်ရေးအတွက် အထောက်အကူပြုကြရမယ့် ဒေသစီးပွားရေး ကိစ္စတွေ၊ ဒေသကာကွယ်ရေး ကိစ္စတွေ၊ ဒေသလုံခြုံရေး ကိစ္စတွေဟာ ရိုင်းရိုင်းပင်းပင်း မကူညီကြပါဘူး။ ခွစားကြတဲ့ အကျင့်တွေဟာ မမြင်ချင်အဆုံးပါပဲ။ အဲဒီလို တိုင်းပြည်မျိုးနဲ့လက်တွဲ စီးပွားရေး အရလက်တွဲ ယှဉ်ပြိုင်မှုတွေ လုပ်လာရတဲ့အချိန်မှာ မြန်မာဟာ ကာကွယ် ရင်ဆိုင်လာရမယ့်ကိစ္စ အခက်အခဲတွေကို လေးလေးနက်နက် သတိထားရမယ်။ ဒီအတွက် သတိပေးပါတယ်။ မကြာမီ ပြန်မာပြည်မှာ အခြေစိုက်လာတော့မယ့် ကမ္ဘာ့ဘဏ်တွေ (ဘဏ်တွေ) ရောက်လာတော့မယ်။

အဲဒီဘဏ်တွေဟာ လက်ရှိ မြန်မာ့ဗဟိုဘဏ်နဲ့ ကန့်သတ်ချက် ငွေလဲလှယ်နှုန်းနဲ့ အတိုးနှုန်းတွေ ညီမျှဖို့လိုမယ်။ ငွေသားအပေါ်မှာ သွင်းကုန်၊ ပို့ကုန်လုပ်မယ့် ကုန်သည်တွေက ပို့ကုန်ထက် ပို၍သွင်းကုန်များအောင်လုပ်ရန် နိုင်ငံခြားမှာ ချေးထားတဲ့ ငွေကြေးတွေ ပြန်ဆပ်ဖို့ မလုံလောက်နိုင်ပါ။ မြန်မာဟာ ၂၀၁၇ ခုနှစ် ငါးနှစ်တာကာလအတွင်း ADB ဘဏ်မှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ငွေသန်းပေါင်း ၁၇၅ဝ နဲ့ ချေးငှားယူဖို့ စီစဉ်ထားတာကို ကြားသိပြီးသားပါပဲ။ အတိုးနှုန်းသက်သောင့်သက်သာစွာ နဲ့ ချေးယူကြမယ့် ငွေတွေပါ။ ဒီငွေတွေကို ADB ဘဏ်ကနေ ချေးယူလိုက်တာကို အိမ်နီးနားချင်းနိုင်ငံတွေက ငွေကြေးဘယ်လို ကစားကြမည်လည်း (မလဲ) ဆိုတာကို ကြည့်ရမယ်။ သူတို့ငွေကြေး မချည်နှောင်ထားပေမယ့် အကယ်၍ သူတို့မှာ ရှိတဲ့ငွေကြေးတွေ ကစားကြရင် ရှယ်ယာဈေးနှုန်းတွေ ကျဆင်းသွားနိုင်တယ်။ အဲဒါတွေမက အာဆီယံနိုင်ငံတွေမှာ ဖွင့်လှစ်ထားတဲ့ စတော့အိတ်စ်ချိန်းတွေလည်း ပြဿနာတွေ ပေါ်လာနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ သုံးသပ်ချက်တွေ သုံးသပ်ထားလို့ ၂ဝ၂ဝ ပြည့်နှစ် မရောက်ခင်လေးမှာပဲ . မြန်မာ့ငွေကြေး မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခက်အခဲတွေ ဖြစ်လာတယ်။

အဲးခိုး

(ဆက်ရန်)

ဘယ်နေ့ပြီးပြည့်စုံမည်လဲ? (၁) – မဟာပညာ (mahar.asia)