Category: နိုင်ငံရေး

နိုင်ငံရေးအရ ပြဒါးတစ်လမ်း သံတစ်လမ်းဖြစ်သွားတာ ဖြစ်သည့်အတွက်ကြောင့် နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းက တစ်ခုထဲသောနိုင်ငံရေးထွက်ပေါက်ကို ပြန်လည်ပြီးတော့ ရနိုင်ဖို့အတွက်ကို ဖြစ်နိုင်စရာအကြောင်းမရှိဘူး …

အဂ္ဂမဟာသဒ္ဓမ္မဇောတိကဓဇ အဂ္ဂမဟာကမ္မဋ္ဌာနာစရိယ ဒေါက်တာဘဒ္ဒန္တပညာသာမိ
(တောင်ကလေးဆရာတော်)

အတွဲ(၁၂)၊ အမှတ်(၅)၊ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၈၅၊ ဒုတိယဝါဆိုလဆန်း ၄ ၊ ၂၁ – ၇ – ၂၀၂၃၊ မြန်မာသံတော်ဆင့် (The Myanmar Herald) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။

မြန်မာသံတော်ဆင့် အပတ်စဉ်သတင်းစာတွင် (၁၁) နှစ်တိုင် နိုင်ငံရေးသုတေသနဆောင်းပါးများ ရေးသားခဲ့သည့် ကရင်ပြည်နယ် ဘားအံမြို့ တောင်ကလေးဆရာတော် (အဲးခိုး) နိုင်ငံတော်ဗဟိုသံဃာ့ဝန်ဆောင် အဂ္ဂမဟာသဒ္ဓမ္မဇောတိကဓဇ အဂ္ဂမဟာကမ္မဋ္ဌာနာစရိယ ဒေါက်တာဘဒ္ဒန္တပညာသာမိ မဟာထေရ်ထံသို့ ယခု ၂၀၂၃ ခုနှစ် မေလတွင် မြန်မာသံတော်ဆင့်အယ်ဒီတာ သွားရောက်လျှောက်ထား မေးမြန်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည် …

အယ်ဒီတာ – ယခု နိုင်ငံတော်စီမံ အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အစိုးရလက်ထက် ဆရာတော်ရေးသားလျက်ရှိသည့် နိုင်ငံရေးဆောင်းပါးများအပေါ် နိုင်ငံတော်အစိုးရ (အာဏာပိုင်) များထံမှ တစ်စုံတစ်ရာ ဝေဖန်သုံးသပ်ခြင်း၊ ဆရာတော်ကို လျှောက်ထားပြောဆိုခြင်းများ ရှိပါသလား။ ရှိလျှင် သိရှိလိုပါတယ် ဘုရား။ တပည့်တော် (မြန်မာသံတော်ဆင့်) သို့ နိုင်ငံတော်အစိုးရတာဝန်ရှိသူ အချို့ထံမှ ပြောဆိုသည်ကို ကြားသိရသည်မှာ ယခင် (ဒီမိုကရေစီ/ရွေးကောက်ခံ) အစိုးရများလက်ထက် မြန်မာသံတော်ဆင့် သတင်းစာရေးသား ဖော်ပြခဲ့သည်များနှင့် ယခု မြန်မာသံတော်ဆင့် ရေးသားဖော်ပြ နေသည်များအပေါ် ဖတ်ရှုရသည်ကို အားလျော့နေသည့် သဘော (ယခင်က ဝေဖန်သုံးသပ်ချက်များ ပြင်းထန်စွာ သတင်းဂျာနယ်ဖော်ပြ ခဲ့ပြီး၊ ယခု ထိုကဲ့သို့ ပြင်းထန်သည့် နိုင်ငံရေးဝေဖန်သုံးသပ်ချက်များ မပါတော့ သည့်အပေါ် ဖတ်ရှု၍မကောင်းကြောင်း) ဆိုလိုကြောင်း ပြောခဲ့ပါသည်။ သို့သော်လည်း ခေတ်ကာလအခြေအနေအရ အတိုင်းအတာတစ်ခု စည်းထား၍ သတင်းဂျာနယ် ရေးသားဖော်ပြ နေရသည့်အပေါ် ယင်းစာဖတ် ပရိသတ်အချို့ အလိုကျ မြန်မာသံတော်ဆင့် ဖော်ပြ၍မရဘဲ သင့်လျော်သလောက်သာ ယခု နစကအစိုးရ (၂) နှစ်ကျော် သက်တမ်းတွင် ရေးသားဖော်ပြခဲ့ရပါသည်။ ထို့အတွက်လည်း မြန်မာသံတော်ဆင့်အပါအဝင် သတင်းစာ၊ ဂျာနယ်များ စာဖတ်ပရိသတ်၏ အားပေးဖတ်ရှုမှု ကျဆင်းခဲ့ရပြီး ပုံမှန်စာနယ်ဇင်းကဏ္ဍကျရာအခန်းမှ မပျောက်ပျက်စေရေး အားထုတ် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်တို့အပေါ် ဆရာတော်၏အမြင်နှင့် သုံးသပ်ချက် သိရှိလိုပါသည်။ 

ဆရာတော် – မိမိရဲ့အမြင်တွေ ရှိသလို၊ ထင်သလိုပေါ့နော်။ မိမိရဲ့အမြင်တွေ၊ အထင်တွေရှိသလို ရေးသားဖို့ရန် အတွက်ရာ အခက်အခဲရှိပါတယ်။ ဘာလို့ အခက်အခဲ ရှိသလဲဆိုတော့ အစိုးရအစဉ်အဆက်က လွှတ်တော်ကနေပြီးတော့ ရပ်တည်လာပြီးမှ ဖြစ်လာတဲ့အစိုးရဆိုတော့ အခုက အရေးပေါ်ကာလ၊ ဒီဟာပြီးမှဖြစ်လာတဲ့ လက်ရှိအာဏာထိန်းသိမ်းတဲ့ အစိုးရဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ ဆရာတော်တို့ စာရေးသားပြုရတဲ့နေရာမှာ အမျိုးမျိုးချင့်ချိန်ပြီးတော့မှ ရေးသားရတာပေါ့။ အဲတော့ ဒါပဲလားဆိုတော့ မြင်ချင်သလို၊ ထင်ချင်သလို၊ မြင်တဲ့အတိုင်း၊ ထင်တဲ့အတိုင်း ရေးသားမယ်ဆိုရင်လည်းပဲ ဘယ်လိုနည်းနဲ့မှ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ ဆရာတော်ကြားမိပါသေးတယ်။ ဒီကြားထဲက ဘာတွေကြားမိသလဲဆိုတော့ မြန်မာသံတော်ဆင့်ဂျာနယ်မှာရေးသားတဲ့ အဲးခိုးကိုလည်း ထိန်းပါဦးဆိုပြီးတော့ ဆရာတော်လည်း တစ်ဖန်ပြန်ပြီးတော့ ကြားရပါတယ်။ အဲတော့ ဆရာတော် ဘာမှထွေထွေထူးထူး မြန်မာသံတော်ဆင့်မှာ မရေးခဲ့ပါဘူး။ ပြင်းထန်တဲ့စကားလုံးတွေ၊ ပြင်းထန်တဲ့နိုင်ငံရေးတွေ၊ ပြင်းထန်တဲ့ တစ်ဦးတစ်ယောက် မကောင်းခြင်း ဝေဖန်တာတွေ ဘာမှမပါပါဘူး။ အဲ ခပ်ရှင်းရှင်းနဲ့ ပြောရရင်တော့ ပထမဦးဆုံး ၂ဝ၁ဝ ကာလတုန်းက အစိုးရဖြစ်လာတဲ့ ဦးသိန်းစိန်အစိုးရလောက်ကိုမှ ဆရာတော် ဝေဖန်ခဲ့ပါသေးတယ်။ ဆရာတော် အဲဒီအတိုင်းပဲမြင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် သတင်းစာတို့၊ ဂျာနယ်တို့။ နောက်ထပ် ပေါ်လာတဲ့ သတင်းစာတွေ၊ ဂျာနယ်တွေ၊ စာဖတ်ပရိသတ်တွေအားမရခြင်း အကြောင်းရင်းကတော့ သတင်းစာ၊ ဂျာနယ်တွေရဲ့အပေါ်မှာ ပြင်းထန်တဲ့ ကန့်သတ်ချက်တွေ များစွာရှိတယ်လို့ပဲ ဆရာတော့်အနေနဲ့ နည်းနည်းပြောချင်ပါတယ်။

အယ်ဒီတာ – မြန်မာ့နိုင်ငံရေးတွင် လက်ရှိတပ်မတော်အစိုးရနှင့် ထောက်ခံ သူများ၊ တပ်မတော်အစိုးရ လုပ်ဆောင်ချက်များအပေါ် ဆန့်ကျင်ဘက်အမြင်ဖြင့်ဝေဖန်နေကြသည့် နိုင်ငံရေးအင်အားစုများအကြား ပြေလည်စွာ ပူးပေါင်းပြီး မြန်မာ့အရေး အနာဂတ်နိုင်ငံရေးအတွက် အေးချမ်းတည်ငြိမ်မည့် နိုင်ငံရေးနည်းလမ်း (သို့မဟုတ်) တစ်ခုတည်းသော နိုင်ငံရေးထွက်ပေါက် ရှိလာနိုင်ပါမည်လား။ 

ဆရာတော် – မေးခွန်း နံပါတ် ၃ အနေနဲ့က မြန်မာနိုင်ငံ၊ မြန်မာပြည် မြန်မာနိုင်ငံရေးအနေနဲ့က လက်ရှိတပ်မတော် အနေနဲ့ကလည်း ထောက်ခံတဲ့ တပ်မတော်အစိုးရရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်များအပေါ် ဆန့်ကျင်တဲ့ပုဂ္ဂိုလ်တွေ၊ ဒီအင်အားစု ၂ စု ပြန်လည်ပြီးတော့ အချင်းချင်းပြန်ပြေလည်နိုင်ဖို့ အတွက်ကတော့ ဆရာတော်အနေနဲ့ကတော့ မမြင်နိုင်ပါဘူး။ ပြန်လည်ပြီး ညီညွတ်ကြမယ်လို့တော့ မမြင်နိုင်ပါဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ နိုင်ငံရေးအရ ပြဒါးတစ်လမ်း သံတစ်လမ်းဖြစ်သွားတာဖြစ်သည့်အတွက်ကြောင့် နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းက တစ်ခုထဲသောနိုင်ငံရေးထွက်ပေါက်ကို ပြန်လည်ပြီးတော့ ရနိုင်ဖို့အတွက်ကို ဖြစ်နိုင်စရာအကြောင်းမရှိဘူး။ အေးဟုတ်ပြီ။ နိုင်ငံရေးဦးတည်ချက်။ နစကရဲ့ ကြေညာထားတဲ့ နိုင်ငံရေးဦးတည်ချက်ထဲမှာ အနာဂတ်ဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု။ ဒါမှမဟုတ် ဖယ်ဒရယ်နိုင်ငံရေးကို တကယ်ပဲ စေတနာအမှန်နဲ့ လမ်းဖွင့်ပေးမယ်ဆိုရင်တော့ ဒါကတော့ တစ်နည်းတစ်လမ်း တစ်နည်းတစ်ဖုံ ပြောင်းလဲနိုင်ပါတယ်။ ဆရာတော်အနေနဲ့ အဲဒီလိုမြင်ပါတယ်။ အကယ်၍ အဲဒီလို ဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုရဲ့ ဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံရေးမဟုတ်ဘဲနဲ့ ဒီလိုပဲ တစ်ဦးတစ်ဖွဲ့၊ တစ်စုတစ်ဖွဲ့၊ ထောက်ခံလိုက်၊ အားပေးလိုက်၊ လုပ်ဆောင်လိုက်၊ ဒီအစီအစဉ်နဲ့ပဲ သွားနေမယ်ဆိုရင်တော့ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဟာ နည်းလမ်းကျတဲ့ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံရေး၊ နည်းစနစ်ကျတဲ့ ဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံရေးစနစ်။ အဲလိုနိုင်ငံရေးအပေါ်ကို ဘယ်လိုနည်းနဲ့မှ ရောက်နိုင်စရာ အကြောင်းမရှိပါဘူး။ တပ်မတော်အစိုးရ အနေနဲ့လည်း ဒါကိုဆောင်ရွက်လို့ မလုပ်နိုင်သလို တပ်မတော်အစိုးရမဟုတ်တဲ့ နောက်ထပ်တက်လာမယ့် နိုင်ငံရေး အင်အားစုတွေလည်းပဲ လုပ်ဆောင်နိုင်မယ်လို့ ဆရာတော်အနေနဲ့ မမြင်ဘူး။

ဆက်လက်ဖော်ပြပါမည်။

ဓာတ်ပုံ (မြန်မာသံတော်ဆင့်)

အဲးခိုး

(ယခင်တစ်ပတ်မှအဆက်)

နိုင်ငံတော်သမ္မတအသစ်အပေါ် ခန့်အပ်လို့ မကျေနပ်ကြတာတွေ၊ သတင်းမီဒီယာကို အရေးမစိုက်တာတွေ၊ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားကြတဲ့သူတွေကို အထင်သေးမိခဲ့တာတွေ၊ ပြောင်းလဲလာတဲ့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းတွေကို အရေးမစိုက်ကြတာတွေ•• အခုဆိုရင် အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားတွေက မရပ်ဆိုင်းပေမယ့် အကြမ်းဖက်တဲ့ အကြောင်းမဲ့ကိစ္စတွေက နေ့စဉ်နေ့တိုင်း မြင်ရကြားရတယ်။ မဖြစ်သင့်၊ မဖြစ်အပ်တဲ့ ထိတွေ့မှုတွေလည်း ဖြစ်နေကြတယ် …

အတွဲ(၁၁)၊ အမှတ်(၄၅)၊ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၈၄၊ တပို့တွဲလဆန်း ၁၄၊ ၃-၂-၂ဝ၂၃၊ မြန်မာသံတော်ဆင့် (The Myanmar Herald) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။

မိုးပေါ်ထောင်ပြီး ခြောက်တာမပါဘူး 

ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒ၊ ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်၊ ဆိုရှယ်လစ်နိုင်ငံရေး အောင်မြင်အောင်

“ဆိုရှယ်လစ်စနစ်နဲ့ လူမှုရေးဗဟုသုတ အတွေ့အကြုံတွေကို လေ့လာ ဆည်းပူးမယ်။ မိမိရဲ့ချွတ်ယွင်းချက်နဲ့ အမှားတွေကို ပြုပြင်နိုင်ဖို့ မိမိကိုယ်မိမိ ဝေဖန်စစ်ဆေးနေရမယ်။ အရာရာတိုင်းကို စိတ်ကောင်း၊ စေတနာ အရင်းကောင်းနဲ့ ရိုးသားစွာ ကြည့်မြင်ပြီး ယထာ ဘူတကျကျ၊ ဓမ္မဒိဋ္ဌာန်ကျကျ တွေးခေါ် မြော်မြင်နိုင်အောင် ကြိုးစားနေကြမယ်”

ဆိုပြီး မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်ပါတီရဲ့ အဓိဋ္ဌာန်နဲ့ ကျင့်ဝတ်တွေမှာ တွေ့ရပါတယ်။ နိုင်ငံရေးပါတီ တစ်ခုရဲ့အဓိဋ္ဌာန်နဲ့ ကျင့်ဝတ်တရားတွေ ဒီလို (ခုလို) ချမှတ် ထားခဲ့ကြပေမယ့် ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒ နိုင်ငံရေးကို မျက်ကွယ်ပြုပြီး ပါတီဦးဆောင် တဲ့သူက (ပုဂ္ဂိုလ်ကိုက) – 

“ဒီတိုင်းပြည်တစ်ပြည်လုံး လူထုကို ကျွန်တော်သိစေချင်ပါတယ်။ နောင်ကို လူစုလူဝေးနဲ့ ဆူဆူပူပူလုပ်လို့ ရှိရင်တော့ စစ်တပ်ဆိုတာ ပစ်ရင် မှန်အောင် ပစ်တယ်။ မိုးပေါ်ထောင်ပြီး ခြောက်တာ မပါဘူး။ အဲဒီတော့ နောင်ကို ဆူဆူပူပူ လုပ်မယ်ဆိုရင် တပ်ကို သုံးလို့ရှိရင်တော့ အဲဒါဆူတဲ့လူတွေ မသက်သာဘူးသာ မှတ်ပေတော့လို့ ကျွန်တော် ဒီကနေ ပြောပါတယ်”

ဆိုပြီး လူထုကို အမျက်ကြီးစွာ စိန်ခေါ်ပြခဲ့တယ်။ (မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်ပါတီ၊ အရေးပေါ် ညီလာခံ၊ ကျိုက္ကဆံကွင်း၊ ဆရာစံခန်းမ၊ ၂၇-၇-၁၉၈၈ ရက်နေ့) 

တုတ်တုတ်ချင်း ဓားဓားချင်း 

ပြည်သူတွေက ဒီတစ်ပါတီစနစ်ရဲ့ အရေးပေါ်ညီလာခံစကားကို ကြားသည့် ကြားချင်းပါပဲ ပြည်သူလူထုတွေက မိမိတို့ရဲ့ ပြည်သူ့အပေါ်ကို အဓမ္မ ခြိမ်းခြောက်ခြင်းပဲလို့ မှတ်ယူကြပြီး ကြီးစွာသော ခံပြင်းမှု ဒေါသတွေ ထွက်လာမိကြသည်။ (ဒေါသတွေ ထွက်ကြသည်။) အတိတ်ကလည်း “တုတ်တုတ်ချင်း၊ ဓားဓားချင်း” ဆိုတဲ့ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ အရေးအခင်းကာလက ပြောကြားခဲ့တဲ့ မိန့်ခွန်းကိုလည်း သတိပြန်ရကြလို့ အမျိုးမျိုးအစုံစုံ ဖော်ထုတ် ပြောဆိုကြတယ်။ ဒီအတွက်ကြောင့်ပဲ ပြည်သူလူထုတွေဟာ အစိုးရကို အယုံအကြည် မဲ့လာကြပြီး မကျေနပ်စိတ်တွေ၊ ဖီဆန်လိုစိတ်တွေ ကြီးကြီးကျယ်ကျယ် အားကောင်းလာတယ်။ ဒီကိစ္စအတွက်တစ်ခုတွင် သာမကဘဲ ဆိုရှယ်လစ် စီးပွားရေးစနစ်၊ ဆိုရှယ်လစ်လူ့ဘောင်၊ ဆိုရှယ်လစ် ဒီမိုကရေစီကျင့်သုံးလို့ အောင်မြင်မှုမရှိတဲ့ အကြောင်းအရာတွေလည်း နိုင်ငံရေးအင်အားစုတွေက ယုံကြည်မှု မဲ့လာကြတာလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေး ပြဿနာ အကြောင်းအရင်းတွေက အခြေအနေအမျိုးမျိုး ပေါ်ပေါက်နေလို့ မင်းမဲ့စရိုက်ဆန်တဲ့ လုပ်ရပ်တွေ တားမနိုင်လောက်အောင် ဖြစ်လာတယ်။ ဒီညီလာခံစကား ဒီမိန့်ခွန်းစကားကြောင့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ တောင်းဆိုတဲ့ ဆန္ဒတွေ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့တဲ့ မြန်မာပြည်ကြီးဟာ ဒီမိုကရေစီ အရေးအတွက်နဲ့ ဝါဒလက်သစ် နိုင်ငံရေးသမားတွေ ဖြစ်လာကြတယ်။ 

အာရုံစိုက်ရုန်းထွက် 

မြန်မာ့နိုင်ငံရေး တောင်းဆိုပွဲနဲ့ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်တွေ ဖြစ်ကြရတာဟာ အခြေခံ မကျေနပ်မှု အကြောင်းရင်းတွေက အဲဒီတုန်းက ဒီလိုရှိခဲ့တာကို တွေ့ရတယ်။ 

(၁) ငွေစက္ကူတွေ တရားမဝင်ကြောင်း ကြေညာခဲ့တာတွေ၊ 

(၂) တိုင်းပြည်ဖွံ့ဖြိုးမှု အနည်းဆုံး နိုင်ငံတွေထဲက စာရင်းဝင် ဖြစ်သွားတာတွေ၊ 

(၃) တက္ကသိုလ် (အင်းစိန်စက်မှု) ကျောင်းသားတွေ ကွယ်လွန်သေဆုံး ကြရတဲ့ကိစ္စတွေ၊ 

(၄) ပါတီ (တစ်ပါတီ) ဦးဆောင်သူရဲ့ အရေးပေါ် မိန့်ခွန်းစကားအပေါ် မကျေနပ် ကြတာတွေ၊ 

(၅) နိုင်ငံတော်သမ္မတအသစ် ခန့်အပ်လို့ မကျေနပ်ကြတာတွေ၊ 

(၆) သတင်းမီဒီယာကို အရေး မစိုက်တာတွေ၊ 

(၇) နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားကြတဲ့သူတွေကို အထင်သေးမိခဲ့တာတွေ၊ 

(၈) ပြောင်းလဲလာတဲ့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းတွေကို (အခြေအနေ တွေကို) အရေးမစိုက်ကြတာတွေကြောင့်

ဆိုရှယ်လစ်နိုင်ငံရေးအောက်မှာ မနေနိုင်ကြတော့ဘဲ လွတ်မြောက်မှု (လွတ်မြောက်ရေး) (လွတ်မြောက်ပွဲ) ကို အာရုံစိုက်ရုန်းထွက် ကြတယ်လို့ပဲ ဆိုရမယ်။ (မြင်ပါတယ်) 

အိပ်မက်ပမာပါပဲ 

ပြည်သူ့ဆန္ဒဆိုတာ ပြည်သူ့အတွက် အာဏာပါပဲ။ ပြည်သူ့အာဏာကို ပြည်သူကို ပြန်မပေးရင် ဘယ်အစိုးရဖြစ်ဖြစ် ကျဆုံးကြရမှာပါပဲ။ ပြည်သူကို မလိမ့်တပတ်လုပ်တဲ့ အစိုးရဟာ ပြည်သူ့ရဲ့ဆန္ဒ တုံ့ပြန်မှု ရကြစမြဲပါပဲ။ ပြည်သူ့အတွက် နိုင်ငံရေးစနစ် မကောင်းရင် အစိုးရဟာ ပြည်သူ့ရန်သူပါပဲ။ ဒါကြောင့် မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်ပါတီဟာ ပြည်သူအများ အယုံအကြည်မဲ့ ခဲ့ရတယ်။

ပြည်သူကို ပြည်သူလိုမမြင် (မထင်) တဲ့ နိုင်ငံရေး ဝါဒီသမားတွေဟာ နောက်ဆုံးတော့ ဒေါသအကျိုးတရားကို ခံယူ (ခံစား) ကြရတာပါပဲ။ ပကတိရိုးရာ တည်ငြိမ်တဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုတာ မရှိရိုးမှန်ရင် နိုင်ငံရေးကို ဦးဆောင်တဲ့သူတွေဟာ နိုင်ငံရေးရဲ့ အရိုးကို သိမြင် နားလည်ရမယ်။ နိုင်ငံရေးကို ခွဲခြားလေ့လာမှု မတတ်ဘဲ အာဏာကြီးစိုးရေးအတွက် ယစ်မူးမှုဖြစ်နေရင်တော့ တုတ်တုတ်ချင်း ဓားဓားချင်း မပြောပါနဲ့ ထာဝရအာဏာဆိုတာ အိပ်မက်ပမာပါပဲ။ ဒါကြောင့် ပြည်သူ့အတွက် ပြည်သူ့ နိုင်ငံရေးကို ပြည်သူတွေကို မစော်ကားမိဖို့ နိုင်ငံရေးသမားတွေ သတိချပ်စရာပါဆိုတာကို သတိပေးပါတယ်။ 

ဆူညံမစဲ 

ယနေ့ ကမ္ဘာနိုင်ငံရေး အခြေအနေဟာ သူတစ်ပါး ပြည်တွင်းရေးကိစ္စတွေ၊ သူတစ်ပါးစီးပွားရေးတွေကို ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုတွေ လိုက်လံပြီး စိန်ခေါ်လို့ရတဲ့ နိုင်ငံရေးခေတ်စနစ်ရှိတဲ့ အခြေအနေခေတ် မဟုတ်တော့ပါဘူး။ တို့မူ တို့ဝါဒနဲ့ မတူလို့ ရန်သူပဲလို့ သတ်မှတ်ကြတဲ့ နိုင်ငံရေးစနစ်လည်း မရှိကြတော့ပါဘူး။ လူလူချင်း ခေါင်းပုံဖြတ်၊ ကျွန်ပြု၊ ကျွန်ပေးဆိုတဲ့ နိုင်ငံရေးစနစ်တွေ ဆိုတာလည်း ဒီခေတ်မှာ မြင်ချင်နေတာတောင်မှ မြင်လို့ မရတော့တဲ့ခေတ်ကြီး ဖြစ်နေပါပြီ။ ဒီလိုအခြေအနေမျိုး ရောက်လာနေတာကို ဒီမိုကရေစီ တောင်းဆိုမှုတွေက ဆူညံမစဲ ဖြစ်နေကြသေးတာကို ထောက်ရင် ယနေ့ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဘာတွေများ အလိုဆန္ဒတွေက (လိုအင် တွေက) မပြီးဆုံးနိုင်ကြသေးသလဲ ဆိုတာကို နိုင်ငံရေးအတွေး ရှိကြတဲ့သူတွေမြင်နိုင်ကြလိမ့်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ 

အခွင့်ကောင်းလိုချင်တပ်မက် 

အရှင်တို့ မြန်မာပြည်ဟာ နိုင်ငံရေး မူတစ်ခုခု သတ်မှတ်ပြီး ကျင့်သုံးရင် ဆယ်စုနှစ်များစွာ မခံပါ။ အစသာကောင်းပြီး အလယ်၊ အဆုံးမှာတော့ နိုင်ငံရေးနဲ့ မထိုက်တန်တဲ့ အဆုံးသတ်ခြင်းတွေနဲ့ပဲ နိဂုံးသွားကြတာကို တွေ့ရတယ်။ ပါလီမန်ခေတ်၊ ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံရေး၊ တော်လှန်ရေးခေတ် ဆိုရှယ်လစ် ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံရေး၊ နဝတ၊ နယက ခေတ် နိုင်ငံရေးနဲ့ ပြည်သူ့ နိုင်ငံရေးခေတ် အဆက်ဆက် ဖြစ်ပျက်ခဲ့ကြတဲ့ အဖြစ်တွေဟာ အထိန်းမဲ့ အကွပ်မရှိတဲ့ မင်းမဲ့ တိုင်းပြည် နိုင်ငံရေးလိုပါပဲ။

အခုဆိုရင် အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားတွေက မရပ်ဆိုင်းပေမယ့် အကြမ်းဖက်တဲ့ အကြောင်းမဲ့ ကိစ္စတွေက နေ့စဉ်နေ့တိုင်း မြင်ရကြားရတယ်။ မဖြစ်သင့်၊ မဖြစ်အပ်တဲ့ ထိတွေ့ မှုတွေလည်း ဖြစ်နေကြတယ်။ ပြည်သူပိုင် အဆောက်အအုံတွေ၊ ဖျက်ဆီးမှုအရှိန်တွေ မြင့်မားတဲ့အဆင့်ထိ ဖြစ်လာတယ်။ ဒီလို မင်းမဲ့စရိုက်ဆန်တဲ့ ဖျက်ဆီးမှုဟာ ဒီမိုကရေစီ အခွင့်အရေး သက်သက် တောင်းဆိုချက် မဖြစ်နိုင်တဲ့အပြင် နိုင်ငံရေးကို အခွင့်ကောင်းလိုချင် တပ်မက်ကြတဲ့သူတွေရဲ့ အကြမ်းဖက်မှုလို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။ 

ခက်မသုံးမျိုး 

နိုင်ငံရေးဆိုတာ စီးပွားရေးရဲ့ အခက်အလက်ပါ။ စီးပွားရေး မကောင်းတဲ့ တိုင်းပြည်ဟာ နိုင်ငံရေး (သို့မဟုတ်) လူမှုရေးတည်ငြိမ်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ လူမှုရေး မတည်ငြိမ်တဲ့ တိုင်းပြည်ဟာ စီးပွားရေးစီမံကိန်း မအောင်မြင်နိုင်ပါဘူး။ စီးပွားရေး စီမံကိန်းမရှိတဲ့ တိုင်းပြည်ဟာ နိုင်ငံရေးမူဝါဒကောင်း ဖြစ်ထွန်းမလာပါဘူး။ ဒါကြောင့် တိုင်းပြည်တစ်ပြည် မှာ- 

(က) နိုင်ငံရေး၊ 
(ခ) စီးပွားရေး၊ 
(ဂ) လူမှုရေးဆိုတဲ့

ခက်မသုံးမျိုး အပြန်အလှန် ဆက်စပ်ထိန်းကျောင်း မှီခိုမှု မရှိရင် အဲဒီတိုင်းပြည်ဟာ ဖြစ်ချင်သလို မဖြစ်ဘဲ မဖြစ်ချင်တာတွေပဲ ဖြစ်နေကြတော့မယ်။ မြန်မာပြည် ဘာတွေများ ဖြစ်သွားကြသလဲဆို ပြည်သူတွေ အသိပါပဲ။ 

ဘာတွေများ လိုနေသေးသလဲ 

တော်လှန်ရေး ကောင်စီခေတ်ပြီးလို့ ဆိုရှယ်လစ်နိုင်ငံရေး ဆိုရှယ်လစ်စီးပွားရေးနဲ့ ဆိုရှယ်လစ် လူမှုရေးခေတ်ကို ပြန်ပြီးစဉ်းစားကြည့်ပါ။ အဲဒီတုန်းက မြန်မာပြည် လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေဟာ ဆိုရှယ်လစ် စီးပွားရေးအတွက် လိုအပ်တဲ့ ဥပဒေတွေကို လူ့ဘောင်ကောင်းတစ်ခု ဖြစ်လာဖို့အတွက် ဘယ်လောက်အထိ ယုံကြည်ကိုးစား အားထားကြသလဲဆိုတာ ပြည်သူတွေအသိပါပဲ။ ဒီခေတ်ဖြစ်တဲ့ မျက်မှောက်ခေတ်ကာလတွေမှာလည်း ပြည်သူတွေ ဒီမိုကရေစီ အခွင့်အရေးတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ တောင်းဆိုမှုတွေ၊ ထောက်ခံမှုတွေ၊ အားပေးမှုတွေ ဘယ်လောက်အထိ အယုံအကြည် ထားကြသလဲ ဆိုတာလည်း ပြည်သူတွေအားလုံး အသိပါပဲ။

ပါလီမန်နိုင်ငံရေး စနစ်အောက်၊ ဆိုရှယ်လစ်နိုင်ငံရေး စနစ်အောက်၊ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံရေး စနစ်အောက်မှာ အချိန်ကာလ ကြာညောင်းစွာ (ကြာမြင့်စွာ) ရုန်းကန်လှုပ်ရှား နေကြပေမယ့် မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ ဘဝအဖိုးတန်မှုတွေ ကတော့ သရုပ်မှန်မှု တွေ ထင်လာပေမယ့် ဘဝတစ်သက်တာအတွက် အားကိုးအားထားရမယ့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ နိုင်ငံရေးစနစ်ကောင်း မရ (မရှိ) သေးတာကို ထောက်ရင် အရှင်တို့ မြန်မာတွေဟာ ဘာတွေများ လိုနေသေးသလဲဆိုတာကို စဉ်းစား (သုံးသပ်) ရတော့မယ်။ 

ခေတ်စားဖားကြီးအောက် 

အရှင်တို့ရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ၊ မြန်မာ့ သမိုင်းစဉ်ကို ပြန်ကြည့်ပါ။ နိုင်ငံရေးနဲ့ ဆိုင်တဲ့ ရွေးကောက်မှု (ရွေးကောက်ပွဲ) တွေ အကြိမ်ကြိမ်အခါခါ လုပ်လာခဲ့ပေမယ့် နိုင်ငံရေးစနစ်တွေ ပီပီပြင်ပြင် ဖြစ်လာတာ မတွေ့ရသေးပါဘူး။

အရှင်တို့ တိုင်းပြည် အတိတ်သမိုင်းကို ပြန်ကြည့်ရင် ပဒေသရာဇ်ခေတ် အုပ်ချုပ်ရေးအောက်မှာ နေထိုင်လာခဲ့တဲ့ အခြေအနေနဲ့ မျက်မှောက်ခေတ်ကာလမှာ နေထိုင်ခဲ့ကြတဲ့ အခြေအနေတွေဟာ အထူးအခြားကြီး ကွာခြားမှုတွေ မရှိလှပါဘူး။ ပဒေသရာဇ် အရင်းရှင်သမား လက်ချက်နဲ့ မျက်မှောက်ခေတ် အရင်းရှင်သမားတွေရဲ့လက်ချက်တွေနဲ့ပဲ ကျင်လည် နေကြရတုန်းပါပဲ။

ပဒေသရာဇ် အရင်းရှင်စီးပွားရေးစနစ် ချုပ်ငြိမ်းသွားပေမယ့် ခေတ်သစ် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံရေး အရင်းရှင်စနစ်ရဲ့ ဆိုးကျိုးတွေ နည်းပေါင်းစုံနဲ့ ခါးသီးစွာ ခံစားနေကြရသေးတယ်။

ဒီသာဓကကို ထောက်ပြလို့ ဒီလိုရှိနေသေးတာကို မြန်မာပြည်သူတွေ မသိမမြင် ကြသေးရင်တော့ မြန်မာ့ လူမှုရေးလောကဟာ ရွေးကောက်ပွဲ အကြိမ်များစွာ ရွေးကောက်မှု ပြုနိုင်ခဲ့ကြပေမယ့် (ပွဲစည်ပေမယ့်) အာဏာရှင် လက်သစ်အောက်ကနေ လွတ်မြောက်သွားမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီမိုကရေစီခေတ် စားဖားကြီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးခြယ်လှယ်မှုအောက်မှာ ဝပ်ပြားနေကြရဦးမှာပါပဲ။ 

(ဆက်ရန်) 

အဲးခိုး

အဲးခိုး

အတွဲ(၁၁)၊ အမှတ်(၄၄)၊ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၈၄၊ တပို့တွဲလဆန်း ၇၊ ၂၇-၁-၂ဝ၂၃၊ မြန်မာသံတော်ဆင့် (The Myanmar Herald) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။

စကားချီး 

ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီစနစ် ထွန်းကားရုံနဲ့ ဥပဒေအနှစ်သာရ ပြည့်စုံနေကြပြီလို့ ထင်နေကြတာလား။ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ အတွက် (ဥပဒေများ) ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီထွန်းကားရေးအတွက် သက်သက်ပဲလား၊ တိုင်းပြည်ကို ပြည်ထောင်စုစနစ်နဲ့ ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်နိုင်လို့ နိုင်ငံရေးလောကမှာ တိုင်းရင်းသားတွေ (တိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံ) နိုင်ငံရေး (လွှတ်တော်) ထဲမှာ (ထဲကို) ပါဝင်ခွင့် ရနိုင်ကြပြီလို့ ထင်ကြလား။ ၂ဝဝ၈ ခုနှစ်၊ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေရဲ့ အနှစ်သာရဟာ တိုင်းရင်းသား လူမျိုးပေါင်းစုံ (အားလုံး)ကို ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စု နိုင်ငံရေးစနစ်ဖြစ်သော တိုင်းရင်းသား အားလုံးတို့ရဲ့ အခွင့်အရေးတွေကို ပေးနိုင်ကြပြီလို့ မြင်ကြပြီလား။

အချောင်ရနိုင်ငံရေးကိုယ်စားလှယ်တွေကြောင့် နိုင်ငံတော်ရဲ့ ဥပဒေပြုရေးတွေ၊ အုပ်ချုပ်ရေးတွေ၊ တရားစီရင်ရေးတွေ ဖြစ်သလိုကျင့်သုံးပြီး အခြေခံမဲ့လွန်းတဲ့ နိုင်ငံရေးစနစ်တွေ ကျင့်သုံးနေကြတဲ့ တိုင်းပြည်တွေ အများကြီးပါ…

နိဒါန်း 

ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံရေး စနစ်ဆိုပြီး သာတူညီမျှမှု မရှိတဲ့ နိုင်ငံရေး ပတ်ဝန်းကျင်တွေ များစွာတွေ့ရပါတယ်။ လွတ်လပ်ပြီး လေလုံးထွားတဲ့ ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံရေးတွေ တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ ရုတ်ရုတ် သဲသဲပါပဲ။ ‘ဒီမိုကရေစီ ရွေးကောက်ပွဲ’ ဆိုပြီး အများပြည်သူ (ပြည်သူအများ)  ကို ကိုယ်စားပြုမှု ဆိုပြီးတော့ နိုင်ငံရေးလုပ်ကိုင် ဆောင်ရွက်ခွင့်ကို ရယူကြတယ်။ နိုင်ငံရေးလုပ်ကိုင် ဆောင်ရွက်ခွင့်ရဖို့ မိမိ ကိုယ်ကိုယ် နိုင်ငံပြုပုဂ္ဂိုလ်များ ဖြစ်ကြတယ်ဆိုတဲ့ သူတွေကလည်း နိုင်ငံရေးစနစ် ကျင့်သုံးနည်းတွေကို ပြည်သူတွေရဲ့ ရှေ့မှောက်မှာ အကျိုးလိုလားချက် စကားတွေ စုံနေအောင် ကြားနေရတယ်။ လွတ်လပ်မျှတမှု၊ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု၊ သမာသမတ်ကျမှု မရှိတဲ့ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံရေး အတွက်နဲ့ အရှင်တို့ မြန်မာပြည် တစ်ပြည်လုံး အမျိုးသားအကျိုးစီးပွား ပျက်ပြား (ပျက်ကျေ၊ ပျက်စီး၊ ပျက်ပြို၊ ပျက် ပြုန်း၊ ပျက်ပြယ်၊ ပျက်ယွင်း၊ ပျက်သုဉ်း) ခဲ့ရတာတွေကို ဆုတ်ယုတ် နစ်နာလွန်းတာကို ခံစားရလို့ ဒီစာဆောင်းပါးကို နိဒါန်းပျိုးပါတယ်။ 

ဆုတ်ယုတ်မှု 

ကမ္ဘာ့မျက်နှာစာပေါ်မှာ အသက်ရှင်ခွင့် ရပ်တည်လာခဲ့ကြတဲ့ လူသားတွေဟာ ဘဝအထွေထွေ ဖြတ်သန်းခဲ့ကြရလို့ ယနေ့ ကမ္ဘာတိုင်အောင် (ယခုချိန်တိုင် အောင် လူသားတွေရဲ့ ဘဝဟာ ဝိရောဓိ၊ ပဋိပက္ခ၊ ပြဿနာတွေ ဖြစ်တည်ပျက် မဆုံးနိုင်လောက်အောင်ပါပဲ။ (ဖြစ်ပျက်မှ အစုံအလင်ပါပဲ)။ လူသားကမ္ဘာအတွက် အနှောင့်အယှက် (အဖျက်အဆီး) များစွာ ရှိနေခဲ့ရင် (ရှိနေကြရင်) ယနေ့ ကမ္ဘာ ပေါ်မှာရှိကြတဲ့ သက်ရှိသတ္တဝါ (အထူးသဖြင့် လူသတ္တဝါ) တွေဟာ ကောင်းကျိုး စီးပွားဖြစ်ထွန်းဖို့ ပိုမိုပြီး ခဲယဉ်း နေကြတော့မယ်။ တိုက်ရိုက်ဆုတ်ယုတ်မှုတွေ များကြတော့မယ်လို့ မြင်မိပါတယ်။ 

မျက်လှည့်သဖွယ် 

ယနေ့ကမ္ဘာပေါ်မှာ ကိုယ်စားပြုနိုင်ငံရေး ကိစ္စတွေကြောင့် (နိုင်ငံတော် ဦးဆောင်တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေရဲ့ အကျင့်စရိုက် တွေကြောင့်) အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်တွေ အမျိုးမျိုးပဲ အားပြိုင်နေကြတယ်။ သူ့စနစ် ကိုယ့်စနစ် ကောင်းတယ်ဆိုပြီး အုပ်စုနှစ်စုဖွဲ့ပြီးတော့ လွှတ်တော်ရောက်ရေးအတွက် အားခဲကြပြီး ကြိုးစားကြတယ်။ ပါတီနိုင်ငံရေး ဆိုပြီးတော့လည်း အမျိုးမျိုး လှည့်သုံးနေကြတယ်။ နိုင်ငံရေးရဲ့ အနှစ်သာရဟာ ယှဉ်ပြိုင်မှုလား၊ ရွေးကောက်မှုလားဆိုတာကို မဝေခွဲနိုင်လောက်အောင်ပါပဲ။ ဒီခေတ် (ဟိုအရင်ခေတ်) ကာလအချိန် ရောက်နေသည့် တိုင်အောင် နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခဟာ မတည်ငြိမ်နိုင်ကြဘဲ လူထုကို မျက်လှည့်သဖွယ် ကျင့်သုံးနေကြတယ်။ 

အချောင်ရနိုင်ငံရေးကိုယ်စားလှယ် 

ဒီမိုကရေစီရဲ့ အခြေခံဟာ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ရွေးကောက်ပွဲရဲ့ အခြေခံ ဟာ ယှဉ်ပြိုင်ခြင်း၊ ယှဉ်ပြိုင်မှုဟာ နိုင်ငံရေးဆိုပြီး နိုင်ငံရေးကို ကိုယ်စားပြုမယ့် ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ် လောင်းကြီးတွေ ရဲ့အသံဟာ မဲဆန္ဒရှင် ပြည်သူလူထုတွေ ဝေခွဲရ ခက်ခဲလွန်းနေတာတော့ အမှန်ပါပဲ။ နိုင်ငံရေးကိုယ်စားလှယ်ကြီး တစ်ယောက်ဖြစ်ဖို့ ပြည်သူတွေရွေးယူရမှာ ပါပဲ။ ပြည်သူ့အကြိုက် ပုဂ္ဂိုလ်မဖြစ်ဘဲနဲ့ ပြည်သူ့ကိုယ်စားပြု (ကိုယ်စားလှယ်) ပုဂ္ဂိုလ်မဖြစ်ရပါဘူး။ သို့သော် (ဒါပေမဲ့) တိုင်းပြုပြည်ပြု ကိုယ်စားပြုမယ့် ပုဂ္ဂိုလ်က စံထားပြုရသောပုဂ္ဂိုလ် မဖြစ်ရင် (နိုင်ငံရေးအကြောင်းကို ဘာဆိုဘာမှ မသိမမြင်ဘဲ နားမလည်ရင်) နိုင်ငံပြု ကိုယ်စားလှယ်မဖြစ်ထိုက်ပါဘူး။ ဒီခေတ်ကြီးမှာ နိုင်ငံတကာ နိုင်ငံရေးအလွှာကို လေ့လာကြည့်ရင် အချောင်ရ နိုင်ငံရေး ကိုယ်စားလှယ်တွေ ပေါများနေသလားပါပဲ။ 

ခွက်ခေါက်ရသောဘဝ 

အချောင်ရ နိုင်ငံရေးကိုယ်စားလှယ်တွေကြောင့် နိုင်ငံတော်ရဲ့ ဥပဒေပြုရေးတွေ၊ အုပ်ချုပ်ရေးတွေ၊ တရားစီရင်ရေးတွေ ဖြစ်သလိုကျင့်သုံးပြီး အခြေခံမဲ့လွန်းတဲ့ နိုင်ငံရေးစနစ်တွေ ကျင့်သုံးနေကြတဲ့ တိုင်းပြည်တွေ အများကြီးပါပဲ။

နည်းစနစ်အလွဲတွေလည်း ဖော်ဆောင်ကျင့် သုံးနေကြလို့ ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံရေးစနစ်ဟာ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ အလွဲတွေစုပုံလာ နေကြတယ်ဆိုတာကို မြင်နေရတယ်။ အရှည်အဝေးကို မကြည့်ဘဲ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းကိုပဲ ကြည့်ပါ။ အပြန်အလှန် ထိန်းကျောင်း တည်ဆောက်ရမယ့် နိုင်ငံရေးမဏ္ဍိုင်ကို မထိန်းနိုင် မကျောင်းနိုင်ကြဘဲ ပြည်သူတွေ ခွက်ခေါက်ရမဲ့ ဘဝရောက်အောင် တွန်းပို့နေ ကြတယ်။ 

ဆုတ်ယုတ်ပျက်စီး 

နိုင်ငံရေးဆိုတာ ပြည်သူတွေ ဒုက္ခရောက်ရေး မဟုတ်ပါ။ ပြည်သူ့ဘဝ သာယာဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်အောင်မြင်ရေးပါ။ ပြည်သူတွေဆီက ဆင်းသက်လာတဲ့ အချုပ်အခြာ အာဏာအမျိုးမျိုးကို ပြည်သူတွေအတွက် ကိုယ်စားကျင့်သုံး ဖော်ဆောင်ကြရမယ့် အလုပ်ကိုမသိဘဲ ‘ငါ အာဏာရပြီ၊ စိတ်ကြိုက်လုပ်ချင်သလို လုပ်မယ်’ ဆိုတဲ့ အတ္တမာန အသိအမြင်ကြောင့် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဟာ ရေတိမ်တိမ်လေးနဲ့ နစ်နေခံရတယ်ဆိုတာ ကမ္ဘာအသိပါပဲ။ အုပ်ချုပ်ရေး စနစ်ကောင်း ကျင့်သုံးတော့မယ့် တိုင်းပြည်ဟာ အုပ်ချုပ်သူကောင်းဖို့ အထူးလိုအပ်နေသလို အုပ်ချုပ်ခံ ပြည်သူတွေ အပေါ် လေးစား တန်ဖိုးမြတ်နိုးတဲ့ စိတ်ရင်းစိတ်မြတ်ရှိဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ စိတ်ရင်းမြတ် (စိတ်ရင်းလှ) မရှိဘဲ မိမိတစ်ယောက်တည်းရဲ့ အကြိုက် နိုင်ငံရေးနည်းစနစ်ကို ကျင့်သုံးရင် ရေရှည်တစ်မျိုးသားလုံး အကျိုးစီးပွားအတွက် ဆုတ်ယုတ် ပျက်စီးသွားမှာပါပဲ။ မြန်မာပြည်ရလိုက်ကြတဲ့ နိုင်ငံရေး သင်ခန်းစာဟာ ဒီသင်ခန်းစာတွေပဲ မဟုတ်လား။ 

ကြေကွဲမှုသံသရာ 

ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံရေးစနစ်ဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ခေတ်ထနေမြဲပဲလို့ ထင်နေရပေမယ့် နိုင်ငံ့ယဉ်ကျေးမှု၊ အမျိုးသားအကျိုး စီးပွားပျက်စီးဆုံးရှုံးမှု များပြားလာနေတာကို (ကျင့်သုံးတဲ့နိုင်ငံတွေ မိမိနိုင်ငံအတွက် ဖြတ်သန်းလာခဲ့သော သမိုင်းကြောင်းတွေ ဆုတ်ယုတ်နစ်နာမှု များပြားလာနေတာကို) သတိထားမိ လာကြပါတယ်။ မြန်မာပြည်မှာလည်း ရွေးကောက်ပွဲတွေ အကြိမ်ကြိမ် အခါခါ ကျင်းပပေးခဲ့ပါတယ်။ ကျင်းပပေးခဲ့ပေမယ့် ရွေးကောက်ခံ ကိုယ်စားလှယ်တွေ ရဲ့ တစ်ပါတီစနစ်နဲ့ အုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံကို ထားပြီး တိုင်းပြည်ရဲ့ ပြဿနာတွေကို မဖြေရှင်းပေးနိုင်တဲ့အပြင် ထောက်ခံ၊ မထောက်ခံ၊ အစွဲ၊ အခွဲတွေ အမူအရာ မျိုးစုံစွာ ဖြစ်ခဲ့ရပြီး ကြေကွဲမှုသံသရာ (မုန့်မုန့်ညက်ညက်) ဖြစ်ခဲ့ရတဲ့ သာဓက တွေလည်း အထင်အရှားပါပဲ။ 

ပါလီမန်လွှတ်တော်ဖျက်သိမ်း 

မြန်မာပြည် နိုင်ငံရေးသမိုင်းနဲ့ ပတ်သက်လို့ ပထမဦးဆုံး အစနာလာခဲ့တဲ့ အကြောင်းရင်းက ပြည်သူတွေအားလုံး သိကြမှာပါ။ ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံတော်၊ တော်လှန်ရေးကောင်စီကို စတင် ဖွဲ့စည်းကတည်းက တိုင်းပြည်ရဲ့ပဋိပက္ခကြီး အနာဖြစ်လာတယ်လို့ပဲ ပြောရင် ရပါတယ်။

အေဒီ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၃ဝ ရက်မှာ ‘မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်ပါတီ’ ကို ချမှတ်ခဲ့တယ် မဟုတ်လား။ မကြာပါ ၄-၆- ၁၉၆၂ ရက်မှာ ‘မြန်မာ့ ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်ပါတီ’ ကို ဖွဲ့စည်း တည်ထောင်ခဲ့တယ်။ တစ်ပါတီစနစ် အခြေခံတဲ့ ပြည်ထောင်စု ဆိုရှယ်လစ် နိုင်ငံရေးဝါဒဟာ အေဒီ ၁၉၄ရ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၄ ရက်နေ့၊ တိုင်းပြုပြည်ပြု လွှတ်တော်က အတည်ပြုခဲ့တဲ့ နိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံဥပဒေကို (၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်နေ့မှ စတင်ပြီး အာဏာတည်ခဲ့တဲ့ နိုင်ငံတော် ဥပဒေကို) ၁၄ နှစ်တာ ကာလသာ သက်တမ်းရှည်ပြီး အေဒီ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ မတ် လ ၂ ရက်နေ့ ကစပြီး တော်လှန်ရေး ကောင်စီ ဦးဆောင်သူတို့က နိုင်ငံတော်ကြီး အာဏာကို ရယူခဲ့တယ်။ မတ်လ ၃ ရက်နေ့မှာ ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံ ပါလီမန်ဆိုင်ရာ လွှတ်တော်နှစ်ရပ်ကို ဖျက်သိမ်းကြောင်း ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်တဲ့ အချိန်ကစပြီး အေဒီ ၁၉၄၈ ခု နှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၄ ရက်နေ့က သမ္မတကိုယ်တိုင် အတည်ပြုထားတဲ့ ၄၇ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံဥပဒေလည်း လွှတ်တော်နှင့်အတူ ဖျက်သိမ်းခဲ့ရတယ်။ ဒီသာဓက အထောက်အထားဟာ မြန်မာပြည် နိုင်ငံရေးလောကမှာ အထင်အရှား ရှိနေတဲ့ သမိုင်းစာမျက်နှာပါပဲ။ 

တော်လှန်ရေးကောင်စီဝါဒဖြန့်ဝေ 

တော်လှန်ရေး ကောင်စီဟာ နိုင်ငံရေး အာဏာကို ရယူခဲ့တဲ့နေ့ကစပြီး တော်လှန်ရေး ကောင်စီရဲ့ ဝါဒသဘောထားကို စစ်ဦးစီးပုဂ္ဂိုလ်တွေကို (၁၁) ကြိမ်တိုင်တိုင် တင်ပြခဲ့တယ်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၃ဝ ရက်နေ့ ရောက်တဲ့ အခါ တော်လှန်ရေးကောင်စီရဲ့ နိုင်ငံရေးဝါဒသဘောထားကို ထုတ်ပြန်ပြီး ‘မြန်မာ့ ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်’ ကို ချမှတ်ခဲ့တယ်။ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ရယူလာခဲ့တဲ့ တော်လှန်ရေးကောင်စီဟာ ‘တော်လှန်ရေး ကောင်စီအစိုးရ’ အသစ်ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့တယ်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီ အစိုးရဟာ တပ်မတော်မှ ဦးစီးဦးဆောင်ကြတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်ကြတာကြောင့် နိုင်ငံတော်ရဲ့ အာဏာကို ရေရှည်ထိန်းသိမ်းထားဖို့ မဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ နိုင်ငံရေးပါတီတစ်ခု တည်ထောင်သင့်ကြောင်း တော်လှန်ရေးကောင်စီက ခံယူတယ်။ အဲဒီ ခံယူတဲ့ အတိုင်းပါပဲ။ ခေတ်ပြောင်းတော်လှန်ရေး တစ်ရပ်မှာ (တစ်ရပ်ကို) နိုင်ငံရေးပါတီ တစ်စုကသာ ဦးဆောင်သင့်တယ်ဆိုပြီး 

(၁) ဗမာ့နည်းကျ ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒ စာတမ်း 

(၂) နာမရူပဝါဒ ခေါ် လူသားတိုးတက်ရေး သဘောတရားစာတမ်း 

(၃) လူနှင့် လူ့ပတ်ဝန်းကျင်တို့၏ အညမည သဘောတရားစာတမ်း 

(၄) မြန်မာ့ ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်ပါတီ၏ ဝိသေသလက္ခဏာများစာတမ်း (စာအုပ်)ကို အေဒီ ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ဝေ ဖြန့်ဖြူးခဲ့တယ်။ 

သန္နိဋ္ဌာန်ချမှတ် 

မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်ပါတီဟာ အေဒီ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၄ ရက်နေ့မှာ ‘မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်ပါတီ၊ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ’ကို ကြေညာ (ထုတ်ပြန်) ပါတယ်။ အမြုတေပါတီ အဖြစ် စတင် တည်ထောင်ကြောင်းလည်း ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ပါတီကို ထောက်ခံကြိုဆိုပွဲတွေ၊ ကန့်ကွက်တာ တွေ၊ ထောက်ပြဝေဖန် ကြတာတွေလည်း အများအပြားပါပဲ။ အေဒီ ၁၉၇၁ ခုနှစ် ရောက်တဲ့အခါ အမြုတေပါတီအဆင့် ကနေ ပြည်သူ့ပါတီ အဖြစ်သို့ (အဖြစ်ကို) ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းပြန်တယ်။ ‘လမ်းစဉ်ပါတီ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံစည်းမျဉ်း’ ပါ ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့တယ်။ ယင်းရဲ့ နိဒါန်းအစမှာ နိုင်ငံတော်ရဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာတော်နဲ့ နိုင်ငံတော်ရဲ့ လွတ်လပ်ရေးကို ထိန်းသိမ်းကာကွယ် စောင့်ရှောက်မယ်။ ဆိုရှယ်လစ်နိုင်ငံရေးကို မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်အဖြစ်နဲ့ တည်ဆောက်မယ်။ တောင်သူလယ်သမား၊ အလုပ်သမားနဲ့ လုပ်သားပြည်သူတွေရဲ့ အင်အားကို အဓိကထားမယ်။ တိုင်းရင်းသား သွေးစည်းညီညွတ်ရေးကို မရမနေ တည်ဆောက်မယ်။ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ နိုင်ငံ အချင်းချင်း မိတ်ဝတ်မပျက် ပေါင်းဖက် ဆက်ဆံရေးထားမယ်ဆိုတဲ့ သန္နိဋ္ဌာန် ချမှတ်ခဲ့တာတွေ တွေ့ရတယ်။ 

ဆက်ရန်

အဲးခိုး

အတွဲ(၁၁)၊ အမှတ်(၄၃)၊ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၈၄၊ ပြာသိုလပြည့်ကျော် ၁၅၊ ၂၀-၁-၂၀၂၃၊ မြန်မာသံတော်ဆင့် (The Myanmar Herald) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။

(ယခင်တစ်ပတ်မှအဆက်) 

နိုင်ငံခြားသုံးငွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ နိုင်ငံတော်အကျိုးအတွက်ဆိုပြီး လွတ်လပ်စွာ လုပ်ကိုင်နိုင်ဖို့ဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ တစ်နည်းအားဖြင့် ဆိုရှယ်လစ်စီးပွားရေး စီမံကိန်းအတွက် ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ၁၉၆၅ ခုနှစ်မှာ ကုန်သွယ်ရေးကောင်စီကို ဖွဲ့စည်းလိုက်တယ်။ ၁၉၆၆ ခုနှစ်မှာတော့ ပေါင်စတာလင် ငွေကြေးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှ အပြီးအပိုင်နုတ်ထွက်လိုက်တယ်။ မြန်မာတစ်ပြည်လုံး ကုန်သွယ်ရေး ကော်ပိုရေးရှင်းပေါင်း ၂၂ ခု ဖွဲ့စည်း …

လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် ကုန်ဆုံးချိန် 

၃ဝ-၁-၁၉၆၄ ရက်နေ့မှာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် ကုန်ဆုံးကြောင်း ကြေညာပြီးတဲ့အခါ ငြိမ်းချမ်းရေး အလားအလာကောင်းကို ပျက်ပြားအောင် (ပျက်ပြားစေရန်) လုပ်ဆောင်တဲ့သူဆိုပြီး ဖဆပလ ခေါင်းဆောင်တွေ၊ ပထစ ခေါင်းဆောင်တွေ၊ သတင်းစာဆရာတွေ၊ ကရင်ပြည်နယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ်ဦးစီး အဖွဲ့ဝင်အချို့နဲ့ အစိုးရအမှုထမ်းအချို့ ဖမ်းဆီး ထိန်းသိမ်းခဲ့ပြန်တယ်။ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဟာ အချိုကျွေးလည်းမရ၊ အခါးတိုက်လည်း မကြိုက်ကြလို့ အချင်းချင်း (ပြည်ထောင်စု တိုင်းရင်းသား အချင်းချင်း) ကိုပဲ ရန်မူရန်ဘက် ပြန်ဖြစ်ခဲ့ကြရတယ်။ မုန်းတီးရေး နိုင်ငံရေး မူဝါဒတွေ မွေးထုတ် ကြတယ်။ ဖရိုဖရဲ ပြိုကွဲနေအောင် လှုံ့ဆော်ကြတယ်။ သူတစ်မင်း ငါတစ်မင်းနဲ့ ကွဲကြတယ်။ ယုတ်စွအဆုံး မညှာမတာကြဘဲ လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ကြတယ်။ ဒီအရေးကြောင့် အသက်ပေါင်း ဘယ်လောက်များ ကွယ်လွန်သေဆုံး ကြရပြီလဲ ဆိုတာကို ပြန်ပြီး ဆင်ခြင်သိနေပြီ မဟုတ်လား။ 

ပြည်သူပိုင်သိမ်းဆည်း 

လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် ကုန်ဆုံးကြောင်း မကြေညာခင်နှစ်က ၂၃-၁-၁၉၆၃ ခုနှစ် ပထမနှစ်မှာ ဆိုရှယ်လစ် စီးပွားရေးစီမံကိန်းတွေ ဆောင်ရွက်မယ် ဆိုပြီး ၂၃-၁-၁၉၆၃ ရက်နေ့မှာ ပုဂ္ဂလိကပိုင်၊ နိုင်ငံခြားသားပိုင်ဘဏ် ၃၁ ဘဏ်ကို ပြည်သူပိုင်အဖြစ် ပြုလုပ်ခဲ့တယ်။ အဲဒါတွေ မကသေးပါ။ ၁၉၆၃ ရက်နေ့မှာ ကြေးမုံသတင်းစာတိုက်၊ ၁၁-၉-၁၉၆၃ ရက်နေ့မှာ ဗိုလ်တစ်ထောင် သတင်းစာတိုက်၊ ဂါးဒီးယန်း သတင်းစာတိုက်၊ ဟံသာဝတီ သတင်းစာတိုက်နဲ့ မြန်မာ့အလင်း သတင်းစာတိုက်တွေကို ပြည်သူပိုင် သိမ်းဆည်းခဲ့ပြီး ၂၀-၉-၁၉၆၃ ရက်နေ့မှာတော့ စီးကရက် လုပ်ငန်းကုမ္ပဏီ ၇ ခုကိုလည်း ပြည်သူပိုင်အဖြစ် သိမ်းဆည်းခဲ့တယ်။ အဲဒါတွေ မကသေးပါ။ ၁-၄-၁၉၆၄ ရက်နေ့မှစပြီး ကိုယ်ပိုင် အထက်တန်းကျောင်း ၁၀၂ ကျောင်း၊ အလယ်တန်းကျောင်း ၂၇ ကျောင်း၊ ရေနံတွင်းလုပ်ငန်း အပါအဝင် ပုဂ္ဂလိကလုပ်ငန်းပေါင်း ၁၅၉၇၆ ခုကိုလည်း ပြည်သူပိုင်အဖြစ် သိမ်းဆည်းခဲ့တယ်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ် မှ ၁၉၇ဝ ပြည့်နှစ်အထိ (၈ နှစ်အတွင်း) အရင်းရှင် စီးပွားရေးစနစ်ကို ဖျက်သိမ်းပစ်ပြီး ဆိုရှယ်လစ် စီးပွားရေးစနစ်ကို ထူထောင်နိုင်ဖို့ အုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာ၊ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ လုပ်ခဲ့ကြပေမယ့် အကြောက်တရား အောက်က ပါဝင်လုပ်ကိုင်ခဲ့ရ တာကြောင့် ဆိုရှယ်လစ်နိုင်ငံရေး (ဆိုရှယ်လစ် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံရေး) အတွက် အဘက်ဘက်မှ ဆုတ်ယုတ်နေတာကို အရေးမစိုက်ဘဲ ကဲနေကြတယ်။ 

ညီညွတ်ရေးဖျက်ဆီး 

ပြည်သူပိုင် သိမ်းဆည်းခဲ့တဲ့ လုပ်ငန်းကြောင့် တိုင်းပြည်ရဲ့ ဝင်ငွေဟာ နည်းပါးဆုတ်ယုတ်လာတဲ့အပြင် အစစအရာရာ အဆင်မပြေနိုင်စရာတွေ အများကြီးပါပဲ။ ခြိုးခြံချွေတာ စားသုံးကြရေး ဆိုတဲ့ စိတ်ဓာတ်နဲ့ မြန်မာ တစ်မျိုးသားလုံးရဲ့ ဘဝဟာ အခြိုးအခြံ လွန်ကျွံမှုကြောင့် ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေး၊ လူမှုရေးတွေ အမျိုးမျိုး ဆုတ်ယုတ်ပျက်စီး ခံခဲ့ရတယ်။ အမျိုးမျိုး အထွေထွေဖြစ်နေတဲ့ အချိန်မှာပဲ ၅-၇-၁၉၆၂ ရက်နေ့မှာ တက္ကသိုလ်ကျောင်း စည်းကမ်းသစ်တွေ ထုတ်ပြန်ရာကနေ ကျောင်းသားတွေက လှည့်လည်စီတန်း ဆန္ဒပြကြတယ်။ ကျောင်းသားတစ်ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့တဲ့ ကိစ္စကစပြီး တက္ကသိုလ်နယ်မြေကို နေဝင်မီးငြိမ်း ပုဒ်မ ၁၄၄ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ကျောင်းသားတွေ ဆန္ဒပြမှုက မပြတ်စဲသေးဘဲ ၇-၇-၁၉၆၂ ရက်နေ့ (၇ ဇူလိုင်) မှာ ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းမှုကြောင့် ကျောင်းသားတွေ ကွယ်လွန်အနိစ္စ ရောက်သွားကြတယ်။ ဒဏ်ရာရကြတဲ့ သူတွေလည်း အများအပြားပါပဲ။ နောက်ပိတ်ဆုံး ကျောင်းသားတွေ စုဝေးနေတဲ့ ကျောင်းသားသမဂ္ဂ အဆောက်အအုံကို ပါ ၈-၇-၁၉၆၂ ရက် နံနက် ၈ နာရီ အချိန်မှာ မိုင်းခွဲပြီး ဖျက်ဆီးခဲ့တယ်။ ဒီအပြုအမူဟာ ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒရဲ့ လက်ချက်သက်သက် မဟုတ်ဘဲ အလွန်ယုတ်မာ ရက်စက်တတ်တဲ့သူတွေရဲ့ စိတ်ဓာတ်ပြယုဂ်ပါပဲ မဟုတ်လား။ 

လူမွဲပြောင် လူပြောင်မွဲ 

အဲဒီလိုအခြေအနေတွေကြောင့် တော်လှန်ရေးကောင်စီ အုပ်စုဟာ ပတ်သက်ကြသူ အချင်းချင်း သဘောထား ကွဲလွဲကြပြီး နုတ်ထွက်သွားကြတဲ့ ကိစ္စတွေလည်း ပေါ်ပေါက်ခဲ့တယ်။ ပြည်သူပိုင် ကိစ္စကြောင့် ငွေကြေးပိုင်ဆိုင်ကြတဲ့ သူတွေက ဘဏ်မှာ အပ်နှံထားတဲ့ ငွေတွေကို ပြန်ပြီးထုတ်ယူကြတယ်။ တစ်ရာတန်၊ ငါးဆယ်တန် ငွေတွေကို လက်ထဲမှာ သိမ်းဆည်း ထားကြတယ်။ လူသုံးကုန်ပစ္စည်းတွေကိုလည်း ဝယ်ယူ သိုလှောင်ထားကြတယ်။ ကုန်ဈေးနှုန်းက မတည်မငြိမ်ဘဲ ပြဿနာအမျိုးမျိုး ဖြစ်လာတယ်။ နိုင်ငံခြားကို ငွေတွေ ခိုးထုတ် ကြပြီး ဈေးကြီးပေးပြီးတော့ နိုင်ငံခြားငွေတွေကို ဝယ်ယူစုဆောင်း ထားကြတယ်။ ငွေကြေးတန်ဖိုးကျပြီး ကုန်ဈေးနှုန်း ကမောက်ကမ ဖြစ်လာတယ်။ ၁၇-၅-၁၉၆၃ ရက်နေ့မှာပဲ တစ်ရာတန်၊ ငါးဆယ်တန် ငွေတွေကို တရားဝင်ငွေအဖြစ်မှ ရပ်စဲကြောင်း တော်လှန်ရေးကောင်စီက ကြေညာခဲ့တယ် (ရုပ်သိမ်းခဲ့တယ်) ဆိုတဲ့ ဖြစ်စဉ်လည်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ဖူးလို့ ပြည်သူတွေ အကြီးအကျယ် ဒုက္ခရောက်ခဲ့ တယ်။ အဲဒီဒုက္ခကို ကိုယ်ပိုင်ခံစားခဲ့ကြရတဲ့ အရှင်တို့ရဲ့ မိသားစုဟာ ခုချိန်ထိ လူမွဲပြောင် လူပြောင်မွဲပါပဲ။ (အသက် ၃ နှစ်သားအရွယ်) 

ဆန်ပြုတ်သောက်ပြီး ကျောင်းသွား 

လူမွဲပြောင် လူပြောင်မွဲရတဲ့ကြားက ၂၂-၆-၁၉၆၉ ရက်နေ့မှာ ရန်ကုန်မြို့၊ မောင်ခိုင်လမ်း၊ အစိုးရမူလတန်းကျောင်း အမှတ် (၃) မှ မြန်မာလူမျိုး မဟုတ်ကြတဲ့ ကျောင်းသူ ကျောင်းသားတွေက တရုတ်ပြည် ကွန်မြူနစ် ခေါင်းဆောင် မော်စီတုံးပုံ ရင်ထိုးတံဆိပ်ကို တင်ဆင်ထားကြလို့ တားမြစ်ရာကနေ တရုတ်-မြန်မာ အရေးအခင်းဆိုပြီးတော့ ဖြစ်လာတယ်။

အဲဒီအရေးအခင်းကြောင့် မြန်မာပြည်တစ်ပြည်လုံး ဆန်တွေ ပြတ်လပ်ပြီး ပြည်သူတွေ ဒုက္ခရောက်ကြတယ်။ ဒုတိယကျောင်းသားဘဝမို့ ဒီ အဖြစ်အပျက်ကို ကောင်းကောင်း မှတ်မိပါတယ်။ ဆန်တစ်ပြည်ကို ငါးကျပ် ပေးဝယ်ပြီးတောင်မှ ဆန်မရှိကြဘဲ ဆန် အစား အခြားသော သီးနှံတွေ စားသုံး ခဲ့ရတဲ့အပြင် ဆန်ပြုတ်သောက်ခဲ့ရတယ်။ ဆန်အစား အခြားသော အသီးအနှံနဲ့ စားသုံးခဲ့ရတယ်။ ဘာကြောင့် ဒီလိုဖြစ်ခဲ့ရသလဲဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေကို မိဘတွေကို မေးမြန်းခဲ့ကြပေမယ့် ထုတ်မပြော ရဲကြပါဘူး။ ဆန်ပြုတ်သောက်ပြီး ကျောင်းသွား (ကျောင်းတက်) ခဲ့ရတဲ့ဘဝကို ယနေ့ချိန်ထိ ရင်နာလို့ သတိရနေတုန်းပါပဲ။ (အသက် ၇ နှစ်၊ ဒုတိယ ကျောင်းသားဘဝ) 

တော်လှန်ရေးကောင်စီခေတ် စီးပွားရေး 

ဓနရှင် ပါလီမန်ခေတ်က ကျင့်သုံးခဲ့တဲ့ ဗျူရိုကရေစီ အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ကို ဖျက်သိမ်းပြီးတော့ ဆိုရှယ်လစ် ဒီမိုကရေစီအုပ်ချုပ်ရေး အခြေခံတွေကို တည်ဆောက်လာခဲ့တယ်။ ပါလီမန်အစိုးရအဖွဲ့၊ ပြည်ထောင်စုကောင်စီ၊ ရခိုင်၊ မွန်ရေးရာဝန်ကြီးဌာနတွေ အားလုံးကို ဖျက်သိမ်းလိုက်တယ်။ တိုင်းရင်းသား စည်းလုံးညီညွတ်ရေး အတွက်ဆိုပြီး ကချင်၊ ကရင်၊ ကယား၊ ရှမ်းပြည်နယ်များနဲ့ ချင်းဝိသေသတိုင်းဦးစီးအဖွဲ့တွေ ဖွဲ့စည်းတယ်။ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနဲ့ အုပ်ချုပ်စီမံမှုတစ်ရပ်ကိုပါ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ မတ်လမှာ အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းလိုက်တယ်။ တရားစီရင်ရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ အရင်က ရှိခဲ့တဲ့ … တရားလွှတ်တော်တွေကို ဖျက်သိမ်းပြီး နိုင်ငံတော်တရားရုံးချုပ် ဖွဲ့စည်းလိုက်တယ်။ 

ဥပဒေဟောင်းအချို့ကို ဖျက်သိမ်းပြီး အချို့ဥပဒေတွေကို ပြင်ဆင်လိုက်တယ်။ ဥပဒေအသစ်တွေလည်း ပြဋ္ဌာန်းခဲ့တယ်။ တရားစီရင်မှု စနစ်သစ်နဲ့ ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ် ပါဝင်တဲ့ အထူးရာဇဝတ်ရုံးနဲ့ အယူခံ အဖွဲ့တွေကို ဖွဲ့စည်း လိုက်တယ်။ ဒါ့အပြင် ဒေသခံပြည်သူ့ တရားရုံးနဲ့ အယူခံအဖွဲ့တွေလည်း ဖွဲ့စည်းခဲ့တယ်။ ဖျန်ဖြေရေးကော်မတီရုံး၊ တပ်တွင်းပညာပေးသင်တန်း၊ ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့၊ ဗဟိုပြည်သူ့ဝန်ထမ်းကျောင်း စတာတွေကို ၁၉၆၅ ခုနှစ်မှာ အပြီးတိုင် လေ့ကျင့် … ပေးခဲ့တယ်။ ၁၉၇၂ခုနှစ်၊ မတ်လမှာ အတွင်းဝန်ရုံးကို ဖျက်သိမ်းပြီး ဝန်ကြီးဌာနတွေ ပြုပြင်ဖွဲ့စည်းတယ်။ ၁၉၇၄ ခုနှစ်မှာ ပထမအကြိမ် ပြည်သူ့ လွှတ်တော်နဲ့ ပြည်သူ့ကောင်စီ အဆင့်ဆင့် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ ကျင်းပခဲ့တယ်။ တော်လှန်ရေး ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်သူက နိုင်ငံတော်ရဲ့ အချုပ်အခြာ အာဏာကို အခြေခံဥပဒေနဲ့ အညီ ပြည်သူပြည်သားတွေကို မအပ်နှံဘဲ ပြည်သူ့ လွှတ်တော်ကို အပ်နှင်းခဲ့တယ်ဆိုပြီး ကြေညာခဲ့တယ်။ 

ပြည်သူကို အခြေခံတဲ့ ပြည်သူ့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေဟာ ပြည်သူ့အတွက် ဘာဆိုဘာမှ မလုပ်ပေးနိုင်ကြဘဲ ပြည်သူ့ကောင်စီနောက်ကိုပဲ တကောက်ကောက် လိုက်ပါကြပြီး ဖြစ်နေကြတယ်။ အုပ်ချုပ်ရေးလုပ်ကိုင်တဲ့ ကောင်စီကြီးတွေဟာ လုပ်ချင်ရာလုပ်ပြီး ပြည်သူ့ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်တွေရဲ့ ချမှတ်ကျင့်သုံးအပ်တဲ့ (နေတဲ့) မူတွေကို တလွဲတချော်နဲ့ စီမံအုပ်ချုပ် နေကြတယ်။ အထက်နဲ့အောက် ပင့်ကော် မြှောက်ဖားကြတာတွေနဲ့ပဲ တိုင်းပြည် အုပ်ချုပ်ရေးဟာ ဗျူရိုကရေစီ အုပ်ချုပ်ရေးထက် ဆိုးသွမ်းနေတယ်။ အသက် ၁၄ နှစ်သားအရွယ်လေးသာရှိတဲ့ အရှင်တို့ကိုတောင်မှ လမ်းစဉ်လူငယ်အဖွဲ့ထဲကို အတင်းဝင်ရောက်ခိုင်းတယ်။ အဲဒီ ခေတ်က- 

(၁) အသက် ၆-၁၀ ကို တေဇ လူငယ်အဖွဲ့၊
(၂) အသက် ၁၀-၁၅ ကို ရှေ့ဆောင်လူငယ်အဖွဲ့၊
(၃) အသက် ၁၅-၂၅ ကို လမ်းစဉ်လူငယ်အဖွဲ့

ဆိုပြီး သတ်မှတ်ထားကြတယ်။ မှတ်တမ်းအရ မြန်မာတစ်ပြည်လုံးမှာ မြို့နယ်လမ်းစဉ် လူငယ်စည်းရုံးရေးကော်မတီပေါင်း ၃၁၄ ဖွဲ့ ရှိခဲ့တယ်။ ခုတော့ လမ်းစဉ်လူငယ် တွေလည်း အချို့လူရည်လူလည်တွေ ဖြစ်ကြကုန်ပြီပေါ့။ 

တော်လှန်ရေးကောင်စီခေတ် စီးပွားရေး 

လူမှုစီးပွားရေး အောင်မြင်ဖို့ အောက်ခြေကစပြီးတော့ တော်လှန် ပြောင်းလဲခဲ့တယ်လို့ ဆိုပေမယ့် ဆိုရှယ်လစ်စီးပွားရေးဟာ ထင်သလို မအောင် မြင်ပါဘူး။ ပြည်သူပိုင် ပြုလုပ်ပြီး ပြည်သူပိုင် စီးပွားရေးတွေကို လုပ်ကိုင်ခဲ့ပေမယ့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် မလုပ်ကိုင်နိုင်ပါဘူး။ နိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီတွေနဲ့ ဖက်စပ် လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ဘီအီးစီလီမီတက်၊ ဘားမား ကော်ပိုရေးရှင်းလီမိတက် စတဲ့ ရေနံ နဲ့ သတ္တုတွင်းလုပ်ငန်းတွေကိုလည်း အပြီးအပိုင်ဝယ်ယူလိုက်တယ်။ ဘဏ် လုပ်ငန်း၊ စက်ရုံအလုပ်ရုံ လုပ်ငန်းတွေ ပြည်သူပိုင် အပြီးပိုင်သိမ်းဆည်းတယ်။ ပုဂ္ဂလိကနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ သွင်းကုန်ထုတ်ကုန် လိုင်စင်လုပ်ငန်းတွေ၊ အေဂျင်စီ လုပ်ငန်းတွေ၊ အထွေထွေကုန်ပစ္စည်း ရောင်းဝယ်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေ၊ ပွဲရုံတွေ၊ စတိုးဆိုင်ကြီးတွေကအစ အကုန်လုံး ပြည်သူပိုင်လုပ်ခဲ့တယ်။ ဒီထက်ပိုဆိုး တာက တိုင်းရင်းသား အရင်းရှင်ကြီးတွေ ပိုင်ဆိုင်တဲ့ ငွေလုံးငွေရင်းတွေကို ချေဖျက်ဖို့ဆိုပြီး ကျပ်တစ်ရာတန်၊ ကျပ်ငါးဆယ်တန် ငွေတွေကို တရားဝင်ရပ်စဲ ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့တယ်။ 

နိုင်ငံခြားသုံးငွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ နိုင်ငံတော် အကျိုးအတွက်ဆိုပြီး လွတ်လပ်စွာ လုပ်ကိုင်နိုင်ဖို့ဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ တစ်နည်းအားဖြင့် ဆိုရှယ်လစ်စီးပွားရေး စီမံကိန်းအတွက် ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ၁၉၆၅ ခုနှစ်မှာ ကုန်သွယ်ရေးကောင်စီကို ဖွဲ့စည်းလိုက်တယ်။ ၁၉၆၆ ခုနှစ်မှာတော့ ပေါင်စတာလင်ငွေကြေးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှ အပြီးအပိုင် နုတ်ထွက်လိုက်တယ်။ မြန်မာတစ်ပြည်လုံး ကုန်သွယ်ရေး ကော်ပိုရေးရှင်းပေါင်း ၂၂ ခု ဖွဲ့စည်းလိုက်တယ်။ လုပ်ငန်းအမျိုးမျိုး သမဝါယမ အသင်းဆိုင်တွေဖွင့်ပြီး ကုန်သွယ်ရေး ပစ္စည်းတွေ ရောင်းချပေးတယ်။ ကုန်သွယ်ရေး အမိန့်စာတွေ ထုတ်ပြီး ကင်းလွတ်ကုန်ပစ္စည်းတွေကို သမဝါယမနဲ့ ပုဂ္ဂလိကကုန်သည်တွေကို ရောင်းချခွင့်ပြုတယ်။ 

ပြီးတော့ မြန်မာ့သွင်းကုန်ထုတ်ကုန် ကော်ပိုရေးရှင်းအဖွဲ့တွေ ဖွဲ့ပြီး သွင်းကုန်တွေကို စိစစ်တင်သွင်းတယ်။ ကုန်းလမ်း ရေလမ်း သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းတွေ တိုးချဲ့လုပ်ကိုင်တယ်။ ပင်လယ်ရေကြောင်း လုပ်ငန်းတွေကိုလည်း ပြည်သူပိုင်လုပ်ပြီး အစိုးရအဖွဲ့ ကိုယ်တိုင်ကပဲ လုပ်ကိုင်တယ်။ လေကြောင်းလုပ်ငန်းနဲ့ ပတ်သက်လို့ အရင်းအနှီးများလို့ တိုးချဲ့လုပ်ငန်း (လုပ်ငန်းတိုးချဲ့) မနိုင်ပါဘူး။ ၁၉၇ဝ ပြည့်နှစ်မှာ သမဝါယမ စီမံကိန်းပြဋ္ဌာန်းတယ်။ သမဝါယမ အသင်းတွေကို ကျေးရွာသမဝါယမ အသင်းတွေကနေ စတင်အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်နေတာကို တွေ့ရတယ်။ အဲဒီခေတ်က သမဝါယမ အမှုဆောင်တွေက နည်းပေါင်းစုံနဲ့ ခိုးဝှက် နေတာကို တွေ့ရတယ်။ နိုင်ငံတော်က ရောင်းချခွင့်ပြုတဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေကို အလေးခိုး (အချိန်ခိုး) ခိုးလို့ရတဲ့အတတ် ပညာတွေ အကုန်လုံး တတ်သွားကြတယ်။ 

နောက်ပြီးတော့ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းနဲ့ ပတ်သက်လို့ သီးစားစနစ်ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်တယ်။ မြေယာချထားရေး ဥပဒေနဲ့ လယ်လုပ်သူ လယ်ပိုင်ရေး၊ မြေယာတွေချပေးတယ်။ ကျေးရွာအုပ်စု မြေယာကော်မတီတွေ ဖွဲ့ထားပြီး အကြီးအကျယ် မြေယာကိစ္စ ဖြေရှင်းကြရတယ်။ ဒီခေတ်နဲ့ မထူးပါဘူး။ လက်မှုလယ်ယာကနေ တစ်ဆင့် စက်မှုလယ်ယာအဖြစ် ကူးပြောင်းရေးအတွက် ကြိုးစားကြတယ်။ ရေရရှိရေးနဲ့ ရေဘေး ကာကွယ်ရေးအတွက် ဆည်မြောင်း စီမံကိန်းတွေ တိုးချဲ့ဆောင်ရွက်တယ်။ ၁၉၆၄ ခုနှစ်မှာ ဆိုရှယ်လစ်စီးပွားရေး စနစ် တည်ဆောက်မှုကို ကာကွယ်တဲ့ ဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းပေးခဲ့တဲ့ အချိန်ကစပြီး ၁၉၇၇ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၄ ခုနှစ်အထိ အနှစ် ၂ဝ စီးပွားရေးစီမံကိန်း ချမှတ်ခဲ့တယ်။ ပြည်သူပိုင်၊ သမဝါယမပိုင်၊ ပုဂ္ဂလိကပိုင် စီးပွားရေးကဏ္ဍမှာ သတ်မှတ်ထား တာကြောင့် နောက်ပိတ်ဆုံး ဆင်းရဲသော တိုင်းပြည်ကြီးတစ်ပြည်ဖြစ်ခဲ့ (ဖြစ်လာခဲ့) ရတယ်ဆိုတဲ့ သာဓက အထင်အရှားပါပဲလေ။ 

၂၀၂၁ ခု၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှာတော့ ၂၀၀၈ ခုနှစ်၊ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၊ အခန်း (၁၁) အရေးပေါ်ကာလဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်များဥပဒေအရ အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာခံလိုက်ရပြီး ဒုတိယတစ်ကျော့ပြန် အိမ်စောင့်အစိုးရတစ်ခေတ် ပြန်ရောက်ပြန်ပါတယ်။ ပြည်သူတွေကတော့ အိမ်စောင့်အစိုးရလား၊ အိတ်စောင့်အစိုးရလား၊ အိမ်စောင့်အစိုးရလားဆိုပြီးတော့ ဝေဖန်ပြောဆိုကြပြီပေါ့ …

တော်လှန်ရေးကောင်စီခေတ် လူမှုရေး 

အဲဒီခေတ်က လူမှုရေးအကြောင်းနဲ့ ပတ်သက်လို့ ပြောပြချင်ပါသေးတယ်။ ပြည်သူ့ ကျန်းမာရေးအတွက် အနာကြီးရောဂါ၊ ကာလသားရောဂါ၊ မျက်ခမ်းစပ်ရောဂါ၊ အဆုတ်ရောဂါ၊ လည်ပင်းကြီးရောဂါနဲ့ ဆင်ခြေထောက်ရောဂါ တိုက်ဖျက်ရေးစီမံကိန်းတွေ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လုပ်ကိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အထူးကုဆေးရုံကြီးတွေ တိုးချဲ့ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့တယ်။ တိုင်းရင်းဆေးပညာကျောင်း၊ ဆေးရုံနဲ့ ဆေးပေးခန်းတွေ ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့တယ်။ တစ်နိုင်ငံလုံးမှာ ကျန်းမာရေး ကွာဟမှုအတွက် ကျေးလက် ကျန်းမာရေး ဌာနခွဲတွေ၊ တိုက်နယ်ဆေးရုံတွေ တိုးချဲ့ဖွင့်လှစ်ပေးတယ်။ ဆေးဝါးထုတ်လုပ်ရေး စက်ရုံတွေ တိုးချဲ့ပြီး မူးယစ် ဆေးဝါးအန္တရာယ် တားဆီးကာကွယ်ရေး စီမံကိန်းတွေလည်း စီမံဆောင်ရွက် ပေးခဲ့တာတွေ မြင်တွေ့ရတယ်။ 

အားကစားနဲ့ ပတ်သက်လို့ လူထု လှုပ်ရှားမှုအသွင် (ပုံစံ) အဖြစ် အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်ပေးတယ်။ အားကစားနည်း အလိုက် အဆင့်မြင့်မား နေအောင် မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ပေးတဲ့ အပြင် လူမှုဝန်ထမ်းဌာနတွေကိုလည်း တိုးချဲ့ ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့တယ်။ ပညာရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ ၁၉၆၄ ခုနှစ်ကစပြီး တက္ကသိုလ် ပညာရေးစနစ်ကို မူဝါဒအသစ် ချမှတ်ပြီး ဘက်စုံပညာ လုပ်သားကောင်းဖြစ်အောင် တစ်နည်းအားဖြင့် ဆိုရှယ်လစ်စနစ်ကို တည်ဆောက် ကာကွယ်နိုင်မယ့် ဘက်စုံတတ် လုပ်သားကောင်းကြီး ဖြစ်အောင် ကြိုးစားခဲ့တယ်။ (အကောင်အထည် ဖော်ခဲ့တယ်) ၁၉၆ရ ခုနှစ်ကစပြီး အခြေခံပညာရေးစနစ်ကိုလည်း ပြောင်းလဲ ပြုပြင်ခဲ့တယ်။ ပြီးတော့ စက်မှု၊ စိုက်ပျိုး အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပညာ သင်ကျောင်းတွေကိုလည်း ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့တယ်။ 

အထက်တန်း၊ အလယ်တန်း၊ အခြေခံပညာရေးကျောင်းတွေလည်း ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့ပြီး ၁၉၆၃-၆၄ ခုနှစ် ပညာသင်နှစ်ကစပြီး လူရည်ချွန်စီမံကိန်း ဖော်ဆောင်တယ်။ ၁၉၆၄ ခုနှစ် ငပလီ လူရည်ချွန်စခန်း ပထမဦးဆုံးအကြိမ် ဖွင့်လှစ်ခဲ့တယ်။ ၁၉၆၄ ခုနှစ်မှ ၁၉၇ဝ ပြည့်နှစ်အထိ ပညာရေး နှီးနှောဖလှယ်ပွဲ ၁၁ ကြိမ် ကျင်းပပေးခဲ့တယ်။ မြန်မာစာ ကော်မရှင်နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ ပညာရေး သုတေသနအဖွဲ့တွေကို ဖွဲ့စည်းနိုင်ခဲ့တယ်။ စေတနာညကျောင်း၊ အသုံးလုံး ကျောင်းသင်တန်း၊ တက္ကသိုလ်ညနေ သင်တန်း၊ တက္ကသိုလ်စာပေးစာယူ သင်တန်းတွေနဲ့ ရန်ကုန်မြို့မှာ လုပ်သားများ ကောလိပ်ကျောင်းတွေ ဖွင့်လှစ် သင်ကြားပေးခဲ့တယ်။ မြန်မာနိုင်ငံစာ တတ်မြောက်ရေး ဗဟိုကော်မတီက ဦးဆောင်ဦးရွက်လုပ်ပြီး တစ်နိုင်ငံလုံး အတွက် စာတတ်မြောက်ရေး လုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်ခဲ့တယ်။ တက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ် သိပ္ပံနဲ့ ကျောင်းတွေက ကျောင်းသား ကျောင်းသူတွေ ပညာရေးလုပ်အားဒါန ပြုပေးကြလို့ တစ်နိုင်ငံလုံးနီးပါးစာတတ် မြောက်ရေးအောင်ပွဲကြီး ကျင်းပနိုင်ခဲ့ ကြတယ်။ စာမတတ်သူ ပပျောက်ရေး လုပ်ငန်းမှာ အတက်ကြွဆုံး၊ အအောင်မြင်ဆုံး လှုပ်ရှားခဲ့တဲ့ တိုင်းပြည်နိုင်ငံ အဖြစ် ယူနက်စကို အဖွဲ့ပေးတဲ့ဆုကို ၈-၉-၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်မှာ တစ်ကြိမ်၊ နိုမာဆုကို ၈-၉-၁၉၈၃ ခုနှစ်မှာ တစ်ကြိမ် ပညာရေးဆုချီးမြှင့်ခြင်းခံရတယ်။ ခေတ်အဆက်ဆက် ပညာရေးအတွက် အသုံးစရိတ် တိုးမြှင့်သုံးစွဲထားတာကြောင့် ယနေ့တိုင် မြန်မာ့ပညာရေးဟာ မယိုင်မလဲ ခိုင်မြဲနေပါသေးတယ်လေ။ 

တော်လှန်ရေးကောင်စီခေတ် ယဉ်ကျေးမှု 

မြန်မာ့လူမှုဘဝ အထွတ်အထိပ် ရောက်ဖို့ ရည်ရွယ်တဲ့အနေနဲ့ ပါတီ ရေးရာစာစောင်၊ နိုင်ငံတကာရေးရာ သတင်းစဉ်၊ စီးပွားရေးစာစောင်၊ လမ်းစဉ် သတင်းဂျာနယ်၊ တောင်သူ လယ်သမား ဂျာနယ်၊ လုပ်သားဂျာနယ်၊ တက္ကသိုလ်ပညာ ပဒေသာစာစောင်၊ သုတေသနစာစောင်၊ ရွှေသွေးဂျာနယ် နဲ့ မိုးသောက်ပန်းစာစောင်တွေကို ထုတ်ဝေခဲ့တယ်။ စာပေဗိမာန်အဖွဲ့က ကြီးကြပ်အားထုတ် ဆောင်ရွက်ပြီး စာပေ နှီးနှောဖလှယ်ပွဲတွေ၊ စာတမ်းဖတ်ပွဲတွေ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ကျင်းပခဲ့တယ်။ စာပေ ပညာရပ် ထွန်းကားဖို့အတွက် ၁၉၆၂ ခုနှစ်ကစပြီး အမျိုးသားစာပေဆုကို လည်း နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ချီးမြှင့်ပေးခဲ့တယ်။

ရုပ်ရှင်အတွက် အကယ်ဒမီဆုကို နှစ်စဉ် ပေးခဲ့ပေမယ့် သဘင်အနုပညာဆုကိုတော့ မချီးမြှောက်နိုင်ခဲ့ပါဘူး။ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ယဉ်ကျေးမှု ထုံးတမ်းဓလေ့တွေကိုလည်း မဖော်ထုတ်ပေးနိုင်တဲ့အပြင် တိုင်းရင်းသားရိုးရာ ဓလေ့ထုံးတမ်း ပပျောက်ရေးအတွက် နိုင်ငံရေးအကွက်နဲ့ ဘာသာရေးလှည့်ကွက်နဲ့ ပြုလုပ်ခဲ့တာတွေ တွေ့ရတယ်။ ကုန်ကုန်ပြောရရင် တော်လှန်ရေး ကောင်စီခေတ်နဲ့ မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်ပါတီ တစ်ခေတ်လုံးမှာ တိုင်းရင်းသားတွေကို ကိုယ်ပိုင်အခွင့်အရေး အားလုံးကို ဖျက်ဆီးပစ်တာပါပဲ။ 

နိဂုံး 

၄-၁-၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ နံနက် ၄း၂ဝ နာရီ မြန်မာနိုင်ငံတော် လွတ်လပ်သည့် အချိန်ကစပြီး ယနေ့ ၂၀-၁၁-၂၀၂၁ ရက်နေ့ နံနက် ၄း၃၇ နာရီအထိ နှစ်ပေါင်း (၇၃)နှစ် အတွင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အရွေ့၊ အလှည့်အပြောင်း၊ အပြောင်းအလဲ၊ အဖြစ်အပျက်တွေ အားလုံးဟာ နိုင်ငံရေးတရားခံအစစ်က ဘယ်သူတွေ၊ ဘယ်ပုဂ္ဂိုလ်တွေက စတင်လိုက်ကြသလဲ ဆိုတာ တိုင်းပြည်ရဲ့ ဖြစ်ပျက်ပုံ အခြေအနေကို လေ့လာကြည့်ရင် မြင်နိုင်ပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ ပြဿနာအစဟာ ၁၉၄၇ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၉ ရက် နေ့မှ ၂၃ ရက်နေ့အထိ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ရေးဆွဲဖို့ ဖဆပလအဖွဲ့ချုပ်ကြီး ရဲ့ ပထမအဆင့် ပဏာမပြင်ဆင်မှု ညီလာခံကနေ စတင်ခဲ့ပါတယ် ဆိုတာကို တိုင်းရင်းသားတွေ အသိဆုံးပါပဲ။ 

လူမျိုးကြီး၊ လူနည်းစုနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ စကားတွေအမျိုးမျိုးကြားရတဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေဟာ မူလရည်ရွယ်ထားကြတဲ့ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်အတွက် စိတ်ပျက်သွားကြပါတယ်။ လူနည်းစု တိုင်းရင်းသားတွေအတွက် အမျိုးသား ပြည်ထောင်စုကြီး ဖွဲ့စည်းဖို့ အဆိုပြုထားကြပေမယ့် စစ်မှန်တဲ့ အခွင့်အရေးတွေ မပေးနိုင်ဘူးဆိုပြီးတော့ အသေအပေါက် ငြင်းဆိုခံခဲ့ကြရတယ်။ နောက်ပိတ်ဆုံး အမျိုးသားပြည်ထောင်စုမဟုတ်သော ပြည်ထောင်စုကို လူနည်းစု တိုင်းရင်းသားတွေက ဘာမှ အကျိုးကောင်းရပိုင်ခွင့် မရှိတော့ဘူးဆိုတာကို သိကြတဲ့အခါ ဖဆပလအဖွဲ့ချုပ်အပေါ်မှာ ယုံမှား သံသယတွေ စဖြစ်လာခဲ့တဲ့ အချိန်ကစပြီး ခေတ်အဆက်ဆက် အာဏာရ တက်လာတဲ့ ပါတီအဖွဲ့အစည်းအားလုံးနဲ့ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့အပေါ်မှာ ယနေ့ယခုအချိန်တိုင် သံသယ သံသရာ ရှိနေကြဆဲပါပဲ။ 

၃၁-၈-၁၉၅၈ ရက်နေ့ သန့်ရှင်း ဖဆပလညီလာခံ ကျင်းပပြီးတဲ့နောက် ၂၆-၉-၁၉၅၈ ရက်နေ့မှာ နိုင်ငံရေး အာဏာမမြဲတော့တဲ့ ဖဆပလဦးဆောင်သူ ပုဂ္ဂိုလ်က တပ်မတော်ဦးဆောင်သူ ပုဂ္ဂိုလ်ထံကို စာတစ်စောင်ပို့ခဲ့တဲ့အချိန် ကစပြီး ၂၈-၁၀-၁၉၉၈ ခုနှစ်၊ ဒုတိယ အကြိမ်၊ ပါလီမန်လွှတ်တော်အစည်း အဝေးမှာ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်သူ ကိုယ်တိုင်က တပ်မတော်ဦးဆောင်သူအား “အိမ်စောင့်အစိုးရ” ဖွဲ့စည်းနိုင်ရေးအတွက် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး အပ်နှင်းဖို့ အဆိုပြု တင်ပြလို့ လွှတ်တော်က သဘောတူ လက်ခံခဲ့တယ်။ နိုင်ငံရေးအာဏာကို စစ်တပ်က အုပ်ချုပ်ဖို့ စတင်ကျင့်သုံးခဲ့တဲ့ တရားခံအစိုးရက ဘယ်အစိုးရ ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို လယ်ပြင်မှာ ဆင်သွားသလိုပဲ မြင်တွေ့ရတော့တယ် မဟုတ်လား။ 

အိမ်စောင့်အစိုးရလက်ထက်မှာ တောင်ဥက္ကလာ၊ မြောက်ဥက္ကလာ၊ သာကေတ၊ သုဝဏ္ဏမြို့သစ်တွေ တည်တယ်။ ၁၃-၂-၁၉၅၉ ရက်နေ့မှာ အခြေခံဥပဒေအရ အာဏာထိန်း အိမ်စောင့်အစိုးရ ဝန်ကြီးချုပ်က နုတ်ထွက်စာ တင်တယ်။ ၂၈-၂-၁၉၅၉ ရက်နေ့ မှာ ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး ပြန်ခန့်တယ်။ အနယ်နယ် အရပ်ရပ်မှာ ကြံ့ခိုင်ရေး အသင်းဖွဲ့တယ်။ ၂၇-၄-၁၉၅၉ ရက် နေ့မှာ ရှမ်းစော်ဘွားတွေ အာဏာစွန့်ကြောင်း လက်မှတ်ရေးထိုးစေတယ်။ ၂၉၊ ၃၀၊ ၃၁ အောက်တိုဘာ ၁၉၅၉ ရက်နေ့မှာ မင်္ဂလာဒုံအမှတ် (၁) လေ့ကျင့်ရေး တပ်မတော်ခန်းမမှာ ပြည်လုံးကျွတ် ကြံ့ခိုင်ရေးအသင်းတွေ ညီလာခံကျင်းပ ကြတယ်။ ၈-၁-၁၉၆ဝ ပြည့် ရက်စွဲနဲ့ ဦးကောင်းလက်မှတ်ပါတဲ့ ဒေါင်းတံဆိပ် တစ်ရာတန်တဲ့ငွေကို တရားဝင်ရပ်စဲပြီး ဦးစံလင်းလက်မှတ်ပါ တစ်ရာတန်ငွေကို ဆက်လက် သုံးစွဲခွင့်ပြုခဲ့တယ်။ 

အိမ်စောင့်အစိုးရပြီးသွားလို့ ပြည်ထောင်စုအစိုးရ (၁၉၆ဝ-၁၉၆၂) လက်ထက်မှာ သန့်ရှင်းဖဆပလက ရွေးကောက်ပွဲမှာနိုင်လို့ ပြည်ထောင်စုပါတီ၊ ပြည်ထောင်စုအစိုးရဆိုပြီး ပြောင်းလဲခေါ်တယ်။ အိမ်စောင့်အစိုးရကို နမူနာ ယူတယ်။ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာသူက ယခင်မဲဆွယ်ပွဲမှာ ဗုဒ္ဓဘာသာကို နိုင်ငံတော် ဘာသာအဖြစ် ပြဋ္ဌာန်းပေးမယ်ဆိုပြီး ကတိတွေပေးတယ်။ သခင်၊ ဗိုလ်၊ ဦးအုပ်စု ကွဲကြတယ်။ ၁၉၆၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လမှာ ရှမ်းပဒေသရာဇ် ခေါင်းဆောင် စဝ်ရွှေသိုက်နဲ့ စဝ်ခွန်ချိုတို့က တောင်ကြီးမြို့မှာ တိုင်းရင်းသားကိုယ် စားလှယ်တွေပါဝင်တဲ့ ပြည်ထောင်စု ခွဲထွက်ရေး (Federal) မူကို တင်ပြ တောင်းဆိုတယ်။ ပြည်နယ်အသီးသီး ခွဲဝေပေးရေး တင်ပြကြတယ်။ အစိုးရက နှုတ်ပိတ်နေတယ်။ ၁-၃-၁၉၆၂ ရက် နေ့မှာ ဖက်ဒရယ်မူစဉ်းစားပေးဖို့ နှီးနှော ဖလှယ်ပွဲ ကျင်းပတယ်။

ရှမ်းစော်ဘွားများက ဖက်ဒရယ်မူမရရင် ပြည်ထောင်စုကနေ ခွဲထွက်မယ်လို့ အတိအလင်း ကြေညာလိုက်ပြီးတဲ့ နောက်တစ်နေ့ ၂-၃-၁၉၆၂ ရက်နေ့ နံနက် ၈း၅ဝ နာရီအချိန်မှာ အသံလွှင့်ရုံ (မြန်မာ့အသံ) မှ “ယိုယွင်းလာသော နိုင်ငံတော်၏ အခြေအနေကို ထိန်းသိမ်းရန် တပ်မတော်က တာဝန်ယူလိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း” ပြည်သူသို့ ကြေညာလိုက်တဲ့အချိန်က စပြီး နိုင်ငံရေးအာဏာဟာ စစ်ဝါဒီနိုင်ငံရေး လက်ထဲမှာချည်းပဲ ရောက်ခဲ့ရတယ်။ ကုန်ကုန် (အကုန်)ပြောရရင် စစ်ဝါဒီအမွေ ဆက်ခံသူတွေရဲ့လက်ထဲမှာပဲ နိုင်ငံရေးအာဏာ သံသရာလည်နေရတော့တယ်။ 

တော်လှန်ရေးကောင်စီ အစိုးရခေတ် (၁၉၆၂-၁၉၇၄)၊ ပြည်ထောင်စု ဆိုရှယ်လစ်သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရခေတ် (၁၉၇၄-၁၉၈၈) ခေတ် အဆက်ဆက်သော အစိုးရတွေရဲ့ လှည့်ကွက်၊ စားကွက်၊ လုပ်ကွက်အမှားတွေ ကြောင့် ၁၆-၉-၁၉၈၈ ရက်နေ့မှာ နိုင်ငံရေးပါတီနဲ့ မပတ်သက်လိုတဲ့ တပ်မတော်၊ ပြည်သူ့ရဲတပ်ဖွဲ့၊ ဝန်ထမ်းတွေ အားလုံး လမ်းစဉ်ပါတီကနေ နုတ်ထွက် ကြပြီး ၁၈-၉-၁၉၈၈ ရက်နေ့မှာ ဖြစ်ပျက်လာသော နိုင်ငံတော်ရဲ့အခြေအနေ အရပ်ရပ်ကို တပ်မတော်က တာဝန်ယူ ထိန်းသိမ်းလိုက်ကြောင်း ၁/၈၈ ဖြင့် ကြေညာ၍ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ထိန်းသိမ်း စောင့်ရှောက်ခဲ့ပြန်တယ်။ 

၃ဝ-၃-၂ဝ၁၁ ရက်နေ့မှာ ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်ခေတ် ရောက်လာခဲ့ပေမယ့် စစ်ဝါဒီတွေရဲ့ စက်ကွင်းတွေက မလွတ်ထွက်နိုင်ကြသေးဘဲ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံရေးခေါင်းစဉ်နဲ့ အကြီးအကျယ် လှည့်ကွက်တွေ မြင်တွေ့ရတယ်။

၈-၂-၂ဝ၁၆ ရက်နေ့မှာ ဒုတိယအကြိမ် အစိုးရအဖွဲ့အစည်းဖြစ် လာခဲ့ကြပေမယ့် ပြည်ထောင်စုအမျိုးသား ဖက်ဒရယ်နိုင်ငံရေး သို့မဟုတ် ဒီမိုကရေစီ ဖက်ဒရယ်နိုင်ငံရေးစနစ် မဖော်ဆောင်ပေးနိုင်ကြဘဲ ၂ဝ၂၁ ခု၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှာတော့ ၂၀၀၈ ခုနှစ်၊ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၊ အခန်း (၁၁) အရေးပေါ်ကာလဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်များ ဥပဒေအရ အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာခံလိုက်ရပြီး ဒုတိယ တစ်ကျော့ပြန် အိမ်စောင့်အစိုးရ တစ်ခေတ် ပြန်ရောက်ပြန်ပါတယ်။ 

ပြည်သူတွေကတော့ အိပ်စောင့် အစိုးရလား၊ အိတ်စောင့် အစိုးရလား၊ အိမ်စောင့် အစိုးရလားဆိုပြီးတော့ ဝေဖန်ပြောဆိုကြပြီပေါ့ ပြည်သူတို့ရယ်။ စာရှုသူများ ကျန်းမာချမ်းသာကြပါစေ။ 

အဲးခိုး 
၂၁-၁၀-၂၀၂၁ ရက်နေ့ 
AM; (၅း၁၅) နာရီ ပြီး။

အိပ်စောင့်အစိုးရလား၊ အိတ်စောင့်အစိုးရလား … အိမ်စောင့်အစိုးရလား (၅) – မဟာပညာ (mahar.asia)

အိပ်စောင့်အစိုးရလား၊ အိတ်စောင့်အစိုးရလား … အိမ်စောင့်အစိုးရလား (၄) – မဟာပညာ (mahar.asia)

အိပ်စောင့်အစိုးရလား၊ အိတ်စောင့်အစိုးရလား … အိမ်စောင့်အစိုးရလား (၃) – မဟာပညာ (mahar.asia)

အိပ်စောင့်အစိုးရလား၊ အိတ်စောင့်အစိုးရလား … အိမ်စောင့်အစိုးရလား (၂) – မဟာပညာ (mahar.asia)

အိပ်စောင့်အစိုးရလား၊ အိတ်စောင့်အစိုးရလား … အိမ်စောင့်အစိုးရလား (၁) – မဟာပညာ (mahar.asia)