အသေးစား အဏုမြူဓာတ်ပေါင်းဖိုတစ်ခု ဘယ်လိုအလုပ်လုပ်သလဲ? (ရှင်းပြချက်)

ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနှင့် စွမ်းအင်စျေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာခြင်းတို့ကြောင့် အဏုမြူနည်းပညာများအပေါ် စိတ်ဝင်စားမှုနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ မြင့်တက်လာနေသည်။ အမေရိကန် အဏုမြူစည်းမျဉ်းကော်မရှင် (NRC) သည် အဏုမြူဓာတ်ပေါင်းဖို အသစ်တစ်ခု၏ ဒီဇိုင်းအား အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ်ထုတ်ပေးရန် စီစဉ်နေသည်။

အဏုမြူစက်ရုံကြီးများနှင့်မတူဘဲ အသေးစား မော်ဂျူလာအဏုမြူဓာတ်ပေါင်းဖိုများ (SMRs) ကို စက်ရုံများတွင် တပ်ဆင်ပြီး လိုအပ်ရာနေရာသို့ သယ်ယူနိုင်သည်။ သို့သော် ဤနည်းပညာသည် ကုန်ကျစရိတ်နှင့် ဘေးကင်းရေးဆိုင်ရာ စိုးရိမ်မှုများကိုလည်း ယှဉ်တွဲဖြစ်ပေါ်စေပြီး အချို့က ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်သို့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခြင်းက ပိုမိုကောင်းမွန်သည်ဟု ယူဆကြသည်။

ဘာကြောင့် အခုအချိန်မှာ အဏုမြူစွမ်းအင်ကို ဘာကြောင့် ရွေးချယ်ရသလဲ?

ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ခြိမ်းခြောက်မှုသည် သန့်ရှင်းသောစွမ်းအင်လိုအပ်ချက်ကို အရင်ကထက် ပိုမိုအရေးတကြီးဖြစ်စေသည်။ ကာဗွန်ထုတ်လွှတ်မှု သုညအထိ ရောက်ရှိရန်နှင့် ရုပ်ကြွင်းလောင်စာများအပေါ် မှီခိုမှုလျှော့ချရန် ကြိုးပမ်းမှုများတွင် အဏုမြူစွမ်းအင်သည် တိုးမြင့်လာသည့် ထောက်ခံမှုများရရှိလာနေသည်။

ထို့အပြင် ရုရှား-ယူကရိန်းစစ်ပွဲသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စွမ်းအင်စျေးနှုန်းများအပေါ် ကြီးမားသော အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိခဲ့ပြီး စားသုံးသူများနှင့် လုပ်ငန်းများအတွက် ကုန်ကျစရိတ်များကို မြင့်တက်စေခဲ့သည်။ ဥရောပတွင် ဗြိတိန်၏ နှစ်စဉ်စွမ်းအင်ဘီလ်များသည် နှစ် ၅၀ အတွင်း အမြင့်ဆုံးအဆင့်သို့ ရောက်ရှိနေပြီး ဂျာမနီတွင်လည်း စွမ်းအင်စျေးနှုန်းများ စံချိန်တင်မြင့်တက်နေသည်။

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ စွမ်းအင်အေဂျင်စီ (IEA) ၏ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ ဖာတီဘိုင်ရိုလ်၏ အဆိုအရ စွမ်းအင်စျေးနှုန်းမြင့်မားမှုသည် လက်ရှိရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု ရည်မှန်းချက်များကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေနိုင်ပြီး ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများသည် ၎င်းတို့၏ ကတိကဝတ်များကို အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် နောက်ကျနေပြီဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှု၏ အဆိုးရွားဆုံးအကျိုးဆက်များကို အချိန်မီကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် သန့်ရှင်းသော စွမ်းအင်နည်းပညာများတွင် ပိုမိုရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန် လိုအပ်နေသေးသည်ဟု သူက ဆိုသည်။

အဏုမြူစွမ်းအင်သည် ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်မဟုတ်သော်လည်း ၎င်းကို ပြန်လည်အသုံးပြုနိုင်သည်။ ၎င်း၏အသုံးပြုမှုသည် ကုန်ကျစရိတ်၊ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းစီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် ဘေးကင်းရေးဆိုင်ရာ ပြဿနာများကို ဖြစ်ပေါ်စေသော်လည်း ထုတ်လုပ်သည့် စွမ်းအင်တစ်ယူနစ်လျှင် ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုအရ ဗြိတိန်၏ အဏုမြူအဆင့်မြင့်ထုတ်လုပ်မှုသုတေသနစင်တာ (Nuclear AMRC) အရ ပင်လယ်ရပ်ခြားလေအားလျှပ်စစ်နှင့် တူညီစွာ သန့်ရှင်းသော စွမ်းအင်အရင်းအမြစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။

အသေးစား အဏုမြူရီယက်တာများ (SMRs) ဆိုတာဘာလဲ?

အထက်ပါအချက်များအားလုံးသည် ပြည်တွင်းသုံး အသေးစားစွမ်းအင်စက်ရုံနည်းပညာဒီဇိုင်းများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို မြှင့်တင်ပေးနေသည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဏုမြူစွမ်းအင်အေဂျင်စီ (IAEA) ၏ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်အရ “ အသေး” ဆိုသည်မှာ ၃၀၀ MWe အောက်၊ “ အလတ်စား” ဆိုသည်မှာ ၇၀၀ MWe အထိဖြစ်သည်။

အသေးစားနှင့် အလတ်စား ဓာတ်ပေါင်းဖိုများကို တစ်ခါတစ်ရံ SMRs ဟု စုပေါင်းခေါ်ဆိုကြသော်လည်း ဤအတိုကောက်စာလုံးကို “ Small Modular Reactor” (အသေးစား မော်ဂျူလာ ရီယက်တာ) အဖြစ် ပိုမိုကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် နားလည်ကြသည်။

သမားရိုးကျဓာတ်ပေါင်းဖိုများကဲ့သို့ပင် SMRs များသည် အဏုမြူဖစ်စဉ်နည်းပညာကို အသုံးပြုကာ ထွက်ပေါ်လာသော အပူစွမ်းအင်ကို လျှပ်စစ်ဓာတ်အားထုတ်လုပ်ရန် အသုံးပြုသည်။ အခြေခံအားဖြင့် ၎င်းတို့သည် အဆင့်မြင့်၊ အရွယ်အစားသေးငယ်ပြီး သမားရိုးကျရီယက်တာများ၏ စွမ်းဆောင်ရည်၏ သုံးပုံတစ်ပုံခန့်သာ ရှိသည်။

ဇူလိုင်လကုန်တွင် အမေရိကန် NRC သည် အဏုမြူဓာတ်ပေါင်းဖိုအသစ်တစ်ခု၏ ဒီဇိုင်းအား အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ်ထုတ်ပေးမည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။ NuScale Power မော်ဂျူးသည် ဓာတ်ပေါင်းဖို၊ ရေနွေးငွေ့ထုတ်စက်များနှင့် ဖိအားထိန်းစက်များပါဝင်ပြီး သဘာဝအရည်လှည့်ပတ်မှုနည်းလမ်းကို အခြေခံထားသည်။

ဤနယ်ပယ်ရှိ တီထွင်မှုများကို ယခင်ကလည်း အသိအမှတ်ပြုခဲ့သော်လည်း လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှုနှင့် ကုန်ကျစရိတ်ဆိုင်ရာ အကျိုးကျေးဇူးများ ဤမျှထူးခြားစွာ ပါဝင်သည်မှာ ယခုမှဖြစ်သည်ဟု နည်းပညာသတင်းဆိုဒ် Ars Technica က ဖော်ပြသည်။

ဒါဆို SMRs တွေရဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေက ဘာတွေလဲ?

SMRs ၏ မော်ဂျူလာသဘောသဘာဝကြောင့် ၎င်းတို့၏ အဆင်သင့်အစိတ်အပိုင်းများကို စက်ရုံများတွင် တပ်ဆင်နိုင်ပြီး အဏုမြူစက်ရုံကြီးများကဲ့သို့ ဈေးကြီးပြီး ရှုပ်ထွေးကာ ဆောက်လုပ်ရေးတွင် အရှုပ်အထွေးများစွာရှိသည့် နည်းလမ်းမျိုးမဟုတ်ပေ။ အမေရိကန် အဏုမြူစွမ်းအင်ရုံးက ၎င်းတို့သည် ထုတ်လုပ်ရန် ပိုမိုဈေးသက်သာပြီး မြန်ဆန်ကာ စောင့်ကြည့်ရန် လွယ်ကူသည်ဟု ဆိုသည်။

Rolls-Royce SMR Ltd (ကားကုမ္ပဏီ) တွင် SMRs များထုတ်လုပ်ရာတွင် အလုပ်အားလုံး၏ ၉၀% ခန့်ကို စက်ရုံများတွင်သာ လုပ်ကိုင်သဖြင့် လုပ်ငန်းခွင်အနှောင့်အယှက်များ လျော့နည်းစေသည်ဟု ကုမ္ပဏီက ဆိုသည်။ ဆောက်လုပ်ရန် နေရာလိုအပ်ချက်နည်းပါးခြင်းကြောင့် စက်ရုံတည်ဆောက်မည့်နေရာ ရွေးချယ်ရာတွင်လည်း ပိုမိုပြောင်းလွယ်ပြင်လွယ်ရှိစေသည်။

ပိုမိုရိုးရှင်းသော တည်ဆောက်မှုဖြစ်စဉ်အပြင် SMRs များသည် အလိုအလျောက်ဘေးကင်းရေးစနစ်များကြောင့်လည်း လူကြိုက်များလာနေသည်။ ရိုးရိုးရှင်းရှင်းပြောရလျှင် ပြဿနာတစ်စုံတစ်ရာဖြစ်ပေါ်ပါက စနစ်များကို ပိတ်ရန် အလုပ်သမားများ သို့မဟုတ် အပြင်ဘက်အင်အားစုများ၏ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှု မလိုအပ်ပေ။ ဤအချက်က ၎င်းတို့ကို သမားရိုးကျ အဏုမြူစွမ်းအင်စက်ရုံများထက် ပိုမိုဘေးကင်းစေသည်ဟု အချို့က ဆိုကြသည်။

SMRs များ၏ အရွယ်အစားသေးငယ်မှုကြောင့် သမားရိုးကျစက်ရုံများထက် လောင်စာလိုအပ်ချက်နည်းပါးခြင်းသည်လည်း အံ့သြစရာမဟုတ်ပေ။

အနာဂတ်မှာ ဘာတွေဖြစ်လာနိုင်မလဲ?

IAEA ၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် စီးပွားဖြစ် အဏုမြူရီယက်တာ ၄၃၈ ခု လည်ပတ်နေပြီး အခြား ၅၆ ခုမှာ တည်ဆောက်ဆဲဖြစ်သည်။ SMRs များသည် လောလောဆယ်တွင် ဖွံ့ဖြိုးဆဲအဆင့်တွင်သာရှိသော်လည်း ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ အယူအဆ ၅၀ ခန့်အနက် လေးခုမှာ တည်ဆောက်မှု အဆင့်မြင့်ပိုင်းတွင် ရှိနေသည်ဟု IAEA က ဆိုသည်။

ကမ္ဘာ့အဏုမြူအသင်းကြီးက အဏုမြူစွမ်းအင်သည် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားထုတ်လုပ်ရန် ဘေးကင်းသောနည်းလမ်းဖြစ်ပြီး စက်ရုံများတွင် မတော်တဆမှုဖြစ်ပွားနိုင်ခြေမှာ နည်းပါးကာ လျော့နည်းလာနေသည်ဟု ဆိုသည်။

သို့သော် အဏုမြူစွမ်းအင်ကို ဆန့်ကျင်သူများက အဏုမြူစွမ်းအင်အတွက် ကုန်ကျစရိတ်မြင့်မားမှုကြောင့် ထိုငွေများကို ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်နှင့် စွမ်းအင်ထိရောက်မှုတို့တွင် ပိုမိုရင်းနှီးမြှုပ်နှံခြင်းက ပိုမိုကောင်းမွန်သည်ဟု ဆိုကြသည်။

SMRs များအတွက် ကမ္ဘာ့စျေးကွက်သည် ၂၀၄၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဒေါ်လာ ၃၀၀ ဘီလီယံအထိ တန်ဖိုးရှိလာမည်ဟု ခန့်မှန်းရသည့် အကြောင်းရင်းတစ်ခုမှာ ၎င်းတို့သည် နိုင်ငံများစွာအတွက် အဏုမြူစွမ်းအင်ကို ပိုမိုလက်လှမ်းမီစေမည်ဟု ယူဆကြသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ သို့သော် SMRs များကို အနာဂတ်၏ စွမ်းအင်လိုအပ်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းနိုင်ရန် လုံလောက်စွာ မြန်မြန်ဆန်ဆန် တည်ဆောက်နိုင်မည်လား၊ ဤနည်းပညာက အာမခံနိုင်မည်လား ဆိုသည်မှာ မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်နေဆဲဖြစ်သည်။

Explainer: How does a small nuclear reactor work? | World Economic Forum (weforum.org) ဆောင်းပါးကို ဘာသာပြန်ဆိုထားခြင်းဖြစ်သည်။

ဓာတ်ပုံများ
၁။ The NuScale Power Module | NuScale Power
၂။ NuScale unveils Q1 2024 financial results – Nuclear Engineering International (neimagazine.com)
၃။ File:Diagram of a NuScale reactor.jpg – Wikipedia