အလိုကျ အကြိုက်ဆောင်တဲ့ နိုင်ငံရေး မရှိရ။
အခွင့်အရေးကို တရားနည်းလမ်းအတိုင်း ကာကွယ်
နိုင်ငံရေးဆိုတာ အပေါ်ယံသွားတဲ့အလုပ် မဟုတ်ပါ။ အနှစ်အသားပါတဲ့အလုပ်ပါ။ ဝါသနာပါတာတောင် အနစ်နာမခံနိုင်ရင် နိုင်ငံရေးစက်ကွင်းထဲကနေ ထွက်ခွာသွားရတာပါပဲ။ တိုင်းပြည်တစ်ခု တည်ထောင်ရင် ပြဋ္ဌာန်းထားတဲ့ အခြေခံ အခွင့်အရေးတွေကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက် ထိန်းသိမ်းရပါတယ်။ အခွင့်အရေးဆိုတာ သုံးစွဲတတ်ဖို့၊ ကာကွယ် တတ်ဖို့ လိုပါတယ်။ အခွင့်အရေးရတိုင်း(ရှိတိုင်း) တာဝန်မယူဘဲ ရှောင်ဖယ်နေရင် အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ထိပါးလေမှာပဲ။အခွင့်အရေးကို တရားနည်းလမ်းအတိုင်း ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရ မယ်။ တရားလက်လွတ်နည်းနဲ့ ရတဲ့ အခွင့်အရေးကို ကလဲ့စားချေတာ၊ အကြမ်းဖက်တာတွေ လုပ်လို့ကတော့ အခွင့်အရေးများ မပျောက်ဆုံးဘဲ မရှိပါ။
အခြေခံဥပဒေပါ လူ့ရဲ့အခွင့်အရေးကို ထိပါးကျူးကျော်ကြည့်ပါ။ ကျူးလွန်တဲ့သူ ရတဲ့အပြစ်ဟာ ရာဇဝတ်ဥပဒေအပြစ် မဟုတ်ရင် အခြားသီးခြားအပြစ်ပေးနိုင်စရာ အကြောင်း မရှိပါ။ လွတ်လပ်စွာ ရေးသားနိုင်သော အခွင့်အရေး၊ လွတ်လပ်စွာ လုပ်ကိုင်ခွင့်အခွင့်အရေး တွေကို အလွဲသုံးစားခြင်း၊ ထိပါးစော်ကားခြင်းလုပ်ရင် လုပ်သူ တရားရုံးမရောက်ဘဲ မရှိပါ။ လွတ်လပ်ခွင့်ရတိုင်း (လွတ်လပ်သည်၊ ကောင်းသည်) ကောင်းတယ်လို့ချည်းပဲ မထင်နဲ့။ နိုင်ငံတော်အစိုးရ၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်၊ ပြည်သူ့ဝန်ထမ်း၊ ပြည်သူပြည်သား များကို အကြည်ညိုပျက်ပြားစေအောင်လုပ်တဲ့ လှုံ့ဆော်မှု၊ ရေးသားမှု၊ ပြောဆိုမှုဟာ လွတ်လပ် မှု အခွင့်အရေးကို အလွဲသုံးစားမှု ထင်ရှားရင် ရာဇဝတ်ပြစ်မှု ကျူးလွန်ရာ ရောက်တယ်။ရာဇဝတ်မြောက်သော ပြစ်ချက်ပြစ်ဒဏ်တွေ အားလုံးဟာ အခွင့်အရေးအမျိုးမျိုး ဆုံးရှုံးကြ ရတာပါပဲ။
အခြေခံဥပဒေကို စောင့်ထိန်းကာကွယ်ရာမှာ လွတ်လပ်မှု (လွတ်လပ်ခြင်း) ဆိုတာ အစိုးရမို့ မမှားနိုင်ဘူး မထင်နဲ့။ ဘယ်တိုင်းပြည်မှာမှ လွတ်လပ်စွာ မှားနိုင်တယ်လို့ မရှိပါ။ မြန်မာပြည်မှာ လွတ်လပ်မှုအတွက် ဥပဒေအမျိုးမျိုး မရှိပါ။ လွတ်လပ်မှုနဲ့ ပတ်သက်ရင် လူမျိုးအဆင့်အတန်းခွဲခြားမှု၊ နှိမ့်ချမှု၊ မုန်းတီးမှုများ မရှိပါ။ အခြေခံလူ့အခွင့်အရေး ထိပါးခြင်းခံရသော ပြည်သူများက ကျူးလွန်သူတို့ကို မည်သို့ အရေးယူရမည်ကို ဥပဒေချိုးဖောက်သူကို နိုင်ငံတော်တရားလွှတ်တော်ချုပ်၊ သို့မဟုတ် ပြည်နယ်၊ တိုင်းတရားလွှတ်တော်ချုပ်ရုံး ရှိပါတယ်။ အဲဒီရုံးကို သွားပြီး မိမိရဲ့အခွင့်အရေး ဆုံးရှုံးရခြင်းအကြောင်းကို လျှောက်ထားပါ။အခြေခံဥပဒေကို စောင့်ထိန်းကာကွယ်ရာမှာ တရားလွှတ်တော်ချုပ်ဟာ အဓိကပါပဲ။ အခြေခံ ဥပဒေမှ ပြဋ္ဌာန်းချက်များ တစ်ခုခု(တစ်ပါးပါး)မှားရင်၊ သို့မဟုတ် ကျူးလွန်သူရှိရင် တရားလွှတ်တော်ချုပ်က အမှားကို ပြင်ပေးရမယ်။အမှန်ကို ညွှန်ပြပေးရမယ်။ (အရေးယူပေး ရမယ်)။
တရားလွှတ်တော်ချုပ်ဟာ တရားရေးမှာ ဦးသျှောင် ဖြစ်တယ်။ ပြည်သူတိုင်းသွားရောက် လျှောက်ထားခွင့် ရှိတယ်။ ပြည်သူအတွက် ဖွင့်လှစ်ထားတဲ့ တရားရုံးပါ။ဆင်းရဲသူ၊ ချမ်းသာသူ၊ အလွှာစုံအောင် လျှောက်ထားသူမှန်သမျှ တရားလွှတ်တော်ချုပ်ကကြားနာရမယ်။ အစိုးရကိုယ်တိုင်က ချမှတ်တဲ့အမိန့်များ တစ်ခုခုမှားယွင်းနေရင်၊ ဒါမှမဟုတ် အာဏာတစ်ခုခု ကျူးလွန်နေရင် တရားလွှတ်တော်ချုပ်က ပယ်သင့်ရင်ပယ်၊ အရေးယူသင့်ရင် ယူရမယ်။ တရားလွှတ်တော်ချုပ်ဟာ အခြေခံအခွင့်အရေးတစ်မျိုးမျိုး (တစ်ရပ်ရပ်)ကို ထိပါး ကျူးကျော်ထားတာကို တွေ့ရရင် “စာချွန်တော်အမိန့်” ထုတ်ဆင့်နိုင်ပါတယ်။ ပြည်သူလူထု တစ်ယောက်အနေနဲ့လည်း မိမိ နစ်နာချက်ကို ဖော်ပြပြီး ကိုယ်တိုင် လျှောက်လွှာတင်သွင်းနိုင်တယ်။ လျှောက်လဲနိုင်တယ်။ ရုံးတော်က မကြားနာပေးစရာ အကြောင်းမရှိပါ။ ပြည်သူတွေဟာ များသောအားဖြင့် တရားရုံးတွေကို ကြောက်ကြတယ်။ တရားဥပဒေကို လေးစားတဲ့သူဟာ အခွင့်အရေးတစ်ပါးပါးကို ထိပါးရင်၊ ကာကွယ်ဖို့လိုရင် တရားရုံးနဲ့သာ အဖြေရယူ ရမယ်။ အားကိုးရမယ်။
အခြေခံဥပဒေအရ တစ်နည်းတစ်ဖုံ ထိပါးလာရင် မထီမဲ့မြင်ပြုသူကို “ရှေ့တော် သွင်း စာချွန်တော်” ထုတ်ဆင့်နိုင်ပါတယ်။ ဘယ်ဥပဒေနဲ့ ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ထားပါသလဲ ဆိုတာ ထုချေလွှာရှင်းလင်းရမယ်။ မရှင်းလင်းနိုင်ရင် “လွှတ်စေ”အမိန့်ထုတ်ရမယ်။ ဒါကြောင့် “အာဏာပေး စာချွန်တော်၊ တားမြစ်စာချွန်တော်၊ အာဏာပိုင်စာချွန်တော်၊ အမှုခေါ်စာချွန် တော်”များ ရှိပါလျက် လူထုနည်း၊ လူမိုက်နည်းများ သုံးခြင်း၊ လူစုဖွဲ့တောင်းဆိုခြင်း၊
စည်းကမ်းမဲ့ ဆူပူခြင်း၊ ရိုက်နှက်ခြင်း၊ မင်းမဲ့စရိုက်မျိုးဖြစ်အာင် လူမှုဘဝနိုင်ငံရေး (ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံရေး) တည်ထောင်တဲ့ တိုင်းပြည်တိုင်းမှာ သိမှတ်တန်ဖိုးထားရမယ်။
လေးစားတန်ဖိုးထားတဲ့သူကိုပဲ ခေါင်းဆောင်တင်
တိုင်းပြည်တစ်ပြည် တည်ရင် –
(၁) ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်များဟာ ဥပဒေပြုရေး မဏ္ဍိုင်ကို တာဝန်ယူရမယ်။
(၂) ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ဟာ အုပ်ချုပ်ရေးမဏ္ဍိုင်ကို တာဝန်ယူရမယ်။
(၃) တရားလွှတ်တော်ချုပ်နဲ့ တရားလွှတ်တော်များဟာ တရားရေးမဏ္ဍိုင်ကို တာဝန် ယူရမယ်။
(၄) ပြည်သူဟာ ပြည်သူ့မဏ္ဍိုင်ဖြစ်သော သတင်းစာ၊ စာအုပ်၊ စာတမ်း၊ မဂ္ဂဇင်း စသော စာအစောင်စောင်မှ အမှန်၊ အမှား ဝေခွဲနိုင်တဲ့ တာဝန်ယူမှု ရှိရမယ်။
ပြည်သူတွေဟာ မိမိရဲ့ တိုင်းပြည် ကောင်းအောင် မိမိတို့ဘဝကို ဦးဆောင်ပေး နိုင်မယ့် ပုဂ္ဂိုလ်ကို ရွေးကောက် တင်မြှောက်ရမယ်။ ရွေးကောက်တင်မြှောက်မယ့်ပုဂ္ဂိုလ်ရဲ့ အကြောင်းအရာ၊ အရည်အချင်း၊ အကျင့်သိက္ခာတရားများကို မသိမမြင်ရတဲ့ သစ္စာမဲ့သူ နိုင်ငံရေးသမား၊ ကိုယ်ကျိုးရှာနိုင်ငံရေးသမား၊ နိုင်ငံရေးမူဝါဒများကို ချင့်ချိန်နိုင်အောင် ပြည်သူကို အလင်းဓာတ် အာရုံပေးနိုင်တဲ့ သတင်းစာ၊ စာအုပ်၊ စာတမ်း၊ မဂ္ဂဇင်း စတဲ့ စာစောင်တွေဟာ သိ၊ ကြား၊ မြင် ပြုပြင်ပေးရတယ်။ ပြည်သူက လေးစားတန်ဖိုးထားတဲ့ အရေးကိစ္စကို ဟန်ဆောင်လှည့်ပတ်တဲ့ နိုင်ငံရေး ဝံပုလွေသားတွေ ပြည်သူ့ကိုယ်စားပြု လွှတ်တော်အမတ်အဖြစ် ရွေးကောက် တင်မြှောက်မိရင် အခွင့်အရေး အကုန်လုံး ဆုံးရှုံး နိုင်တယ်။
အရှင်တို့ဟာ တိုင်းပြည်ကို လေးစားတန်ဖိုးထားတဲ့သူကိုပဲ ခေါင်းဆောင်တင်ရမယ်။ ရွေးချယ်ရမယ်။ ဘုရင်၊ ဘုရင်မ၊ အာဏာရှိ၊ အာဏာရှင် ပုဂ္ဂိုလ်တွေကို မရွေးပါ။ အရှင်တို့ ဖြတ်သန်းလာခဲ့ရတဲ့ လူမှုရေးဘဝဟာ ဘုရင့်သား၊ သူဌေးသား၊ အာဏာရှိသား၊ အဆောင် အယောင် ကြိုက်သူတွေရဲ့ ခြားနားမှုလုပ်တဲ့ကြားက (နိုငံရေးသမားတွေရဲ့ ကြားက) လာခဲ့ ရတာ ဖြစ်တယ်။ ဒီကြားက ခံစားရတဲ့အဖြစ်တွေကို ပြန်မပြောပြချင်တော့ပါ။ အရှင်တို့မှာ ပြည်သူပြည်သား အစစ်အမှန် အုပ်ချုပ်သော၊ ပြည်သူများက ရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားသော ပုဂ္ဂိုလ်ကိုသာ အကြီးအကဲ ထားရမယ်။ ဘုရင်စနစ်၊ ကိုလိုနီစနစ်၊ ဖက်ဆစ်စနစ်တွေ အားလုံးဟာ ပြည်သူ့တော်လှန်ရေးနဲ့ ကျဆုံး (ကျဆင်း)နေကြကုန်ပြီ။နေမျိုးနတ်နွယ်ခေတ်မဟုတ်တော့ပါ။ကိုးကွယ်ရသော၊မော်ဖူးရသောစနစ်ကိုလည်း ပြန်မကြည့်ချင်ပါ။ အရှင်တို့ ရွေးချယ်ထားတဲ့ အကြီးအကဲဟာ သစ္စာ၊ သမာဓိရှိသူ ဖြစ်ရမယ်။ ပြည်သူ့အာဏာကိုလေးစားတန်ဖိုးထားသူ ဖြစ်ရမယ်။ ရုပ်ပြ၊ ရုပ်သေး အကြီးအကဲမျိုး မဖြစ်ရ။ ပါတီစွဲကင်းသူ၊ ပဋိပက္ခ ကင်းလွတ်သူ ဖြစ်ရမယ်။
အရွေးအကောက် မမှားဖို့လို
အရှင်တို့ တိုင်းပြည်မှာ ရှိတဲ့ ပြည်သူတွေဟာ နိုင်ငံရေးအကြောင်းကို ကောင်းကောင်း နားမလည်ကြသေးပါ။ ဘယ်လိုပုဂ္ဂိုလ်မျိုးကို မိမိရဲ့ ကိုယ်စားပြုတဲ့ အမတ်လောင်း (လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း) ဖြစ်သင့်တယ်၊ ဖြစ်ထိုက်တယ် ဆိုတာ မလေ့လာပါ။
ယခင်က တစ်ပါတီစနစ်မျိုးလို ဟိုထင် ဒီမြင်နဲ့ စုပေါင်းပြီး မဲပေးကြတာမျိုး လုပ်ကြတာကို တွေ့ရသေးတယ်။ အရည်အချင်းမရှိ၊ လူတော်လူကောင်းလည်း မဟုတ်တဲ့ နိုင်ငံရေး လုပ်စားနေကြသော နိုင်ငံရေးသမားများကို ပြည်သူတွေ အရွေးအကောက် မမှားဖို့ လိုတယ်။
“နိုင်ငံရေးလုပ်၍ စားသောက်သောသူများသည် အမတ်ဖြစ်လာလျှင် ရာထူးရဖို့၊ ဝန်ကြီးဖြစ်ဖို့၊ အခွင့်အရေးရဖို့တို့ကို ကြိုးစားကြ၊ ခြေရှုပ်ကြသည်။ ရာထူးပြုတ်ပြန်လျှင်လည်း မနေတတ်၊ မထိုင်တတ် ဝမ်းစာရှာ၍ မစားတတ်ဖြစ်၍ တိုင်းပြည်၏တာဝန်ကို ထမ်းဆောင် ခြင်းမပြုနိုင်ဘဲ တိုင်းပြည်အပေါ်၌သာ ဝန်ပိုတွေ ဖြစ်နေတတ်သည်။ နိုင်ငံရေးသည် ညစ်ပတ်သည်။ ကြမ်းပိုးများအတွက်သာ ဖြစ်သည် ဟူ၍ ပညာတတ် စိတ်ဓာတ်ကောင်းသူတို့က ရှောင်ဖယ်၍ မနေအပ်။ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးမရှိလျှင် မဖြစ်ပေ။ နိုင်ငံရေးပါတီများ လည်း ရှိရသည်။ ပါတီတွေ မရှိလျှင် ပါတီတစ်ခု၏၊ သို့မဟုတ် လူတစ်စု၏ အာဏာရှင်စနစ် ပေါ်လာမည်။ ထို့ကြောင့် ပါတီတွေ ရှိပါစေ။နိုင်ငံရေးသည် ကျန်းမာသန့်စင်စွာ လှုပ်ရှားသွက်လက်ပါစေ။ လူတော်လူကောင်းတွေလည်း ပါလီမန်သို့ (လွှတ်တော်သို့) အမတ်အဖြစ် တက်ရောက်ကြပါစေ”
(တို့ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ၊ ဒေါက်တာမောင်မောင်၊ စာမျက်နှာ ၁၀၅၊ ၁၀၆) ဆိုတဲ့ သတိပေးစကားကို မှတ်သားသင့်ပါတယ်။
ပညာရှင်တွေ နိုင်ငံရေးလောကထဲကို ဝင်ရောက်ပါ
အရှင်တို့ရဲ့ တိုင်းပြည်ဟာ အာဏာရှင်တိုင်းပြည် မဟုတ်ပါ။ ပြည်သူကို ပိုင်စိုးသော အစိုးရမဟုတ်။ တိုင်းပြည်ရဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာဟာ ပြည်သူကပဲ ပိုင်ရှင် ဖြစ်တယ်။ လူတစ်စုအတွက် နိုင်ငံရေးမဟုတ်။ လူတစ်ဦးအကျိုးအတွက် နိုင်ငံရေးမဟုတ်။ လက်ဝါး ကြီးအုပ်ပြီး ချုပ်ကိုင်တဲ့ နိုင်ငံရေးမဟုတ်။ ပြည်သူ့အကျိုးကို ပျက်စီးအောင်လုပ်တဲ့ နိုင်ငံရေး မဟုတ်။ တစ်စုကောင်းကျိုးကို ကာကွယ်သော နိုင်ငံရေးမဟုတ်။ ပြည်သူများကို ကာကွယ်သော နိုင်ငံရေး ဖြစ်တယ်။ ကိုယ့်ပစ္စည်းကိုယ်ပိုင်၊ ကိုယ်နိုင်တာ ကိုယ်လုပ်၊ ကိုယ့်အခွင့် အရေးကိုယ်သိတဲ့ နိုင်ငံရေး ဖြစ်ပါတယ်။
နိုင်ငံရေးလောကမှာ အာပေါင်အာရင်းကောင်းတဲ့သူတွေကို အလိုကျ အကြိုက်ဆောင်တတ်တဲ့သူတွေ သတိထားရမယ်။ ချောင်းကွက်ရှာတဲ့ နိုင်ငံရေးအချောင်သမားတွေ၊သာရင်သာသလို ဟိုဝင်ဒီထွက် အကွက်ရိုက်တဲ့ အမတ်လောင်းတွေ၊ ပါတီထောင်ပြီး နိုင်ငံ ရေးမလုပ်ဘဲ စီးပွားရေးလုပ်တဲ့သူတွေ၊ လုပ်ကွက်ရှုပ်တဲ့ နိုင်ငံရေးသမားတွေ၊ ရေဝင်တဲ့ အက်ကြောင်းထင်တဲ့ နိုင်ငံရေးသမားတွေ၊ အပြောနဲ့အလုပ် ကိုက်ညီခြင်းမရှိတဲ့ လူမိုက်ဇာတ် ခင်းတဲ့ နိုင်ငံရေးသမားတွေ၊ ရေသာခိုအချောင်လိုက်တဲ့ နိုင်ငံရေးလူမိုက်တွေ နှစ်ရပ်သော လွှတ်တော်ပေါ်ကို မရောက်ဖို့ ပြည်သူပြည်သားတွေမှာ လေ့လာစောင့်ကြည့်ဖို့ လိုပါတယ်။ မြန်မာပြည်ရှိ လူထုတွေဟာ အားနာတတ်တဲ့ အကျင့်တစ်ခု ရှိတယ်။ အဲဒီ အားနာတတ်တဲ့ အကျင့်ကြောင့် နိုင်ငံရေးလောကမှာ နာတယ်။ မတတ်သူ၊ မသိသူ၊ မကျွမ်းကျင်သူ၊ မကောင်း သူ၊ မမြတ်သူများ လူပေါ်လူဇော်လုပ်တာကြောင့် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလောကမှာ မတိုးတက်ဘဲ ဆုတ်ယုတ်ခဲ့ရတယ်။
ရှေးခေတ် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးကို လေ့လာကြည့်ရင် အများကြိုက်တဲ့ ဘာသာရေး၊ အသာပါတဲ့ နိုင်ငံရေးတွေ လုပ်ပြတယ်။ ဘာသာရေးနဲ့ချဉ်းကပ်၊ နိုင်ငံရေးအာဏာလုကြတယ်။ မကောင်းသတင်း လွှင့်ကြတယ်။ အတင်းအဖျင်း ဆိုဆဲကြတယ်။ သည်းမခံနိုင်တဲ့အဖွဲ့နဲ့ တုံ့လှည့်ကြတယ်။ အချို့ အသက်ပါ သေကျေတယ်။ ပျက်စီးတယ်။ အတုယူစရာ နိုင်ငံရေး ပညာ၊ နိုင်ငံရေးသိက္ခာ၊ နိုင်ငံရေးအစဉ်အလာ မတွေ့ရဘဲ အကွဲကွဲအပြဲပြဲနဲ့ အဆုံးသတ်ကြတဲ့၊ အခြေခံဥပဒေ မမြဲတဲ့ နိုင်ငံရေးတွေနဲ့ပဲ တွေ့ရတယ်။ တိုင်းပြည်အတွက်နာ၊ လူထုတွေလည်း ကွဲ၊ အာဏာစက်က မတည်၊ ယိုင်လဲတဲ့ နိုင်ငံရေးမျိုး မြန်မာပြည်မှာ နိဂုံးချုပ်ပေးရတယ်။ ဒါကြောင့် ပညာရှင်တွေ နိုင်ငံရေးလောကထဲကို ဝင်ရောက်ပါ။ ပြည်သူကို အလုပ် အကျွေး ပြုပါ။
အခြေခံလူ့အခွင့်အရေး ထိပါးခြင်း ခံရသော ပြည်သူများက ကျူးလွန်သူတို့ကို မည်သို့ အရေးယူရမည်ကို ဥပဒေချိုးဖောက်သူကို နိုင်ငံတော်တရားလွှတ်တော်ချုပ်၊ သို့မဟုတ် နိုင်ငံရေးလုပ်၍စားသောက်သောသူများသည် အမတ်ဖြစ်လာလျှင် ရာထူးရဖို့၊ ဝန်ကြီးဖြစ်ဖို့၊ အခွင့်အရေးရဖို့တို့ကို ကြိုးစားကြ၊ ခြေရှုပ်ကြသည်။
ကိုးကား။ တောမှီရဟန်း၏ “အဝိဟိံသာနိုင်ငံရေး (၂၀၁၆)၊ စာမျက်နှာ ၁၆၆-၁၇၀၊ အဝိဟိံသာနိုင်ငံရေး (၁၇)” မှကောက်နုတ်ရေးသားဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။
